Hành tinh nào già nhất và trẻ nhất hệ Mặt Trời?

Khoảng 5 tỷ năm trước, Mặt trời bắt đầu chuyển đổi hydro thành heli trong lõi của nó để trở thành một ngôi sao chính thức. Bao quanh Mặt trời “trẻ sơ sinh” là một đĩa vật chất – bao gồm chủ yếu là hydro từ tinh vân tạo nên Mặt trời, bên cạnh các phân tử phức tạp hơn. Các tương tác trong đĩa này tạo ra các hạt băng và bụi, chúng tiếp tục phát triển và tương tác với các hạt khác. Các khối khí của đĩa vật chất cũng bắt đầu tách ra khỏi phần còn lại. Từ sự hỗn loạn này, các hành tinh dần được hình thành.

hành tinh già nhất

Hành tinh ra đời sớm nhất, có thể trong vòng 3 triệu năm đầu tiên của hệ mặt trời, là sao Mộc. Điều này làm cho sao Mộc trở nên mạnh mẽ và đồ sộ, lớn hơn nhiều so với bất kỳ hành tinh nào khác. Sao Mộc có khối lượng gấp 318 lần Trái đất. Trên thực tế, tâm khối lượng của hệ thiên thể giữa Sao Mộc và Mặt trời – điểm mà Sao Mộc quay xung quanh – không phải là tâm của Mặt trời mà nằm ngay bên ngoài bề mặt. Vì vậy, Sao Mộc thậm chí không quay quanh Mặt trời một cách chính xác.

Sau Sao Mộc, Sao Thổ cũng bắt đầu phát triển. Tiếp đến là Sao Hải Vương và Sao Thiên Vương, mặc dù vào thời điểm hai hành tinh này đang hình thành, Sao Mộc và Sao Thổ đang cuốn đi một lượng lớn khí ở rìa ngoài của Hệ Mặt Trời. Trong số các mặt trăng của hệ mặt trời, mặt trăng Callisto của sao Mộc có bề mặt già nhất.

Trong thời gian này, ở sâu trong Hệ Mặt trời, bốn hành tinh đất đá và một hành tinh lùn dần được hình thành. Các tiền hành tinh đá mất nhiều thời gian hơn để hình thành, có lẽ gần 100 triệu năm, do phụ thuộc vào sự va chạm giữa các thiên thể đá. Sao Hỏa có thể đã nhanh chóng đạt đến kích thước hiện tại, nhanh hơn Trái đất và Sao Kim, nhưng các nhà khoa học không biết chính xác khi nào. Thông thường, họ ước tính tuổi của một vật thể rắn dựa trên số miệng hố trên bề mặt của nó, nhưng các vật thể có bề mặt thay đổi sẽ làm phức tạp nhiệm vụ này.

trẻ nhất hành tinh

Mặc dù có thể xác định Sao Mộc là hành tinh già nhất dựa trên các mô hình hình thành của nó, nhưng việc tìm ra hành tinh trẻ nhất không hề đơn giản. Một khía cạnh khác cần xem xét là các hành tinh cần phải có khối lượng và tính chất tương tự như những thứ mà con người nhìn thấy ngày nay. Nếu vậy, danh hiệu hành tinh trẻ nhất là sự cạnh tranh giữa Trái đất và Sao Thiên Vương. Lý do hai hành tinh này là ứng cử viên cho danh hiệu trẻ nhất có liên quan đến thực tế là cả hai đều đã trải qua những vụ va chạm lớn.

Trái đất nguyên thủy có khả năng va chạm với Theia, một hành tinh có kích thước bằng sao Hỏa. Mặt trăng rất có thể cũng được hình thành từ sự kiện diễn ra khoảng 4,5 tỷ năm trước. Mặt trăng mất khoảng 200 triệu năm để hóa rắn. Trái đất trải qua những chấn động sẽ cần thêm thời gian để trở thành như ngày nay, với sự hình thành của các đại dương và các mảng kiến ​​tạo. Kiến tạo mảng có thể đã hình thành sớm nhất là 3,6 tỷ năm trước.

Cách đây 3 – 4 tỷ năm, sao Thiên Vương cũng từng va chạm với một thiên thể có kích thước bằng Trái đất khiến cấu trúc bên trong bị xáo trộn. Sự kiện khiến sao Thiên Vương bị nghiêng và có từ trường kỳ lạ. Vì Trái đất và Sao Thiên Vương trải qua những thay đổi cấu trúc như vậy nên việc xác định hành tinh nào trẻ hơn vẫn là một vấn đề nan giải.

thu thảo (Dựa theo Khoa học IFL)