Tết đến Xuân về, trong nhà nhất định phải có bánh chưng, thế nhưng bánh chưng đen thì chắc hẳn còn xa lạ với nhiều người. Cùng Bách hoá XANH tìm hiểu về bánh chưng đen – đặc sản không thể thiếu trong Tết cổ truyền của dân tộc Tày nhé.
Bánh chưng ngày Tết thì nhà nào cũng có, nhưng bánh chưng đen thì chỉ xuất hiện trong Tết cổ truyền của dân tộc Tày thôi nhé. Cùng truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn tìm hiểu về loại bánh vừa quen thuộc vừa xa lạ này nào.
Bánh chưng đen là gì?
Bánh chưng đen là đặc sản không thể thiếu trong Tết cổ truyền của người Tày, được làm thành hình trụ, dài hoặc thành hình lưng gù nhưng phần gạo bên ngoài lại có màu đen.
Bánh chưng đen
Phụ nữ Tày ai ai cũng biết làm bánh chưng đen nên người Tày có quan niệm không làm được bánh chưng đen thì sẽ không lấy được chồng. Điều này thể hiện sự khéo léo, đảm đang của người phụ nữ dân tộc Tày.
Trong bữa cơm ngày Tết của người Tày, ngoài việc thắp hương cho tổ tiên thì bánh chưng đen là đặc sản không thể thiếu. Người Tày có quan niệm: Sự hoà hợp của lòng người, núi rừng và đất trời đều được hòa quyện trong màu đen của bánh.
Gói bánh chưng đen
Nguyên liệu làm bánh chưng đen
Gạo làm bánh chưng đen
Khi nhìn vào bánh chưng đen hẳn là nhiều người sẽ nghĩ nó được làm từ nếp cẩm nhưng sự thực không phải vậy. Màu đen của bánh chưng đen thường được tạo nên từ một nguyên liệu rất đặc biệt đấy.
Gạo để làm bánh chưng đen là gạo cum, gạo này phải được cắt từ bông lúa về, phơi khô và chỉ được tuốt và xay thành gạo khi cần làm bánh chứ không được sử dụng gạo xay sẵn.
Gạo cum là nguyên liệu làm bánh chưng đen
Tạo màu cho bánh chưng đen
Cây muối dùng để tạo màu cho bánh chưng đen
Để tạo nên màu đen cho gạo, người Tày phải lấy cây muối về cắt bỏ lớp vỏ bên ngoài rồi phơi khô, sau khi khô thì đốt lấy than. Sau khi than đã nguội thì phải giã nhuyễn rồi sàng loại bỏ tạp chất đi.
Sau đó thì trộn bột than với gạo đã vo sạch cho đến khi gạo đã quyện chặt với bột than thành màu đen nhánh. Sau đó sàng cho đỡ bị cặn là có thể bắt đầu làm bánh rồi.
Cây muối có mùi thơm nên khi làm bánh cũng sẽ có mùi thơm hơn, một số vùng khác sử dụng thân cây núc nác thay cho cây muối.
Lá để gói bánh chưng đen
Lá dong dùng để gói bánh chưng đen
Khi chọn lá dong thì phải chọn lá dong rừng có tàu lá đẹp và đều nhau. Không được chọn lá dong dầu vì nếu như dầu ở lá thấm vào bánh thì sẽ không ngon đâu.
Thịt lợn làm bánh chưng đen
Chọn phần nạc vai nhưng phải có thêm 1 chút mỡ, để bánh chưng không quá khô lại có vị béo ngậy từ mỡ.
Hạt tiêu làm bánh chưng đen
Chọn hạt nhỏ, tròn, có lòng xanh và phải được xay đều và nhớ là không chọn hạt lép hay mốc nhé.
Cách gói bánh chưng đen
Chuẩn bị xong nguyên liệu và nêm nếm gia vị rồi thì chỉ cần làm như bánh chưng là đã có món bánh chưng đen cực kỳ ngon và đặc biệt – đặc sản của dân tộc Tày rồi. Tuy nhiên bánh chưng đen phải được gói bằng tay nhé.
Bánh chưng đen
Bánh dài khoảng 30cm, có đường kính 5~6cm nhé. Đặt 2 đến 3 chiếc lá dong ở phía dưới, rải một chén gạo lên rồi cho thêm đỗ xanh, thịt lợn lên rồi gói lại bằng lạt thật chặt, vậy là bạn đã có một chiếc bánh chưng đen rồi.
Bánh chưng đen thể hiện sự thành kính của người dân tộc Tày đối với người đã khuất, vừa truyền thống lại vừa sáng tạo, mang đậm hương sắc núi rừng.
Gói bánh chưng đen
Công đoạn quan trọng nhất để làm bánh chưng đen chính là công đoạn tạo màu cho gạo. Tuy hơi phức tạp nhưng như vậy mới có thể là món đặc sản không thể thiếu trong tết cổ truyền của dân tộc Tày đúng không nào?
Nguồn gốc bánh chưng đen
Đặc sản bánh chưng đen là món ngon của huyện miền núi Bắc Sơn (Lạng Sơn). Bánh này được biết đến ở xứ Lạng với tên gọi thân thương bánh “hạ hỏa” nhờ bên trong màu đen và gọi bánh “chọn vợ” vì người dân Bắc Sơn thường chọn những cô gái biết làm chiếc bánh công phu, tròn trịa này về làm vợ.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu thêm về món bánh chưng đen đặc trưng của người dân tộc Tày. Đừng quên xem thêm cách chọn mua bánh chưng ngon, an toàn để chọn mua cho gia đình nhé! Nếu còn biết thêm thông tin gì thì hãy chia sẻ cùng mọi người ở phần bình luận nhé.
Kinh nghiệm hay Bách Hóa XANH
