Cơ hội ngắm nguyệt thực nửa tối tại Việt Nam

Nguyệt thực nửa đêm sẽ diễn ra vào 22h15 ngày 5/5 (giờ Hà Nội). Những người yêu thiên văn tại Việt Nam và nhiều nơi trên thế giới sẽ có cơ hội quan sát nguyệt thực nửa tối, nguyệt thực đầu tiên trong năm nay. Gần như toàn bộ Châu Á, Châu Âu, Nam Cực, Nga, Châu Đại Dương, Đông và Trung Phi đều có thể được theo dõi.

Tại Hà Nội, nguyệt thực nửa tối sẽ bắt đầu lúc 22h14 ngày 5/5 và đạt cực đại với tỷ lệ chính xác 96,4% vào 0h23 ngày 6/5. Hiện tượng sẽ kết thúc sau hơn 2 giờ. Các địa điểm khác tại Việt Nam có thời gian tương tự với mức chênh lệch không đáng kể.

Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ tịch Hội Thiên văn học và Vũ trụ học Việt Nam (VACA) cho biết, nguyệt thực nửa tối là hiện tượng Mặt trăng đi vào vùng bóng tối của Trái đất. Tương tự như nguyệt thực toàn phần hoặc một phần, thời điểm xảy ra hiện tượng này gần với trăng tròn, khi Mặt trăng đi vào phía bên kia của Trái đất so với Mặt trời và ba thiên thể gần như thẳng hàng. Tuy nhiên, nguyệt thực nửa tối khác ở chỗ Mặt trăng chỉ đi vào vùng nửa tối của Trái đất nên vẫn nhận được một lượng lớn ánh sáng mặt trời. Phần Mặt trăng bị bóng nửa tối bao phủ tối đi một chút và chuyển sang màu đỏ nhạt.

“Khác với nguyệt thực toàn phần hay một phần, nguyệt thực nửa tối không chuyển sang màu đỏ thẫm mà chỉ có màu đỏ nhạt và đậm hơn một chút so với Trăng tròn bình thường”, anh Sơn chia sẻ.

Ông cho biết việc theo dõi nhật thực một phần tối tốt nhất phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện thời tiết. Người quan sát có thể dễ dàng xác định Mặt trăng nếu trời ít mây, ít sương mù và không mưa. Nếu có ô nhiễm ánh sáng hoặc bụi trong khu vực quan sát, thậm chí ở mức tối đa, màu đỏ của Mặt trăng rất khó phân biệt.

Thời điểm này, việc quan sát sẽ khá thuận lợi vì diễn ra vào lúc gần nửa đêm, khi Mặt trăng ở rất cao trên bầu trời. Nên chọn vị trí ít ô nhiễm ánh sáng để quan sát hiệu quả hơn.

Với hiện tượng nguyệt thực, mắt thường có thể quan sát dễ dàng và an toàn mà không cần bất kỳ dụng cụ nào để bảo vệ mắt. Ông gợi ý: “Một chiếc kính thiên văn, ống nhòm hay máy ảnh có zoom quang học tương đối cao sẽ giúp việc quan sát trở nên thú vị hơn.

Giống như tất cả các lần nguyệt thực, nguyệt thực nửa tối xảy ra khi Trái đất đi qua giữa Mặt trăng và Mặt trời. Điều này khiến Trái đất chặn ánh sáng từ Mặt trời và đổ bóng lên Mặt trăng. Nhật thực nửa tối xảy ra khi Mặt trăng đi vào vùng sáng hơn bên ngoài của bóng Trái đất, được gọi là vùng nửa tối. Đây là khu vực mà Trái đất có vẻ như đang che khuất một phần đĩa Mặt trời chứ không phải toàn bộ. Khi ở vùng nửa tối, Mặt trăng nhận được ít ánh sáng hơn từ Mặt trời. Đối với những người quan sát từ Trái đất, Mặt trăng trông có vẻ tối nhưng không hoàn toàn biến mất.

Tháng 11/2022, nhiều nơi ở Việt Nam quan sát được nguyệt thực toàn phần. Theo Hội Thiên văn học và Vũ trụ học Việt Nam, sáng 29/10, người yêu thiên văn sẽ có cơ hội xem nguyệt thực một phần với độ che phủ nhỏ.

Như Quỳnh