Đói cho sạch, rách cho thơm có nghĩa là: dù đói, khổ hay gặp khó khăn cũng phải biết giữ gìn tư cách, phẩm chất tốt đẹp, liêm khiết, chính trực, trong sạch.
1. Đói cho sạch, rách cho thơm nói đến đức tính gì?
Đầu tiên, câu tục ngữ gồm hai phần: “đói cho sạch” và “xé cho thơm”. “Đói” và “rách” chỉ hoàn cảnh sống khó khăn, thiếu thốn về vật chất của con người. Còn “sạch” và “thơm” là chỉ vẻ đẹp bên ngoài cũng như tâm hồn bên trong. Như vậy, đó là một lời khuyên đối với mọi người, dù nghèo khó, dù đói khổ đến mấy vẫn phải ăn sạch, không ăn bẩn ảnh hưởng đến sức khỏe. Ngay cả khi quần áo không hoàn hảo, khỏe mạnh vẫn phải giữ cho chúng sạch sẽ và thơm tho. Tuy nhiên, đây chỉ là tầng nghĩa thực, nếu hiểu theo nghĩa này thì câu tục ngữ sẽ không có chiều sâu. “Đói cho sạch, rách cho rách” còn mang ý nghĩa sâu xa, tế nhị hơn: Dù cuộc sống có nghèo khổ, thiếu thốn, cơ cực, khó khăn đến đâu, con người vẫn phải giữ cho mình một tâm hồn cao đẹp. trong sáng, trung thực, không để hoàn cảnh chi phối mình. Câu tục ngữ không chỉ nói đến đói rách mà còn nói lên một chân lý, một triết lý sống đầy giá trị nhân văn.
=> Chung
– “Đói cho sạch, rách cho rách” nghĩa là: dù đói khổ, hoạn nạn hay khó khăn cũng phải biết giữ gìn tư cách, phẩm chất tốt đẹp, liêm khiết, chính trực, trong sạch.
Giá trị của câu tục ngữ: Là lời răn dạy, khuyên nhủ đạo lý sâu sắc giúp con người giữ gìn nhân phẩm, đạo đức.
Chứng minh câu tục ngữ: “Đói cho sạch, rách cho thơm”
2. Ý nghĩa câu tục ngữ: “Đói cho sạch, rách cho thơm”.
Mỗi người đến với cuộc đời là một sự sắp đặt kỳ diệu của số phận. Chúng ta được sinh ra và lớn lên, đó là một điều may mắn. Chúng ta không thể lựa chọn cha mẹ mình là ai, gia cảnh giàu nghèo, quê quán ở đâu nhưng chúng ta có thể lựa chọn cách sống của chính mình. Không phải ai sinh ra cũng được sống trong sung sướng và hạnh phúc. Có rất nhiều người đang phải chịu những hoàn cảnh khó khăn. Nhưng càng sống trong hoàn cảnh đó, chúng ta càng phải giữ gìn tư cách đạo đức tốt đẹp. Nhân cách và đạo đức của một con người có thể được định hình và thay đổi theo thời gian. Khi con người định hướng và lựa chọn một lối sống đúng đắn thì cuộc sống sẽ trở nên tốt đẹp hơn, hạnh phúc hơn và thành công hơn. Dù trong hoàn cảnh khó khăn, nghèo khổ vẫn giữ được những phẩm chất tốt đẹp đáng trân trọng, khâm phục. Nếu chúng ta khuất phục đói nghèo và làm điều sai trái, dần dần chúng ta sẽ đánh mất đi phần “người”, đánh mất phẩm giá của mình và ngày càng chìm sâu vào bóng tối, khó quay trở lại. Nếu giữ vững tâm hồn trước mọi gian nan, khó khăn giúp con người nâng cao phẩm giá và sở hữu một ý chí kiên cường, bền bỉ.
Con người dù trong hoàn cảnh nào vẫn phải giữ được những phẩm chất tốt đẹp. Khi chúng ta sống trong sạch sẽ giúp nâng cao nhân phẩm và sở hữu một ý chí kiên cường, bền bỉ. Đồng thời, lối sống ấy cũng giúp con người rèn luyện bản lĩnh, chiến thắng mọi khó khăn, thử thách. Người có lối sống tốt sẽ nhận được sự yêu thương, giúp đỡ của những người xung quanh, mối quan hệ giữa người với người ngày càng khăng khít hơn. Mỗi người biết sống tốt sẽ góp phần xây dựng xã hội, đất nước ngày càng văn minh, giàu đẹp.
Trong cuộc sống, con người sẽ có lúc gặp khó khăn. Thiên tai, dịch bệnh… là hiểm họa khó lường. Và khi gặp những khó khăn ấy, con người thường dễ gục ngã, có những hành động không đúng với chuẩn mực đạo đức: ‘Ham ăn, vụng về, liều lĩnh’. sẽ không gục ngã trước những cám dỗ của cuộc đời, sẽ giữ được lương tâm, nhân phẩm, nhân cách trong sáng, lương thiện. Ngược lại, người dễ bị cám dỗ sẽ trở thành kẻ xấu, suy thoái về tư cách, đạo đức. Với xã hội hiện đại, đây là lời răn mà mỗi người cần ghi nhớ để không sa vào tệ nạn khi gặp khó khăn, gian khổ. “Đói cho sạch rách cho thơm”. Nghèo mà sống thanh bạch, trong gian khổ mà giữ được nhân phẩm, danh dự. Không dễ, không phải ai cũng làm được. Nhưng cần phải làm cho mình ngày một tốt hơn.
3. Phân tích câu tục ngữ: “Đói cho sạch, rách cho thơm”
Cuộc đời là một bản nhạc có lúc thăng lúc trầm. Trước những biến động đó, chúng ta cần giữ gìn tâm hồn và nhân cách trong sạch, lương thiện. Và đây cũng chính là bài học mà ông cha ta bao đời nay đã răn dạy, lưu truyền qua câu tục ngữ: “Đói cho sạch, rách cho thơm”.
Trước hết chúng ta cần hiểu nghĩa của câu trên. Đây là câu tục ngữ được chia làm hai vế khá cân đối, nhịp nhàng. Cha ông ta dùng xuất thân nghèo khó của xã hội để thử lòng người. Tục ngữ bao gồm hai vế, sóng đôi bổ sung ý nghĩa cho nhau. Nghĩa đen câu tục ngữ muốn nói về thói quen sinh hoạt ở đời. Dù nghèo khó nhưng ăn uống cũng cần phải sạch sẽ, hợp vệ sinh, không nên ăn những thực phẩm bẩn, ôi thiu sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe. Dù nhà nghèo, dù quần áo rách rưới thì ít nhất cũng phải sạch sẽ thơm tho. Đây là cách sống đẹp. Về nghĩa bóng, câu tục ngữ muốn nhắn nhủ mọi người dù sống trong cảnh nghèo khó cũng phải luôn giữ cho lương tâm trong sạch. Đây là lối sống cần được nâng niu và rèn luyện mỗi ngày. Điều kiện vật chất là rất cần thiết, nhưng cũng không nên vì “tiền”, vì “danh” mà đánh mất phẩm giá của mình. Điều này là không đúng và nó ảnh hưởng đến tính cách của mỗi người.
Thông điệp thật chân thật và sâu sắc. Vậy tại sao con người lại cần “đói cho sạch, cho thơm”? Không ai trong cuộc đời này có thể quyết định được hoàn cảnh sống, nơi mình sinh ra trong cuộc đời. Có những người may mắn được sống trong gia đình giàu có, nề nếp, nhận được sự yêu thương đầy đủ của ông bà, cha mẹ nhưng cũng có người ngay từ khi sinh ra đã không may mắn phải sống trong hoàn cảnh cơ cực. con cái, không người thân, không gia đình, điều kiện khó khăn, nghèo khổ. Với hoàn cảnh sống “đói ăn, rách nát” ấy, không ai muốn mãi mắc kẹt trong hoàn cảnh như vậy, họ chọn cách vươn lên số phận, khẳng định mình để tìm kiếm cơ hội mới. những cuộc giải thoát mới.
Có những người đối phó với hoàn cảnh bằng cách làm những việc trái với lương tâm, đạo đức như cướp bóc, buôn bán trái phép… làm những việc có ảnh hưởng lớn đến xã hội và những người xung quanh. Họ nghĩ rằng, chỉ cần có tiền và có cơ hội thoát khỏi hoàn cảnh, họ sẽ làm bất cứ điều gì. Đó là những người đã để cho tâm hồn mình bị ô nhiễm, bị nhiễm những quan niệm, tư tưởng sai lầm. Ngược lại, nếu chúng ta biết vượt qua hoàn cảnh bằng cách không ngừng nỗ lực tìm kiếm cơ hội cho mình một cách trong sáng, đi lên từ những bước nhỏ nhất, cộng với sự chăm chỉ và quyết tâm thì nhất định nỗ lực của chúng ta sẽ đạt được thành quả. Chúng tôi sẽ được khen thưởng tốt. Vì vậy, dù có “đói”, “rách”, miễn là tâm hồn còn trong sáng, lòng tự trọng còn nguyên vẹn để không làm những điều trái với chuẩn mực đạo đức, chúng ta vẫn có cơ hội tìm thấy một cuộc sống mới.
Vậy chúng ta cần làm gì để tâm hồn luôn thánh thiện, trong sáng? Mỗi người cần nhận thức sâu sắc về hoàn cảnh của bản thân, hãy sống thật thà, trung thực thì dù ở hoàn cảnh nào bạn cũng luôn được những người xung quanh yêu quý, kính trọng. Còn những kẻ bán rẻ lương tâm, lòng tự trọng vì mọi thứ, sẽ luôn bị phê phán, xa lánh. Ta thấy rất nhiều người trong các tác phẩm như “Lão Hạc”, “Làng”, “Chị Dậu”. Họ đều là những con người nghèo khổ, cơ cực, bị đẩy xuống đáy xã hội nhưng tấm lòng và lời nói của họ luôn khiến người đọc khâm phục, ngưỡng mộ. Vì vậy, có thể thấy lòng tự trọng luôn là thứ mà con người cần nâng niu và giữ gìn, không nên để nó bị vẩn đục.
Tuy nhiên, có một thực tế đáng buồn là nhiều người vì thiếu thốn vật chất mà dẫn đến những hành động sai trái, trái với lương tâm và nhân cách của mình. Khi bạn có những suy nghĩ tiêu cực sẽ dẫn đến những hành động tiêu cực, ảnh hưởng đến chính bạn và toàn xã hội. Ngoài ra, trong xã hội ngày nay, có một số cá nhân thích chạy theo bạn bè của họ để luôn đúng với thời trang và đẳng cấp. Họ ăn chơi xa hoa, coi trọng vật chất, tiền bạc, danh vọng hơn nhân phẩm của bản thân, chính vì vậy những người này sẵn sàng bán rẻ nhân phẩm của mình cho những mục đích xa hoa. Vậy nên những việc làm tai hại đó không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến họ – bản thân kẻ phạm tội bị bạn bè khinh thường, mọi người xa lánh, bị pháp luật trừng trị nghiêm khắc mà còn bị ảnh hưởng rất nặng nề. đối với xã hội, đối với cộng đồng khi gây mất an ninh trật tự, và còn vô số tệ nạn xã hội khác…
Mỗi chúng ta là một tế bào của xã hội, sống lành mạnh, không hổ thẹn với lương tâm sẽ tạo nên một tương lai tốt đẹp hơn. Mỗi chúng ta hãy sống như câu tục ngữ trên của ông cha ta: “Đói cho sạch, rách cho thơm”, để trở thành những công dân tốt, cả xã hội là một xã hội tốt, hãy luôn giữ một tinh thần vững vàng. , tự tin và không ngại khó khăn, trở ngại.
4. Bài học rút ra từ câu tục ngữ trên:
“Bạn không được chọn nơi mình sinh ra nhưng bạn được chọn cách mình sẽ sống”, nếu bạn sinh ra là một viên kim cương, hãy sống cuộc đời của bạn theo giá trị của bạn. Và nếu bạn sinh ra là một loài hoa dại, dù không có hương thơm, hãy sống rực rỡ dưới nắng bằng vẻ đẹp của riêng mình, để người ta dù không biết mùi hương vẫn nhớ tên loài hoa đó.
