Cuộc chiến tâm lý đưa cha mẹ vào viện dưỡng lão

“Tôi nghĩ bao nhiêu năm cha mẹ lo cho mình gây dựng sự nghiệp, khi già yếu con cái đẩy vào viện dưỡng lão cho nhẹ thân”, bà Mai Thy, 51 tuổi, ở quận Bắc Từ Liêm, nói. . đêm đầu tiên của tháng tư. Bà kể, đêm đó càng nghĩ, bà càng sợ mẹ sẽ xui xẻo khi không có mình bên cạnh, bà buồn vì xa con cháu. “Lúc đó, tôi chỉ muốn chạy vào ôm mẹ và nói lời xin lỗi”, cô nói.

Sau khi bố mất cách đây 8 năm, sức khỏe mẹ sa sút, chị gái và em trai út từ Quảng Ninh ra Hà Nội mua căn hộ chung cư ở cạnh nhau để tiện bề phụng dưỡng mẹ. Nhưng công việc kinh doanh quá bận rộn khiến mẹ cô bị ảnh hưởng. Một ngày nọ, cụ bà gần 90 tuổi ăn trưa lúc 13h, ăn tối lúc 8h cùng con cháu.

Giữa năm 2017, mẹ chị phát bệnh mạch vành phải đặt 3 ống đỡ động mạch. Từ đầu năm ngoái, anh trở nên trơ lì hơn, lơ đãng hơn. Hằng ngày cô phải dỗ mẹ ăn, đêm canh giấc ngủ. Mỗi lần bế mẹ đi vệ sinh, tắm rửa thực sự là một nỗ lực vì cô kém mẹ đến 20kg. Thấy chị ngày càng gầy yếu, người em sửa căn phòng kín mít cho mẹ ở và thuê người chăm sóc chị. Nhưng 6 tháng thay ba người giúp việc, gia đình vẫn thấy cách giải quyết này không ổn.

Lúc này, mọi người khuyên đưa mẹ vào viện dưỡng lão. “Lúc đó, dù biết mẹ sẽ được chăm sóc tốt hơn nhưng tôi không khỏi nghĩ rằng mình không một mình chăm sóc mẹ mà đẩy mẹ vào viện dưỡng lão là bất hiếu. ” cô ấy nói.

Băn khoăn của Mai Thy cũng là chủ đề gây tranh cãi nhiều năm chưa có lời giải. Khảo sát 4.000 độc giả VnExpress Với câu hỏi “Có nên gửi cha mẹ già yếu vào viện dưỡng lão?”, 5% kiên quyết không gửi vì cho rằng bất hiếu, 20% đồng ý để ông già cần chăm sóc tốt hơn, và 75% cho rằng tùy. vào điều kiện kinh tế của gia đình và nguyện vọng của cha mẹ.

Anh chị ông Đặng Khánh (59 tuổi) ở quận Đống Đa (Hà Nội) nằm trong số 5% này. Từ giữa năm 2019, bố anh bị tai biến. Sau khi anh xuất viện về, gia đình thuê người giúp việc nhà với mức lương 20 triệu đồng/tháng nhưng do không có kinh nghiệm chăm sóc nên anh bị lở loét.

“Chúng tôi đã nghĩ đến giải pháp đưa bố tôi vào viện dưỡng lão nhưng khi chúng tôi lên tiếng thì cuộc chiến gia đình lại nổ ra”, ông Khánh nói.

Ai cũng không đồng tình vì “gia đình chu đáo còn chưa chắc nói gì đến người ngoài”, “bà con hàng xóm ở quê trông vào”. “Con cái chúng tôi là những người có học nhất, đẩy bố vào sẽ bị cho là bất hiếu”, người anh cả nói.

Anh cả và chị gái tuyên bố sẽ không chia sẻ kinh tế nếu đưa bố vào viện dưỡng lão. Bất chấp điều đó, ông Khánh vẫn tin tưởng vào sự lựa chọn của mình. “Giai đoạn đầu, cháu và anh trai tôi thường xuyên lẻn vào viện dưỡng lão, quay phim, chụp ảnh mọi hoạt động để lấy cớ không cho tôi gửi bố vào”, ông Khanh nói.

“Căn nguyên của cuộc chiến này xuất phát từ quan niệm cho rằng đưa cha mẹ vào viện dưỡng lão là bất hiếu”, PGS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa – Giáo dục, nói. Giáo dục Quốc hội cho biết.

Ở Việt Nam, đạo hiếu là một giá trị văn hóa rất được coi trọng, thể hiện sự kính trọng, vâng lời và báo đáp công ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ, tổ tiên. Hiếu cũng là một trong những đức tính cần thiết của người Việt Nam, được coi là nền tảng của các giá trị gia đình và xã hội. “Đạo hiếu là điểm mấu chốt trong việc duy trì chăm sóc người cao tuổi”, ông Sơn nói.

Đối với nhiều người, việc đưa cha mẹ vào viện dưỡng lão là bất kính và vô ơn. Áp lực của dư luận đối với vấn đề này cũng khá nặng nề, đôi khi trở thành rào cản ngăn con đưa cha mẹ vào hoặc ngăn không cho cha mẹ muốn vào.

Sau hơn nửa thế kỷ thực hiện “sinh có kế hoạch”, Việt Nam bước vào giai đoạn già hóa dân số vào năm 2014, hiện người cao tuổi chiếm 12% dân số và dự báo sẽ tăng lên 20% vào năm 2035. Khi đó, các gia đình cơ cấu NCT thay đổi rõ rệt, tỷ lệ NCT sống cùng con giảm từ gần 80% năm 1992 xuống còn 28% năm 2017, theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới năm 2021.

Theo ông Sơn, ngày càng có nhiều cách chăm sóc người già và cách con cái báo hiếu cha mẹ cũng trở nên đa dạng. Việc gửi cha mẹ vào viện dưỡng lão khó có thể đồng nghĩa với việc “bất hiếu” bởi hoàn cảnh mỗi gia đình là khác nhau. Điều con cái nên làm là tôn trọng ý muốn của cha mẹ và tạo môi trường sống tốt nhất cho họ.

“Nếu con cái không có khả năng chăm sóc, nuôi dưỡng và đảm bảo an toàn cho cha mẹ thì việc gửi họ vào viện dưỡng lão là sự lựa chọn hợp lý, bất hiếu, nhất là khi ở đó có cơ sở vật chất, trang thiết bị và điều dưỡng chuyên nghiệp”, ông Bùi nói Hoài Sơn.

Bố Khánh đã đi được trên xe lăn sau 4 tháng ở viện dưỡng lão, những vết lở loét do nằm nhiều cũng đỡ. Anh chị trước đây kiên quyết không cho bố vào, không nói, không tham gia đóng phí thì nay đã thay đổi quan điểm từ chính những video đó.

Nhân dịp năm nay ba người trong gia đình đón Tết ở viện dưỡng lão, người anh đã khen ngợi cậu vì được sống ở đây. “Sau này, nếu một trong hai vợ chồng tôi chết, người còn lại cũng sẽ vào viện dưỡng lão”, người anh cả nói trong tiếng cười của cả nhà.

Nỗi lo lắng của Mai Thy đã được giải tỏa sau một đêm ngủ chung với mẹ. Các nhân viên trực thỉnh thoảng sẽ lùng sục các phòng để kiểm tra tình hình. Đến 1h và 4h, nhân viên sẽ đến từng giường để kiểm tra tã lót và thay tư thế cho các cụ.

“Tôi công nhận các nhân viên chăm sóc mẹ tôi tốt hơn tôi. Có những hôm, tôi nằm cạnh mẹ nhưng ngủ quên, để mẹ ướt và lạnh”, cô nói.

Phan Dương