Nấm lành và nấm độc có những cách đơn giản để thử nhận biết. Dù có “hảo” các món nấm hay không thì dưới đây đều là kiến thức không thừa dành cho bạn…
Thế nào là nấm độc?
Nấm độc là nấm chứa thành phần độc tố tự nhiên, hoặc là nấm ăn được nhưng mọc ở vùng nhiễm độc (như vùng ô nhiễm, gần nhà máy hóa chất…).
Thông thường người bị ngộ độc nấm thường là do ăn nấm mọc tự nhiên (trong rừng, ngoài ruộng, vườn nhà, chuồng trại…) chứ các loại nấm được nuôi trồng thì rất hiếm khi gây ngộ độc.
Phân biệt nấm lành và nấm độc
Nhìn bằng mắt
– Nấm độc thường có màu sắc khá sặc sỡ, nhiều màu, nổi bật. Nấm thường có đốm màu đen, đỏ, trắng… nổi lên (chủ yếu ở mũ nấm). Mũ nấm có vằn, có hạt, vảy, màu tạp, có rãnh, vết nứt, có vòng quanh thân…
– Thông thường các loại nấm độc khi ngắt sẽ có nhựa chảy ra.
Ngửi bằng mũi
– Nấm độc khi ngắt thường có mùi cay, mùi hắc, hoặc mùi đắng xộc lên. Nhưng cũng cần lưu ý 1 số nấm độc vẫn có mùi thơm nhẹ.
– Nấm ăn được thường có mùi dịu, thơm, hoặc không mùi.
Thử nghiệm biến màu
– Dùng phần trắng của hành lá chà xát lên phần mũ nấm, nếu thân hành biến thành màu xanh nâu thì nấm đó có độc, còn ngược lại thì nấm không độc.
– Dùng đũa/thìa hoặc vật dụng gì đó bằng bạc để thử vào món ăn xem vật thử có bị đổi màu, nếu bị đổi màu thì có khả năng đó là nấm độc.
– Ngoài ra, có thể nhỏ lượng nhỏ sữa bò tươi lên mũ nấm, nếu thấy hiện tượng sữa vón cục thì khả năng cao nấm đó có độc.
Dấu hiệu bị ngộ độc nấm và cách sơ cứu
Dấu hiệu ngộ độc
Ngộ độc nấm có biểu hiện sớm và muộn.
– Biểu hiện sớm thường xuất hiện sau khi ăn 30 phút đến 2 giờ, tối đa là 6 giờ.
– Biểu hiện muộn xuất hiện sau từ 6 – 40 giờ, trung bình 12 giờ sau khi ăn.
Mức độ ngộ độc tùy thuộc vào các loại nấm. Dấu hiệu xuất hiện sau 20 – 30 phút như nạn nhân thấy nôn nao, khó chịu, có khi đau bụng dữ dội hoặc nôn ra máu, đi ngoài nhiều lần, phân có mùi tanh hôi, người mệt lừ, lạnh toát, có khi nổi mẩn đỏ; nếu nặng thì co giật, hôn mê.
Các triệu chứng xuất hiện càng chậm thì mức độ ngộ độc càng nặng, có thể nguy hiểm đến tính mạng.
Sơ cứu khi bị ngộ độc
– Gây nôn (bằng biện pháp cơ học): Trong vòng vài giờ sau khi ăn nấm (tốt nhất trong giờ đầu tiên) nếu bệnh nhân là người trên 2 tuổi, tỉnh táo, chưa nôn nhiều. Cho bệnh nhân uống nước và gây nôn.
– Uống than hoạt tính: Liều 1gram/kg trọng lượng cơ thể.
– Cho người bệnh uống đủ nước, tốt nhất là dùng Oresol.
– Nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất.
– Nếu người bệnh hôn mê, co giật: Cho người bệnh nằm nghiêng.
– Nếu người bệnh thở yếu, ngưng thở: Hà hơi thổi ngạt hoặc hô hấp nhân tạo bằng các phương tiện cấp cứu có tại chỗ.
– Không tự về nhà trong 1 – 2 ngày đầu nằm viện ngay cả khi các biểu hiện ngộ độc đã hết.
– Nếu ngộ độc loại biểu hiện muộn cần điều trị tại cơ sở y tế có phương tiện hồi sức tích cực tốt (thường tuyến tỉnh trở lên).
Tránh ngộ độc nấm
– Không tự hái dùng nấm mọc tự nhiên mà mình không biết chắc chắn an toàn. Nên ăn các loại nấm quen thuộc.
– Ngay cả với nấm hái về hay nấm mua về, nên luộc qua nước sôi trước khi chế biến để giảm bớt và đề phòng độc tính.
– Không nên uống rượu khi ăn nấm vì một số loại nấm dại không độc nhưng có thành phần gây phản ứng hóa học với rượu sinh độc tính. Và rượu cũng làm tăng độc tính trong trường hợp ngộ độc nấm.
– Sau khi ăn nấm nếu thấy có biểu hiện khó chịu nên đến thăm khám tại các cơ sở y tế sớm nhất. Nếu cần thiết dùng các phương pháp sơ cứu để giảm nhẹ mức độ ngộ độc trước khi đưa đến bệnh viện.
Nấm là thực phẩm giàu dinh dưỡng, thơm ngon và dễ chế biến. Nhưng không phải nấm nào cũng an toàn để ăn được. Cần phân biệt, cẩn trọng khi hái hay mua dùng để tránh ngộ độc nấm.
Bạn sẽ quan tâm:
-
Nhận biết 4 loại nấm độc thường gặp ở Việt Nam
-
6 loại nấm y học dành cho người bệnh ung thư
-
Cách sơ chế nấm tươi và nấm khô không bị mất chất dinh dưỡng
Kinh nghiệm hay Bách Hóa XANH
