Soạn bài Bánh mì Sài Gòn

1. Soạn bài Bánh mì Sài Gòn – Ngữ văn 11 tập 2 Cánh diều phần trắc nghiệm:

Đọc văn bản “Bánh mì Sài Gòn” (trang 82 sgk Ngữ văn 11 Tập 2) và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

Câu 1. (trang 85 sgk Ngữ văn 11 Tập 2):  Theo em, vì sao tác giả chọn viết về món bánh mì Sài Gòn?

A. Vì đó là món ăn đồng thời là một hiện tượng giàu ý nghĩa xã hội

B. Vì đó là món ăn nổi tiếng của người Sài Gòn lúc bấy giờ

C. Vì đó là món ăn ngon được nhiều người Sài Gòn yêu thích

D. Vì đó là món ăn có nguồn gốc thuần tuý của Việt Nam

Trả lời:

Chọn đáp án: A

Câu 2. (trang 85 sgk Ngữ văn 11 Tập 2): Phương án nào dưới đây nêu đúng và đủ nhất bố cục của văn bản Bánh mì Sài Gòn?

A. Giới thiệu món bánh mì lần đầu tiên được du nhập vào Việt Nam, từ đó khái quát về quy luật phát triển của văn hoá

B. Giới thiệu quy luật giao lưu và hội nhập của văn hoá, từ đó lí giải cụ thể về món bánh mì ở Việt Nam

C. Giới thiệu quy luật giao lưu và hội nhập văn hoá, từ đó lí giải về sự biến tấu đa dạng của món bánh mì ở Việt Nam

D. Giới thiệu bánh mì du nhập vào Việt Nam và dần trở thành món ăn quen thuộc, từ đó khái quát về quy luật phát triển của văn hoá

Trả lời:

Chọn đáp án: D

Câu 3. (trang 85 sgk Ngữ văn 11 Tập 2): Vì sao bánh mì được du nhập vào nước ta, sớm nhất ở Sài Gòn?

A. Vì đó là thành phố có rất nhiều người thích ăn bánh mì

B. Vì đó là thành phố có nhiều người “Tây” và “Tàu” cùng sinh sống

C. Vì đó là thành phố ngã ba, nơi giao lưu của nhiều cách sống

D. Vì ở đó có nhiều đầu bếp nổi tiếng đến sinh sống và làm việc

Trả lời:

Chọn đáp án: C

Câu 4. (trang 85 sgk Ngữ văn 11 Tập 2): Phương án nào dưới đây nêu đúng giá trị văn hoá của món bánh mì?

A. Phát triển đồng thời trên cả hai con đường tự giác và tự phát

B. Đáp ứng được nhu cầu ích dụng của cuộc sống đời thường

C. Tương tác để tạo nên sự cân bằng của cuộc sống con người

D. Trở thành phòng thí nghiệm của sự tiến bộ xã hội loài người

Trả lời:

Chọn đáp án: A

Câu 5. (trang 85 sgk Ngữ văn 11 Tập 2): Câu văn nào dưới đây cho biết đánh giá của tác giả về vai trò của bánh mì trong đời sống hiện nay?

A. Ấy thế mà, như trên đã nói, có lúc nó được coi là thứ không nên đụng đến, không thuộc hệ chuẩn giá trị truyền thống của “đạo nhà”.

B. Loại thức ăn này tồn tại trong cái nhìn của dân ta là bánh – hiểu là món ăn chơi, không phải là thực phẩm thường xuyên như cơm ..

C. Nói chung, giờ đây bánh mì đã là một thành tố quan trọng trong cái mà thế nhân đời nay gọi là “văn hoá ẩm thực”.

D. Có lẽ, bánh mì đã xuất hiện ở xứ ta trước cái mốc 1859, nhưng ắt hẳn được biết đến nhiều là sau khi đội quân viễn chinh chiếm thành Gia Định.

Trả lời:

Chọn đáp án: C

2. Sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình trong văn bản Bánh mì Sài Gòn:

Câu 6. (trang 86 sgk Ngữ văn 11 Tập 2): Hãy làm rõ sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình trong văn bản trên qua một số biểu hiện cụ thể, đồng thời, nhận xét về tác dụng của sự kết hợp ấy.

Trả lời:

Trong văn bản, sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình thể hiện một cách sáng sủa thông qua nhiều biểu hiện cụ thể, đồng thời tạo ra tác dụng mạnh mẽ trong việc truyền đạt thông điệp và gợi cảm xúc cho độc giả.

Yếu tố tự sự xuất hiện thông qua việc tác giả sử dụng ngôi thứ nhất khi viết văn bản. Bằng cách này, tác giả bày tỏ trực tiếp cảm xúc, tư duy và quan điểm cá nhân. Việc này làm cho độc giả có cảm giác như tác giả đang trò chuyện, chia sẻ với họ một phần của cuộc sống và tâm hồn riêng tư. Tự sự giúp tạo ra một liên kết mạnh mẽ giữa tác giả và độc giả, đồng thời làm tăng tính thân thiện và sự gần gũi trong văn bản.

Ngoài ra, chất trữ tình trong văn bản được thể hiện qua ngôn ngữ và cách diễn đạt. Tác giả sử dụng một ngôn ngữ tinh tế và sống động, đầy hình ảnh, để diễn tả cảm xúc và tình cảm. Những mô tả chi tiết và hình ảnh sống động giúp độc giả dễ dàng đồng cảm và hòa mình vào câu chuyện hoặc thông điệp mà tác giả muốn truyền đạt. Chất trữ tình trong ngôn ngữ giúp làm nổi bật các cảm xúc, cảm nhận và tâm trạng của tác giả.

Sự kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình tạo ra tác dụng mạnh mẽ trong văn bản. Nó giúp độc giả hiểu rõ hơn về tâm hồn và quan điểm của tác giả đối với các giá trị văn hóa, xã hội hoặc cuộc sống. Tự sự giúp tạo nên sự chân thành và tường thuật, trong khi chất trữ tình làm cho thông điệp trở nên hấp dẫn và cảm động hơn. Sự kết hợp này cũng làm cho văn bản trở nên thú vị và lôi cuốn hơn, giữ chân độc giả và tạo sự kết nối giữa tác giả và độc giả thông qua việc chia sẻ tâm hồn và cảm xúc.

3. Từ trường hợp ổ bánh mì, tác giả văn bản đã mở rộng bàn luận về vấn đề gì?

Câu 7. (trang 86 sgk Ngữ văn 11 Tập 2): Từ trường hợp ổ bánh mì, tác giả văn bản đã mở rộng bàn luận về vấn đề gì?

Trả lời:

Từ trường hợp của ổ bánh mì, tác giả văn bản đã mở rộng vấn đề bàn luận về tiến trình phát triển của nền văn hóa.

4. Quan điểm như thế nào về vấn đề phát triển văn hoá?

Câu 8. (trang 86 sgk Ngữ văn 11 Tập 2): Tác giả văn bản thể hiện quan điểm như thế nào về vấn đề phát triển văn hoá? Em có đồng tình với quan điểm của tác giả không? Tại sao?

Trả lời:

Tác giả văn bản thể hiện quan điểm của mình về vấn đề phát triển văn hoá bằng cách nhấn mạnh sự tương tác giữa hai con đường phát triển văn hoá: đường tự giác và đường tự phát. Tác giả cho rằng cả hai đường này đều có vai trò quan trọng và tương hỗ trong quá trình phát triển văn hoá.

Đường tự giác thể hiện sự can thiệp và điều chỉnh của các tầng lớp thượng lưu và nhà nước đối với văn hoá. Điều này có thể thể hiện qua việc tài trợ các sự kiện văn hóa, thiết lập quy định và tiêu chuẩn cho nghệ thuật, và bảo vệ di sản văn hóa. Điểm mấu chốt ở đây là việc đảm bảo rằng các giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn và phát triển một cách bền vững.

Trong khi đó, đường tự phát biểu thị sự tự do sáng tạo và tham gia của nhân dân trong việc xây dựng văn hoá. Đây có thể là việc tự do sáng tác nghệ thuật, tự quyết định tham gia vào các sự kiện văn hóa, và tạo ra những biểu hiện văn hóa mới mẻ. Tác giả cho rằng đường tự phát đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự đa dạng và đổi mới trong văn hoá.

Em đồng tình với quan điểm của tác giả vì quan điểm này thể hiện sự cân nhắc và cân nhắc giữa sự can thiệp của nhà nước và vai trò của cá nhân và cộng đồng trong phát triển văn hoá. Sự kết hợp giữa đường tự giác và tự phát có thể tạo ra một môi trường văn hóa phong phú và đa dạng, cho phép cả sự bảo tồn giá trị truyền thống và sự đổi mới. Điều này có thể giúp văn hoá phát triển một cách tốt đẹp và bền vững.

5. Suy nghĩ về một thái độ cần có của thế hệ trẻ ngày nay đối với việc tiếp nhận các yếu tố văn hoá nước ngoài:

Câu 9. (trang 86 sgk Ngữ văn 11 Tập 2): Từ văn bản Bánh mì Sài Gòn, hãy nêu suy nghĩ của em về một thái độ cần có của thế hệ trẻ ngày nay đối với việc tiếp nhận các yếu tố văn hoá nước ngoài.

Trả lời:

Từ văn bản “Bánh mì Sài Gòn,” chúng ta dễ dàng nhận thấy rằng việc du nhập văn hóa nước ngoài là một trong những vấn đề được xem xét và quan tâm đặc biệt, đặc biệt đối với thế hệ trẻ Việt Nam. Thế hệ trẻ hiện tại được biết đến là những con người năng động, đầy nhiệt huyết và sẵn sàng khám phá và tìm hiểu. Trong một thời đại mà mạng xã hội và phương tiện truyền thông kỹ thuật số phát triển, thế hệ trẻ có nhiều cơ hội tiếp cận các nguồn thông tin khác nhau về tư tưởng và văn hóa của nhiều quốc gia khác nhau trên thế giới. Văn bản nêu rõ rằng việc du nhập văn hóa nước ngoài đã mang lại một số lợi ích đáng kể cho Việt Nam. Chẳng hạn, việc hòa trộn các phong cách ẩm thực, thời trang, và nghệ thuật từ nhiều quốc gia khác nhau đã tạo ra sự đa dạng và sáng tạo trong cuộc sống hàng ngày. Điều này đã giúp thúc đẩy sự phát triển kinh tế và văn hóa của đất nước. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích này, văn bản cũng đề cập đến những hạn chế và tiềm ẩn nguy cơ. Thế hệ trẻ Việt Nam chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc đối mặt với các ảnh hưởng từ văn hóa nước ngoài, và do đó có thể dễ bị đánh lạc hướng, chán nản, và hoang mang trước những thách thức mới. Họ cũng có thể dễ dàng bị kích động bởi thông tin và ảnh hưởng từ môi trường trực tuyến, thường xuyên tiếp nhận thông tin mà họ chưa kịp xem xét một cách kỹ lưỡng. Điều này có thể gây ra mất đi sự kiên nhẫn, sự dễ bị ảnh hưởng tiêu cực, và sự thiếu hiểu biết về những giá trị văn hóa truyền thống của quê hương. Vì vậy, văn bản đề xuất rằng cần tăng cường công tác tuyên truyền và giáo dục, đặc biệt là trong hệ thống giáo dục. Việc nâng cao nhận thức và hiểu biết của thế hệ trẻ về văn hóa quốc gia, giữ vững giá trị văn hóa truyền thống, và khuyến khích họ tiếp nhận các yếu tố văn hóa nước ngoài một cách có trách nhiệm là rất quan trọng. Điều này có thể giúp thế hệ trẻ cân nhắc và tận dụng những điều tích cực mà du nhập văn hóa nước ngoài mang lại, đồng thời bảo vệ và phát triển những đặc trưng văn hóa riêng của quốc gia.

6. Giới thiệu (khoảng 12 – 15 dòng) về lịch sử bánh mì hoặc một loại thức ăn / đồ uống:

Câu 10 (trang 86 sgk Ngữ văn 11 Tập 2):

 Hãy giới thiệu (khoảng 12 – 15 dòng) về lịch sử bánh mì hoặc một loại thức ăn / đồ uống mà em yêu thích, trong đó có trích dẫn các tài liệu mà em tham khảo được.

Bánh chưng và bánh dày là những món ăn truyền thống đậm đà văn hóa Việt Nam. Từ truyền thuyết “Bánh chưng, bánh dày,” chúng ta hiểu được nguồn gốc và ý nghĩa sâu sắc của những chiếc bánh này trong văn hóa và lịch sử của dân tộc Việt Nam. Truyền thuyết này xuất hiện từ thời kỳ Hùng Vương thứ 6, trong bối cảnh giỗ tổ vua Hùng. Lúc đó, vua Hùng triệu tập các quan Lang, những người con của nhà vua, đến triệu hồi và đưa ra một thử thách đầy ý nghĩa. Ông tuyên bố rằng vị quan Lang nào tìm và đưa lên món lễ vật mà tổ tiên của vua Hùng thích nhất sẽ được đánh đổi ngai vàng lên ngôi vua. Tất cả các quan Lang đều bắt đầu tìm kiếm các kho báu và sản vật quý hiếm để đưa lên làm lễ vật. Trong số các quan Lang, có một người tên Lang Liêu, người đến từ gia đình nghèo khó nhất. Thay vì tìm kiếm những kho báu quý hiếm, Lang Liêu đã sử dụng ngay những sản phẩm thường ngày, bao gồm gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn và lá dong để tạo ra hai loại bánh đặc biệt. Một loại bánh được làm thành hình tròn, biểu tượng cho trời, và loại kia được làm hình vuông, tượng trưng cho đất. Đây chính là bánh chưng và bánh dày. Sự sáng tạo và tấm lòng hiếu kính của Lang Liêu đã làm cho lễ vật của ông hợp với ý vua Hùng nhất. Vua Hùng đã công nhận sự hiếu kính và trí tuệ của Lang Liêu bằng cách truyền ngôi vua cho ông. Từ truyền thuyết này, chúng ta thấy rõ ý nghĩa của bánh chưng và bánh dày không chỉ nằm ở hình dạng và hương vị độc đáo mà còn ở những giá trị tinh thần mà chúng mang lại. Những chiếc bánh này trở thành lễ vật không thể thiếu trong các nghi lễ thờ cúng, thể hiện lòng kính trọng, lòng biết ơn và tấm lòng uống nước nhớ nguồn đối với tổ tiên, cha, ông. Truyền thuyết này nhấn mạnh sự hiếu kính và truyền thống của dân tộc, và nhắc nhở con cháu về tầm quan trọng của việc duy trì và bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống.