Chất béo là gì? Vai trò quan trọng của chất béo đối với sức khỏe

Chất béo có nhiều vai trò quan trọng đối với cơ thể con người như cấu tạo nên màng tế bào, kích thích một phần sự phát triển xương khớp, trí não và hệ tiêu hóa,… Vậy chất béo là gì và có vai trò như thế nào? Hãy cùng truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn tìm hiểu ngay qua bài viết sau nhé!

1Chất béo là gì?

Chất béo là một hợp chất thuộc nhóm Lipid không tan trong nước, nhưng lại tan nhiều trong các dung môi hữu cơ. Đây là hợp chất thuộc nhóm cung cấp năng lượng. Cụ thể, cơ thể nhận được khoảng 9 calo nếu hấp thụ 1 gam chất béo, trong khi chất đạm hay chất đường bột chỉ cung cấp 4 calo/gam.

1 gam chất béo cung cấp 9 calo cho cơ thể

Nhiều người thường ái ngại khi nghe đến các thực phẩm nhiều chất béo nhưng trên thực tế, chất béo có cả hai loại tốt và xấu. Hãy cùng truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn tìm hiểu và phân biệt 2 loại chất béo này!

1.1 Chất béo tốt

Chất béo không bão hòa: Trong phân tử chứa gốc axit không no nên loại chất béo này tồn tại ở dạng lỏng là chủ yếu, thường tìm thấy các loại dầu ăn có nguồn gốc từ thực vật như oliu, bơ, hạt cải, hướng dương,…

Axit béo Omega-3: Có thể giảm được tối đa hàm lượng Cholesterol trong máu cũng như nguy cơ mắc bệnh tim mạch nếu thay thế hoàn toàn khẩu phần ăn chất béo bão hòa bằng Omega-3. Hợp chất này thường có trong hạt óc chó, cá thu, cá hồi,… và đặc biệt tốt cho sức khỏe trẻ nhỏ.

Lốc 4 hộp sữa đậu nành hạt óc chó Vinamilk 180 ml

1.2 Chất béo xấu

Chất béo bão hòa: Trong phân chứa gốc axit no và thường được tìm thấy trong các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật như mỡ động vật, trứng, sữa nguyên kem hay thức ăn nhanh như gà rán, khoai tây chiên. Trong dừa hay một số chế phẩm từ dầu cây bơ, cây cacao cũng chứa loại này.

Trên thực tế, loại chất béo này nếu sử dụng hợp lí, đúng chừng mực sẽ thúc đẩy việc hấp thu dinh dưỡng cũng như trao đổi chất của cơ thể, hạn chế tình trạng thèm ăn gây béo phì. Chất béo bão hòa chịu nhiệt tương đối tốt nên ít bị biến chất, sản sinh các chất độc hại trong khi nấu nướng. Tuy nhiên, hấp thụ quá nhiều năng lượng từ chất béo bão hòa có thể tăng lượng Cholesterol trong cơ thể và nguy cơ mắc một số bệnh tim mạch lên cao.

Chất béo chuyển hóa: Hay có trong các loại thức ăn chế biến sẵn như bánh ngọt, đồ đông lạnh, đồ chiên nhiều dầu mỡ. Tương tự chất béo bão hòa, loại chất béo này cũng tăng hàm lượng Cholesterol và tỉ lệ mắc bệnh tim mạch.

Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa kỳ, chỉ nên tiêu thụ dưới 7% chất béo bão hòa và dưới 1% chất béo chuyển hóa trên tổng lượng calo mỗi ngày.

Chất béo chuyển hóa có nhiều trong các loại đồ ăn nhanh, nhiều dầu mỡ

2Vai trò của chất béo đối với cơ thể

Dự trữ và cung cấp năng lượng: 1 gam chất béo cung cấp tới 9 calo nên đây là vai trò quan trọng nhất của chất béo đối với cơ thể. Chất béo cấu tạo nên màng tế bào, màng của nội quan tế bào, đồng thời làm nhiệm vụ dự trữ và điều tiết năng lượng, bảo vệ cơ thể trước những biến đổi từ nhiệt độ môi trường.

Hỗ trợ hấp thụ Vitamin: Chất béo còn là dung môi hòa tan các loại Vitamin quan trọng trong cơ thể như Vitamin A, Vitamin E, Vitamin K,… có chức năng phát triển thị giác, chống oxy hóa hoặc hỗ trợ miễn dịch.

Dầu Sacha inchi Thuyền Xưa ăn dặm cho bé chai 65 ml

Cung cấp axit cần thiết: Chất béo còn là nguồn cung cấp Omega-3 và Omega-6 – những loại axit béo cơ thể không thể tự tổng hợp được. Omega-3 có nhiều trong các loại dầu cá còn Omega-6 được tìm thấy chủ yếu trong các loại dầu thực vật.

Cấu thành các tổ chức: Màng tế bào cấu thành nên cơ thể có nguồn gốc từ chất béo, Cholesterol và Glycolipid. Hệ thần kinh cũng phần lớn được tạo nên từ Glycolipid và chất béo.

Siro Fitobimbi Omega hỗ trợ phát triển thị giác và não bộ 30 ml

3Nguồn thực phẩm giàu chất béo

Trong chế độ ăn uống hằng ngày, ngoài việc bổ sung các loại thực phẩm chứa chất béo tốt, bạn cũng cần hạn chế các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo xấu như:

3.1 Chất béo bão hoà

Tiêu thụ nhiều chất béo bão hòa có thể làm tăng hàm lượng LDL-Cholesterol (Cholesterol xấu) trong máu. Bạn vẫn nên bổ sung các loại thực phẩm này nhưng cần tránh lạm dụng, đồng thời xây dựng cho mình một thực đơn ăn uống khoa học và lành mạnh. Nguồn thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa bao gồm:

• Thịt và da của gia súc hoặc gia cầm
• Tảng thịt bò, thịt lợn, thịt cừu non và thịt cừu già có mỡ.
• Các sản phẩm từ sữa nhiều chất béo: Sữa nguyên kem, kem tươi, kem chua, bơ, phô mai.
• Mỡ lợn, bơ tinh (bơ ghee).
• Dầu nhiệt đới: Dầu dừa, dầu cọ, bơ ca cao.

Một số thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa, cần bổ sung hợp lý trong thực đơn hàng ngày

3.2 Chất béo chuyển hóa

Chất béo chuyển hóa là loại chất béo không bão hòa trong các dầu thực vật đã bị hydro hóa một phần. Tác hại của loại chất béo này thậm chí còn nghiêm trọng hơn chất béo bão hòa, có thể gây béo phì, bệnh tim mạch. Chất béo chuyển hóa nên được hạn chế tối đa trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày có trong các thực phẩm sau:

• Các loại bánh rán hoặc bánh nướng như bánh ngọt, bánh quy.
• Đồ ăn nhanh, thực phẩm chiên ngập dầu như khoai tây chiên, gà rán,…
• Bơ thực vật (chất béo thực vật dạng rắn).
• Đồ ăn vặt chế biến sẵn (bánh quy giòn, bắp rang bơ, khoai tây chiên).

Bắp rang bơ cũng là nguồn dồi dào chất béo chuyển hóa

4Nhu cầu chất béo ở cơ thể người

4.1 Đối với người lớn

Lượng chất béo chỉ nên chiếm 18% – 25% lượng calo toàn khẩu phần. Thêm vào đó, số calo cần nạp của mỗi người lại tùy thuộc vào chiều cao, cân nặng cũng như nhu cầu giảm cân hay duy trì cân nặng.

Trung bình một người phụ nữ cần 1300 calo để duy trì cân nặng và 1000 calo để giảm 500 gam/tuần. Tương tự, một người đàn ông cần 1650 calo để duy trì thể trọng và 1300 calo để giảm 500 gam/tuần.

Bên cạnh đó, người cao tuổi cần hạn chế sử dụng nhiều chất béo động vật và nên tăng cường bổ sung chất béo thực vật. Mỗi ngày, người già không nên nạp nhiều hơn 60 gam Lipid.

Về nhu cầu chất béo ở người lớn

4.2 Đối với trẻ em

Trẻ em, phụ nữ mang thai và cho con bú là những đối tượng cần nạp nhiều chất béo hơn người bình thường:

• Với trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi, nếu bú sữa mẹ thì sẽ được cung cấp đủ lượng chất béo cần thiết. Tuy nhiên, một số trẻ dưới 6 tháng được bố mẹ cho uống sữa công thức cũng cần được đảm bảo tỷ lệ calo cung cấp từ chất béo chiếm ít nhất 40% tổng lượng calo tiêu thụ của trẻ.
• Trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi cần được bổ sung khoảng 40% năng lượng từ chất béo trên tổng năng lượng nạp vào mỗi ngày.

Sữa bột HiPP Organic Combiotic vị nhạt thanh số 2 350g (6 – 12 tháng)

5Một số cách bổ sung chất béo

• Đảm bảo tỉ lệ chất béo trong khẩu phần: Không nên nạp quá 30% năng lượng từ chất béo trên tổng năng lượng của khẩu phần ăn vì có thể gây hại cho sức khỏe, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
• Đảm bảo tỷ lệ các loại chất béo sử dụng: Tránh việc loại bỏ hoàn toàn loại chất béo nào ra khỏi thực đơn dinh dưỡng mà chỉ nên cân đối tỷ lệ của các loại chất béo với nhau. Tỷ lệ chất béo thực vật/chất béo động vật được khuyến nghị là 30/70.
• Lựa chọn nguồn bổ sung chất béo an toàn: Để đảm bảo sức khỏe, bạn nên chọn các nguồn thực phẩm bổ sung chất béo lành mạnh như thịt, cá, trứng, váng sữa hay các loại dầu thực vật. Tránh lạm dụng các thực phẩm chế biến sẵn như thức ăn nhanh, đồ ăn vặt nhiều chất béo có hại cho sức khỏe.

Lốc 4 hũ váng sữa Zott Monte vị socola 55g

Trên đây là những thông tin cơ bản về chất béo, hi vọng bài viết của truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn sẽ hữu ích với bạn. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại truy cập website avakids.com hoặc liên hệ hotline 1900.866.874 (7h20 – 22h00) để được giải đáp và tư vấn nhé!