1. Dàn ý cảm nhận khổ 1,2 bài thơ Viếng lăng Bác ngắn gọn nhất:
1.1. Mở bài:
– Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm
Viễn Phương (1928 – 2005) là một trong những cây viết sớm nhất của Văn nghệ giải phóng miền Nam thời chống Mỹ.
Bài thơ “Viếng lăng Bác” (1976) không chỉ là tình cảm kính yêu của Bác mà còn là tình cảm sâu nặng của Viễn Phương thay mặt đồng bào miền Nam gửi đến Bác trong những ngày đầu đất nước thống nhất.
Dẫn dắt, giới thiệu hai khổ thơ đầu: Hai khổ thơ đầu bộc lộ tâm trạng của nhà thơ khi nhìn thấy hàng tre bên lăng Bác, cảnh vật quanh lăng và những người vào viếng lăng.
1.2. Thân bài:
* Khái quát về bài thơ
Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được sáng tác năm 1976 khi Viễn Phương vinh dự được cùng đoàn đại biểu miền Nam ra Hà Nội viếng Lăng Bác sau ngày đất nước hoàn toàn thống nhất và Lăng Bác vừa được xây dựng xong.
Giá trị nội dung: Đoạn thơ thể hiện lòng thành kính, xúc động của nhà thơ nói riêng và mọi người nói chung khi đến viếng lăng Bác.
* Phân tích hai khổ thơ đầu
Khổ 1: Cảm xúc của nhà thơ khi đứng trước lăng Bác
– “Tôi ở miền Nam ra thăm lăng Bác” -> lời tự giới thiệu như một tình cảm nhẹ nhàng.
Cách gọi “con – Bác” thân thương, gần gũi thể hiện tâm trạng xúc động của người con về thăm cha sau bao năm xa cách.
“Người con” ở đây còn là cả miền Nam, là tất cả tấm lòng của đồng bào miền Nam đang hướng về Bác Hồ, về vị cha già kính yêu của dân tộc với niềm xúc động lớn.
Nhà thơ sử dụng từ “thăm” thay cho từ “viếng” một cách tinh tế
-> Cách nói giảm, nói tránh để làm dịu đi nỗi đau mất mát.
=> Bác đã mãi mãi đi xa nhưng hình ảnh của Bác còn mãi trong lòng người dân miền Nam, trong lòng dân tộc.
– Phong cảnh quanh lăng Bác:
+ Hình ảnh hàng tre
Trong màn sương trắng, hình ảnh gây ấn tượng nhất cho tác giả là hàng tre.
Từ “tre” được lặp lại hai lần trong khổ thơ gợi lên vẻ đẹp ngút ngàn của nó.
Nhân hóa trong dòng thơ: “Mưa bão đứng thẳng hàng” càng làm cho hình ảnh hàng tre hiện lên đẹp hơn.
=> Hình ảnh hàng tre là hình ảnh rất thân thuộc, gần gũi của làng quê, đất nước Việt Nam. Bên cạnh đó, nó còn là biểu tượng của con người, dân tộc Việt Nam kiên trung, bất khuất.
Thành ngữ “bão táp mưa sa” chỉ những khó khăn, thử thách của lịch sử dân tộc.
Dáng vẻ “đứng thẳng hàng” chính là tinh thần đoàn kết, chiến đấu anh dũng không bao giờ bỏ cuộc của một dân tộc nhỏ bé nhưng vô cùng lớn mạnh.
=> Niềm xúc động, tự hào về đất nước, con người và nhân dân Nam Bộ, tình cảm chân thành, thiêng liêng của nhà thơ và của cả nhân dân đối với Bác kính yêu.
Khổ 2: Cảm xúc của nhà thơ trước dòng người vào lăng
– Hình ảnh tuyệt vời khi đến gần lăng Bác:
Ngày qua ngày nắng qua lăng
Nhìn thấy một mặt trời đỏ trong tay lái nên
Ngày qua ngày dòng người bước đi trong tình yêu
Tràng hoa cúng bảy chín mùa xuân.
+ Điệp ngữ “ngày ngày” được lặp lại như để diễn tả thực tại của thiên nhiên, vạn vật, trong đó sự chuyển động của mặt trời là một ví dụ điển hình.
+ Hình ảnh “mặt trời”
“Mặt trời xuyên qua lăng” là hình ảnh thực: mặt trời tự nhiên, nguồn sáng của vũ trụ, gợi sự hùng vĩ, sự bất diệt, vĩnh cửu. Mặt trời là nguồn sống và ánh sáng.
“Mặt trời trong lăng” là một ẩn dụ sáng tạo và độc đáo: hình ảnh Bác Hồ vĩ đại. Cũng như “mặt trời”, Bác Hồ cũng là nguồn sáng và nguồn sức mạnh của dân tộc ta.
– Hình ảnh dòng người tuần tự vào lăng Bác:
+ Tác giả đã liên tưởng đó là “ tràng hoa” được kết từ dòng người đang tuần tự, trang nghiêm tiến vào lăng, như đang dâng một bông hoa thơm ngát lên Bác kính yêu.
=> Lòng kính trọng, biết ơn sâu sắc và niềm tiếc thương vô hạn của nhân dân các dân tộc đối với Bác Hồ.
* Nét nghệ thuật ở khổ 1, 2
Cảm xúc dâng trào, cách thể hiện chân thành tha thiết
Hình ảnh thơ có nhiều sáng tạo, kết hợp giữa hình ảnh thực với hình ảnh ẩn dụ, biểu tượng.
Ẩn dụ – biểu tượng vừa quen thuộc, gần gũi với hình ảnh thực, vừa sâu sắc, có ý nghĩa khái quát và giá trị biểu cảm, tạo thiện cảm sâu sắc trong lòng người
1.3. Kết bài:
Đánh giá lại giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật
2. Cảm nhận khổ 1,2 bài thơ Viếng lăng Bác hay nhất:
Viếng Lăng Bác của Viễn Phương là bài tùy bút xuất sắc được viết năm 1976, là một bài thơ trữ tình ghi lại tình cảm sâu nặng, thành kính của nhà thơ khi hòa vào dòng người vào viếng lăng Bác. Qua đó coi bài thơ là tiếng nói tình cảm của nhân dân đối với Bác Hồ. Tình cảm ấy được thể hiện dồi dào ở hai khổ thơ đầu.
Khổ thơ đầu là cảm xúc của nhà thơ khi đến lăng Bác, đứng trước không gian và cảnh vật bên ngoài lăng. Câu thơ đầu tiên của người con miền Nam viếng lăng Bác như một tấm lòng hiếu thảo giản dị mà chất chứa nhiều tình cảm.
“Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng”
Cách vào bài của tác giả rất gần gũi, thân thương bởi nhà thơ đã giới thiệu rất khéo léo địa danh của vùng đất phương Nam xa xôi đến viếng lăng Bác. Tiếng “con” ở đầu bài thơ được chơi với giọng trìu mến, quen thuộc. Đó là tên gọi của người dân Nam Bộ đã bộc lộ nỗi niềm tiếc thương của nhà thơ nói chung và toàn thể nhân dân Nam Bộ nói riêng.
Trong sương khói mênh mông của Hà Nội, qua con mắt của nhà thơ, ta chợt thấy một hàng tre xanh. Đến với Bác, đến với hàng tre Thủ đô ta như nhớ nhà, nhớ làng quê mái tranh, rồi nhớ lời ru của bà, của mẹ. Hình ảnh nhân hóa được sử dụng trong đoạn thơ này là “Trời mưa lồng lộng”, không chỉ là hình ảnh cây tre mà tác giả còn muốn nói rằng đó là một biểu tượng bất diệt, kiên cường của dân tộc Việt Nam. Màu xanh của tre là màu của sức sống, hy vọng và hòa bình. Những dòng thơ đặc sắc giàu ý nghĩa tượng trưng, mộc mạc chân thành.
Hàng tre xanh trồng quanh lăng Bác Hồ kính yêu dường như muốn thay cả dân tộc ru giấc ngủ mùa thu cho Người, thổi những cơn gió mát vào lăng để Bác ngủ ngon. Từ “ơi” đặt ở đầu câu thể hiện niềm xúc động xen lẫn niềm tự hào khôn tả của tác giả. Đó là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam, dân tộc Việt Nam, tự hào về ông cha đã làm nên trang sử hào hùng của cả dân tộc.
Sang khổ thơ thứ hai, ta lắng lại với những vần thơ giản dị chan chứa tình thương.
“Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy chín mùa xuân”
Bài thơ được coi là chuyến hành hương sau bao năm chờ đợi được trở về với vị cha già kính yêu của dân tộc. Nếu như ở khổ thơ đầu, hình ảnh hàng tre xanh được khắc họa như một người lính canh trong lăng Bác thì ở khổ thơ thứ hai, tác giả bộc lộ những suy nghĩ trực tiếp của mình về Bác bằng những vần thơ giản dị, chân thành.
Đoạn thơ mở đầu bằng những hình ảnh đẹp vừa cụ thể, vừa mang tính biểu tượng sâu sắc.
“Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”
Chúng ta phải nhận thấy rằng nhà thơ phải yêu anh lắm, phải yêu anh nhiều lắm mới viết được những ẩn dụ điêu luyện như vậy. Trong hai câu thơ này có hai mặt trời được tác giả nhắc đến, mặt trời thứ nhất tượng trưng cho mặt trời vũ trụ tự nhiên và mặt trời thứ hai là mặt trời nhân dân “mặt trời trong lăng” luôn tỏa sáng, ánh sáng vĩnh cửu, mãi mãi màu đỏ. Bác là ánh sáng hồng soi đường cho chúng tôi thoát khỏi ách nô lệ, là sức mạnh giúp cả dân tộc chèo lái con thuyền đến bến bờ vinh quang, đến thắng lợi cuối cùng. Dù Bác đã ra đi nhưng đối với mọi người dân Việt Nam, Bác vẫn sống mãi, soi đường cho muôn dân đứng lên.
Ở khổ thơ tiếp theo, khi dòng người buồn bã ra về, tác giả xúc động viết:
“Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân”
Hình ảnh đoàn người vào lăng Bác được tác giả ví như một vòng hoa, bảy mươi chín vòng hoa của Bác được tác giả ví như bảy mươi chín mùa xuân của Người, những năm Bác sống là những năm cống hiến. Và Bác chính là mùa xuân, mùa xuân ấy đã làm nở hoa cuộc đời của những người con của Bác. Cụm từ “ngày qua ngày” đứng ở đầu câu như một quy luật tự nhiên, dòng người vào viếng lăng Bác không bao giờ ngớt, đó là quy luật của tự nhiên. Đất trời dâng lên Bác cũng có những vòng hoa kính yêu, biết ơn và ngưỡng mộ, chính tình yêu ấy đã kết thành bông hoa đủ sắc, đủ hương dâng kính Bác.
Như chúng tôi vừa nói ở trên về hình ảnh bảy mươi chín mùa xuân, đó là một hình ảnh ẩn dụ, cho thấy cuộc đời của Bác cũng đẹp như mùa xuân, đó là bảy mươi chín năm sống và cống hiến cho sự nghiệp giải phóng đất nước. Vòng hoa được dâng lên tiễn đưa Bác sống mãi trong lòng mọi người dân đất Việt.
Tóm lại, chỉ hai khổ thơ trên thôi đã thể hiện được suy nghĩ của nhà thơ về vị cha già của dân tộc. Tác giả đã cho ta thấy rõ hình ảnh của Người, đồng thời bộc lộ niềm cảm thông và kính trọng sâu sắc của cả dân tộc đối với Bác.
3. Cảm nhận khổ 1,2 bài thơ Viếng lăng Bác ấn tượng nhất:
Bác Hồ là vị lãnh tụ vĩ đại, vị cha già đáng kính của cả dân tộc Việt Nam. Vì vậy, Bác Hồ mất đi là một tổn thất to lớn của cả dân tộc. Đã có rất nhiều bài thơ thể hiện nỗi nhớ của thiếu nhi Việt Nam đối với Bác Hồ. Dù là một bài thơ ra đời khá muộn nhưng “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương vẫn để lại trong lòng người đọc những cảm xúc sâu sắc, bởi đó là cảm xúc của một người con miền Nam lần đầu được gặp Bác Hồ. Cả bài thơ là lời tỏ tình tha thiết, là tấm lòng chân thành tha thiết của một người con miền Nam đối với Bác Hồ.
Câu thơ mở đầu như một lời thông báo nhưng đầy cảm xúc:
“Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác”
Từ phương Nam xa xôi, Viễn Phương cùng các chiến sĩ của mình ra Hà Nội viếng Lăng Bác. Đây là một cuộc hành hương xa và rộng. Khi đến lăng Bác, nhà thơ bồi hồi xúc động. Câu thơ thể hiện tình cảm thiết tha của một người con miền Nam qua cách xưng hô gần gũi, đậm chất Nam Bộ: “Con – Bác”.
Đứng từ xa nhìn vào Lăng Bác, hình ảnh những hàng tre ngút ngàn hiện ra trong làn sương huyền ảo của trời Hà Nội. Từ lâu, lũy tre xanh đã trở thành một nét đẹp của làng quê Việt Nam. Tre là người bạn thân thiết, luôn giúp đỡ con người trong mọi công việc: “Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái tranh, giữ đồng lúa chín”. Nhưng ở đây, hình ảnh hàng tre không chỉ dừng lại ở mức ý nghĩa đó, hàng tre ở đây còn được ngầm so sánh với con người và đất nước Việt Nam. Tre luôn đoàn kết, gắn bó tạo nên thành lũy kiên cường thách thức mưa gió, bão tố.
Cây tre là biểu tượng của tinh thần đoàn kết, của tinh thần dũng cảm, bất khuất, kiên cường của dân tộc Việt Nam. Cây tre luôn đứng thẳng như người Việt Nam thà chết đứng chứ không sống quỳ. Biểu tượng cao đẹp đó được nhà thơ chọn để miêu tả xung quanh lăng Bác, như cả dân tộc Việt Nam vẫn túc trực bên Bác. Những hàng tre Việt Nam ấy, phải chăng là hình ảnh những người con Việt Nam quây quần bên người cha già đáng kính đang yên giấc ngàn thu? Thật là một hình ảnh tượng trưng đầy ý nghĩa!
Đến gần lăng Bác, nhà thơ bắt gặp mặt trời đỏ rực trên lăng:
“Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ”
Mặt trời rực rỡ mang đến sự sống, mang đến ánh sáng tươi đẹp cho trái đất. Nếu mặt trời ở câu thơ đầu là hình ảnh thực, là vật thể tất yếu của vũ trụ thì mặt trời ở câu thơ thứ hai là hình ảnh ẩn dụ được nhà thơ vận dụng một cách sáng tạo. Bác Hồ như mặt trời chói lọi, chiếu rọi ánh sáng cách mạng vào tâm hồn để vực dậy cuộc sống tươi đẹp cho những con người chìm đắm trong bóng tối nô lệ. Bác là người đã dẫn dắt con đường cách mạng cho cả dân tộc và cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Vì vậy, Bác là mặt trời luôn soi sáng và sưởi ấm trái tim thiếu nhi Việt Nam:
“Bác sống như trời đất của ta
Yêu từng ngọn lúa, mỗi nhành hoa
Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em thơ, lụa tặng già”
(Tố Hữu)
Chúng tôi nhận thấy rằng cụm từ “ngày qua ngày” được lặp lại một lần nữa. “Ngày qua ngày” là sự lặp lại, không thay đổi. Đáp lại cụm từ này, có lẽ nhà thơ muốn nhấn mạnh một sự thật. Nếu như mỗi ngày mặt trời xuyên qua lăng tỏa ánh sáng sưởi ấm vạn vật là một điệp khúc không thay đổi của thời gian thì lòng biết ơn Bác vẫn ngự trị trong lòng những người con đất Việt sẽ không phai theo năm tháng, là hình ảnh của những con người thăm Bác Hồ. Lăng Bác ngày nào đã trở thành điệp khúc kính dâng Bác. “Tràng hoa” cũng là một hình ảnh ẩn dụ đầy sáng tạo của nhà thơ. Mỗi thiếu nhi Việt Nam là một bông hoa tươi thắm, muôn triệu người dân Việt Nam sẽ trở thành vòng hoa rực rỡ dâng lên Bác Hồ kính yêu. Hình ảnh hoán dụ “bảy mươi chín mùa xuân” tượng trưng cho bảy mươi chín năm Bác Hồ đã cống hiến trọn đời cho đất nước, cho cách mạng.
Mỗi tuổi đời của Bác là một mùa xuân tươi đẹp dâng hiến cho Tổ quốc. Bây giờ, Bác là dòng suối, dòng người là hoa tươi. Hoa nở giữa mùa xuân, thật là một hình ảnh đẹp, ý nghĩa!
