Bổ sung vitamin D cho trẻ sơ sinh – Có cần thiết phải phơi nắng ?

Thường khi trẻ mới sinh ra cha mẹ sợ con thiếu vitamin D nên 2-3 tháng tuổi đã cho con phơi nắng sáng sớm. Việc phơi nắng theo kinh nghiệm dân gian ấy có tốt cho con không thì có rất nhiều luồng ý kiến. Mời các bậc phụ huynh hãy cùng truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn và bác sĩ Trương Hữu Khanh tìm hiểu xem việc phơi nắng có cần thiết cho trẻ, và nên bổ sung vitamin D cho trẻ như thế nào.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh là nguyên trưởng khoa Nhiễm-Thần Kinh, bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP HCM). Ông là chuyên gia dịch tễ học, có nhiều đề tài nghiên cứu về các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như HIV/AIDS, viêm não, tay chân miệng, sởi, lao. Chủ tịch nước từng trao tặng ông danh hiệu “Thầy thuốc ưu tú.

Trẻ tắm nắng buổi sớm. Nguồn hình unsplash

1Khi nào nên cho trẻ nhỏ phơi nắng?

Theo bác sĩ Hữu Khanh, trong ánh nắng có tia UVA, UVB, UVC nhưng chỉ có UVB là tia duy nhất có tác dụng kích thích tiền chất vitamin D dưới da chuyển hóa thành vitamin D. Tia UVB này có bước sóng ngắn, chỉ đến được mặt đất trong khoảng thời gian sau 9h sáng đến trước 4h chiều, mạnh nhất là giữa trưa nên tắm nắng buổi chiều tà hay sáng sớm không giúp da tổng hợp vitamin D. Mà nắng trưa thì quá gắt không tốt cho cả người lớn và trẻ nhỏ.

Tia UVA có bước sóng dài, chiếm tới 95% tổng số bức xạ UV, cứ có nắng là có sự hiện diện của tia này. UVA gây nám da, sạm da, ung thư da. 5% bức xạ còn lại là UVB. Còn UVC đã có tầng ozon ngăn cản. Phơi nắng để hứng được UVB không dễ, nhất là với thời tiết nắng nóng và nhiều khói bụi như Việt Nam thì đưa trẻ ra phơi nắng rất cực khổ.

Tắm nắng dưới bóng râm càng không có tác dụng vì UVB sẽ bị cản lại bởi các nhân tố tạo ra bóng râm đó. Cha mẹ nên cho trẻ chơi dưới nắng hay bóng cây nhưng đừng chủ đích để lấy vitamin D vì không hiệu quả. Có những bậc cha mẹ còn cho trẻ phơi nắng qua cửa kính, điều này chỉ gây nóng đổ mồ hôi chứ không có tác dụng gì vì cửa kính đã ngăn cản tất cả.

Da trẻ em rất mỏng, độ dày chỉ bằng 1/5 da người lớn và ít có khả năng chống lại bức xạ tia cực tím. Vì thế trên thế giới các bác sĩ không khuyên phơi nắng nhiều nữa, đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng càng không nên phơi nắng.

2Cách tắm nắng

Sự tiếp xúc với tia UV và tổng hợp vitamin D phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố môi trường như thời gian trong ngày, độ che phủ của mây, mùa trong năm, khói bụi, kem chống nắng, quần áo…

Để đảm bảo tăng hiệu quả và giảm sự có hại của các tia UV trong nắng thì cha mẹ cần tuân theo các nguyên tắc sau:

• Trẻ nhỏ dưới 12 tháng, đặc biệt dưới 6 tháng tuổi thì không tắm nắng
• Không cho trẻ tắm nắng vào sáng sớm hay chiều tà vì không có tia UVB
• Tắm nắng 5-30 phút, để hở vùng cánh tay, lưng, chân, không dùng kem chống nắng, che đầu và mặt lại.
• Tắm nắng khi bóng nắng ngắn hơn chiều cao cơ thể (khoảng 9h sáng)
• Quan sát da trẻ hồng hào ấm áp lên là được

Việc cho trẻ chơi dưới nắng là cần thiết nhưng không nên chủ đích vào việc lấy vitamin D mà tập trung vào vận động, vận động và chơi ngoài trời thường xuyên rất tốt cho sức khỏe của trẻ.

Trẻ và mẹ cùng chơi dưới nắng, Nguồn hình Pixabay

3Vitamin D quan trọng như thế nào?

Vitamin D không đơn thuần là vitamin mà được xem như một hormone, ảnh hưởng tới nhiều cơ quan trong cơ thể từ xương, ruột, hệ thần kinh, tim, thận, phổi, gan, ruột…Vitamin D giúp tăng khả năng hấp thụ canxi, làm răng, xương, khớp chắc khỏe, giúp tăng chiều cao. Đủ canxi mà thiếu vitamin D thì cơ thể cũng không hấp thụ được canxi.

Vitamin D đồng hóa và giúp hấp thu phốt pho trong ruột để bổ sung cho cơ thể. Vitamin D giúp phát triển cơ, sức mạnh cơ bắp, ngoài ra còn kiểm soát huyết áp giúp sức khỏe tim mạch tốt.

Khi thiếu vitamin D, canxi máu giảm nên cơ thể buộc phải huy động canxi từ xương để ổn định nồng độ canxi máu, dẫn đến còi cọc chậm lớn, loãng xương, chậm vận động (lẫy, bò, đi…).

Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch. Thiếu vitamin D làm suy yếu khả năng miễn dịch của cơ thể, tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp (viêm phổi, lao, viên phế quản, hen, suyễn…). Đủ vitamin D giảm nguy cơ tiểu đường, tim mạch, cúm A, loãng xương, trầm cảm…

Bài viết liên quan: Mách mẹ mẹo bổ sung vitamin D3 cho trẻ hiệu quả nhất

4Cách bổ sung vitamin D

Ngay trong thời kỳ mang thai việc bổ sung vitamin D đã rất quan trọng cho mẹ bầu để giúp phát triển xương của thai nhi. Khi trẻ ra đời trong 5 năm đầu tiên cũng cần bổ sung vitamin D. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ nhỏ nhưng sữa mẹ lại không chứa nhiều vitamin D. Trẻ uống sữa công thức thì không cần bổ sung thêm vitamin D vì các loại sữa này trong thành phần đã có đủ vitamin D.

Một số thực phẩm có chứa vitamin D như dầu cá, cá thu, cá ngừ, cá trích…ngoài ra còn có trong lòng đỏ trứng và gan của động vật. Theo bác sĩ Hữu Khanh, trong thức ăn không có đủ vitamin D và đa số phụ nữ thiếu vitamin D vì không dám tiếp xúc với ánh nắng. Ở Việt Nam, mỗi ngày lượng vitamin D mà trẻ em cần là ít nhất 400 IU/ngày, người lớn là 800-1000 IU/ngày.

Sau đây là khuyến nghị liều lượng vitamin D của Hiệp hội Nhi khoa Pháp:

• Trẻ sơ sinh bú mẹ: từ 25 đến 30 mcg (1000 đến 1200 IU) mỗi ngày trong suốt thời gian bú mẹ.
• Trẻ em dưới 18 tháng tuổi uống sữa công thức có vitamin D: bổ sung từ 15 đến 20 mcg (600 đến 800 IU) mỗi ngày.
• Trẻ em dưới 18 tháng tuổi uống sữa hộp không có vitamin D: 25 đến 30 mcg (1000 đến 1200 IU) mỗi ngày.
• Ở trẻ em từ trên 18 tháng đến 5 tuổi: 2 liều vitamin D, mỗi liều 2000 mcg đến 2500 mcg (80.000 đến 100.000 IU) vào mùa đông, nên chia một liều vào tháng 11 và một liều vào tháng 2 hoặc một liều duy nhất nửa năm 5000 mcg (200.000 IU) nếu nguy cơ quên liều thứ 2.

Viên uống bổ sung vitamin D. Nguồn hình Pixabay

Tóm lại, theo WHO, hiện nay việc phơi nắng để lấy vitamin D không được khuyến khích vì đi kèm nhiều nguy cơ từ các tia UV có hại. Trẻ dưới 6 tháng càng không phơi nắng được, còn ăn uống không cung cấp đủ Vitamin D, nên cha mẹ cần bổ sung thêm cho trẻ theo đường uống hoặc dạng xịt. Thị trường hiện tại có nhiều loại, cha mẹ có thể tham khảo hoặc đến bác sĩ để được tư vấn tốt hơn về bổ sung vitamin D phù hợp với độ tuổi của trẻ.

Quỳnh tổng hợp