1. Đề đọc hiểu bàn về đọc sách hay nhất:
1.1. Đề bài:
Đọc đoạn văn sau:
Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng việc đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn. Bởi vì học vấn không chỉ là việc cá nhân mà là việc của toàn nhân loại. Mỗi loại học vấn đến giai đoạn hôm nay đều là thành quả của toàn nhân loại nhờ biết phân công, cố gắng tích luỹ ngày đêm mà có. Các thành quả đó sở dĩ không bị vùi lấp đi, đều là do sách vở ghi chép, lưu truyền lại. Sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại, cũng có thể nói đó là những cột mốc trên con đường tiến hoá học thuật của nhân loại. Nếu chúng ta mong tiến lên từ văn hoá, học thuật của giai đoạn này, thì nhất định phải lấy thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ làm điểm xuất phát. Nếu xoá bỏ hết các thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ, thì chưa biết chừng chúng ta đã lùi điểm xuất phát về đến mấy trăm năm, thậm chí là mấy nghìn năm trước. Lúc đó, dù có tiến lên cũng chỉ là đi giật lùi, làm kẻ lạc hậu.
(Chu Quang Tiềm, Bàn về đọc sách)
Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích trên? Nội dung chính của đoạn trích?
Câu 2: Từ học vấn trong đoạn văn trên được dùng với nghĩa nào? Xác định thành phần biệt lập có trong đoạn văn trên và chỉ ra đó là gì?
Câu 3: Em có đồng ý với quan niệm của tác giả: Sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại hay không? Vì sao?
Câu 4: Theo anh/chị tại sao tác giả cho rằng: “Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách nhưng đọc sách vẫn là con đường quan trọng của học vấn. Bởi vì học vấn không chỉ là việc cá nhân, mà là việc của toàn nhân loại”
1.2. Đáp án:
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính trong đoạn trích trên là: Nghị luận.
Nội dung chính của đoạn trích là: Bàn về việc đọc sách và nhấn mạnh đọc sách là con đường học vấn quan trọng, con đường học vấn tất yếu không thể thiếu sách.
Câu 2: Từ học trong đoạn trích có nghĩa là những tích lũy, những hiểu biết, kiến thức mà mỗi người có được nhờ học tập.
Thành phần biệt lập trong đoạn văn trên là: thành phần tình thái (có thể nói là)
Câu 3: Em đồng ý với quan điểm: Sách là kho tàng quý giá lưu giữ di sản tinh thần của nhân loại. Bởi vì: Sách là kết tinh của nền văn minh nhân loại, là nơi hội tụ mọi tinh hoa của nhân loại trên mọi lĩnh vực khoa học và nhân văn, đánh dấu bước đi lên của mọi quốc gia, dân tộc trên hành trình đó. Qua nhiều thiên niên kỷ. Cuốn sách tập hợp nhiều kiến thức giúp mở rộng tầm nhìn, nâng cao trí tuệ, nuôi dưỡng tâm hồn cho mọi thế hệ.
Câu 4: Tác giả cho rằng: “Giáo dục không chỉ là đọc sách, mà đọc sách vẫn là một con đường giáo dục quan trọng. Vì giáo dục không chỉ là công việc của một cá nhân mà là công việc của cả con người” bởi vì:
Sách: tài liệu tích lũy kiến thức bằng cách ghi chép được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Đọc không phải là cách duy nhất để học: có nhiều cách để tích lũy kiến thức và học hỏi, một trong số đó là đọc.
Nhưng đọc sách vẫn là một con đường học tập quan trọng: khẳng định vị trí tiên phong, có nhiệm vụ to lớn trong việc học tập của con người.
Ý kiến của Chu Quang Tiềm khẳng định sách có vai trò to lớn không thể thay thế đối với việc học. Từ đó, chúng ta có những suy nghĩ đúng đắn về việc đọc sách.
2. Đề đọc hiểu bàn về đọc sách dễ ra vào đề kiểm tra nhất:
2.1. Đề bài:
Đọc đoạn văn sau đây rồi trả lời câu hỏi từ câu 1 đến câu 4:
(…) “ Đọc sách vốn có lợi ích cho riêng mình, đọc nhiều không thể coi là một vinh dự, đọc ít cũng không phải là xấu hổ. Đọc ít mà đọc kĩ, thì sẽ tập thành nếp suy nghĩ sâu xa, trầm ngâm tích lũy, tưởng tượng tự do đến mức thay đổi khí chất; đọc nhiều mà không chịu nghĩ sâu, như cưỡi ngựa qua chợ, tuy châu báu phơi đầy, chỉ tổ làm cho mắt hoa ý loạn, tay không mà về. Thế gian có biết bao người đọc sách chỉ để trang trí bộ mặt, như kẻ trọc phú khoe của chỉ biết lấy nhiều làm quý. Đối với việc học tập, cách đó chỉ là lừa mình dối người, đối với việc làm người thì cách đó thể hiện phẩm chất tầm thường, thấp kém” (…)
(Trích “Bàn về đọc sách” – Chu Quang Tiềm, Ngữ văn 9, tập 2, NXBGDVN, 2015)
Câu 1: Nêu phương thức biểu đạt của đoạn trích trên.
Câu 2: “đọc nhiều mà không chịu nghĩ sâu”, từ “sâu” ở đây là từ loại gì? Nó có nghĩa là gì?
Câu 3: Xác định thái độ của tác giả được gửi gắm vào câu văn “Thế gian có biết bao người đọc sách chỉ để trang trí bộ mặt, như kẻ trọc phú khoe của chỉ biết lấy nhiều làm quý”.
Câu 4: Em có đồng ý với ý kiến sau: “Sách luôn có ích cho con người”? Vì sao?
2.2. Đáp án:
Câu 1: Phương thức biểu đạt của đoạn trích trên là: Nghị luận.
Câu 2: “đọc nhiều không nghĩ sâu”, từ “sâu” ở đây là tính từ. “Sâu” có nghĩa là: sâu xa, sâu rộng.
Câu 3: Trong câu “Có biết bao nhiêu người trên đời đọc sách chỉ để làm đẹp mặt, như phú ông khoe của cải chỉ để quý trọng” có thể thấy thái độ phê phán người khác của tác giả. Người ta đọc sách chỉ để tô điểm cho sĩ diện, độc giả chỉ biết đọc số lượng mà không để ý đến chất lượng sách.
Câu 4: Em đồng ý với ý kiến sau: “Sách luôn có ích cho con người” vì: Đọc sách giúp em có thêm kiến thức sâu rộng; Đọc tăng cường giao tiếp; Đọc giúp rèn luyện trí tưởng tượng, liên tưởng và sáng tạo; Đọc giúp rèn luyện kỹ năng ngôn ngữ; Đọc sách để sống tốt hơn…
3. Đề đọc hiểu bàn về đọc sách chuẩn cấu trúc nhất:
3.1. Đề bài:
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi:
(1) Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn. Bởi vì học vấn không chỉ là việc cá nhân, mà là việc của toàn nhân loại. Mỗi loại học vấn đến giai đoạn hôm nay đều là thành quả của toàn nhân loại nhờ biết phân công, cố gắng tích luỹ ngày đêm mà có. Các thành quả đó sở dĩ không bị vùi lấp đi, đều là do sách vở ghi chép, lưu truyền lại. Sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại, cũng có thể nói đó là những cột mốc trên con đường tiến hoá học thuật của nhân loại. Chúng ta mong tiến lên từ văn hoá, học thuật của giai đoạn này, thì nhất định phải lấy thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ làm điểm xuất phát. Nếu xoá bỏ hết các thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ thì chưa biết chừng chúng ta đã lùi điểm xuất phát về đến mấy trăm năm, thậm chí là mấy nghìn năm trước. Lúc đó, dù có tiến lên cũng chỉ là đi giật lùi, làm kẻ lạc hậu.
(2) Đọc sách là muốn trả món nợ đối với thành quả nhân loại trong quá khứ, là ôn lại kinh nghiệm, tư tưởng của nhân loại tích luỹ mấy nghìn năm trong mấy chục năm ngắn ngủi, là một mình hưởng thụ các kiến thức, lời dạy mà biết bao người trong quá khứ đã khổ công tìm kiếm mới thu nhận được. Có được sự chuẩn bị như thế thì một con người mới có thể làm được cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, nhằm phát hiện thế giới mới.
(Chu Quang Tiềm – Bàn về đọc sách)
Câu 1: Vấn đề nghị luận trong đoạn trích trên là gì?
Câu 2: Trong đoạn (1), tác giả chủ yếu sử dụng thao tác lập luận nào?
Câu 3: Qua lời bàn của Chu Quang Tiềm, anh/ chị thấy sách có tầm quan trọng như thế nào? Việc đọc sách có ý nghĩa gì?
Câu 4: Theo anh/ chị, vì sao muốn tích luỹ kiến thức, đọc sách có hiệu quả thì trước tiên cần phải biết chọn lựa sách mà đọc?
3.2. Đáp án:
Câu 1: Vấn đề đặt ra trong đoạn trích trên là:
Đoạn 1 – Tác giả Chu Quang Tiềm thảo luận về việc đọc và nhấn mạnh việc đọc như một con đường giáo dục quan trọng. “Sách là kho tàng quý giá lưu giữ di sản tinh thần của nhân loại, có thể nói sách là cột mốc trên con đường tiến hóa học thuật của nhân loại”.
Đoạn 2 – Tác giả khẳng định “Đọc sách là để trả món nợ cho những thành tựu trong quá khứ của loài người, là để ôn lại những kinh nghiệm và tư tưởng của loài người đã tích luỹ hàng nghìn năm trong vài chục năm ngắn ngủi”. Và con đường học vấn không thể thiếu sách.
Câu 2: Ở đoạn văn (1), tác giả chủ yếu sử dụng thao tác lập luận: phân tích.
Câu 3: Qua bài nghị luận của Chu Quang Tiềm, ta thấy sách có tầm quan trọng rất lớn, đó là con đường giáo dục vì sách là kho tàng tri thức tích lũy của nhân loại. Muốn tiến bộ thì phải đọc sách, phải lấy những thành tựu mà nhân loại đã đạt được trong quá khứ làm xuất phát điểm.
Đọc có ý nghĩa: tiếp thu kiến thức, cập nhật những vấn đề mới để không bị lạc hậu. Chỉ có như vậy chúng ta mới có thể vững vàng trên con đường học vấn.
Câu 4: Muốn tích lũy kiến thức và đọc sách hiệu quả trước hết phải biết chọn sách để đọc vì: sách có nhiều thể loại, nhiều lĩnh vực: khoa học, xã hội, giải trí, giáo trình… Mỗi chúng ta cần biết bạn bao nhiêu tuổi, thế mạnh của bạn trong lĩnh vực gì. Chỉ bằng cách xác định điều đó, chúng ta mới có thể tích lũy kiến thức một cách hiệu quả. Cần hạn chế việc đọc tràn lan gây lãng phí thời gian, công sức…
