Dấu hiệu mang đa thai – Mẹ bầu cần lưu ý và đi bác sĩ thăm khám sớm

Đa thai là tình trạng một phụ nữ mang thai mang nhiều hơn một em bé. Vậy dấu hiệu mang đa thai là gì? Những thông tin mẹ cần lưu ý khi mang đa thai sẽ được đề cập trong bài viết dưới đây!

Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ báo cáo rằng tỷ lệ sinh đôi tại Mỹ đã tăng hơn 50% kể từ những năm 1980. Mang thai sinh ba, sinh tư, và các bội số khác cũng tăng dần qua các năm. Nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng số ca sinh nhiều có thể là do phụ nữ đang sử dụng các công nghệ sinh sản nhân tạo để thụ thai. Cùng truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn tham khảo bài viết dưới đây để biết thêm thông tin về các loại, dấu hiệu và biến chứng của đa thai.

1Có mấy loại đa thai?

Sau đây là một số tên gọi của đa thai tùy thuộc vào số lượng thai nhi:

• Sinh đôi – Hai bào thai
• Sinh ba – Ba bào thai
• Sinh tư – Bốn bào thai
• Sinh năm – Năm bào thai

2Vì sao có đa thai xảy ra?

Nếu buồng trứng phóng ra nhiều trứng trong quá trình rụng trứng, và tinh trùng thụ tinh với nhiều trứng thì nhiều phôi sẽ bắt đầu phát triển trong tử cung của người mẹ. Điều này dẫn đến những đứa trẻ không giống nhau hoặc không giống hệt nhau, có thể sinh ra con gái hoặc con trai hoặc cả hai. Đa bội thể có một túi ối và nhau thai riêng biệt.

Khi một trứng được thụ tinh tách thành hai, nó sẽ tạo ra nhiều phôi giống hệt nhau. Người mẹ có thể sinh ra tất cả các bé gái hoặc tất cả các bé trai. Chúng có thể có nhau thai và túi ối riêng lẻ, nhưng hầu hết đều có chung nhau thai và có các túi riêng biệt. Rất hiếm khi các cặp song sinh giống hệt nhau có thể dùng chung một nhau thai và một túi ối. Tuy nhiên, những đứa trẻ sinh ra cùng dòng thường gặp hơn những đứa trẻ giống hệt nhau.

3Dấu hiệu mang đa thai là gì?

Theo Hiệp hội Mang thai Hoa Kỳ, có rất nhiều dấu hiệu mang đa thai. Tuy nhiên, cách duy nhất để xác nhận đa thai là siêu âm.

1. Dấu hiệu mang đa thai – Đếm nhịp tim Doppler

Vào cuối tam cá nguyệt đầu tiên, có thể nghe thấy nhịp tim thai bằng thiết bị siêu âm Doppler. Các bác sĩ hoặc nữ hộ sinh có kinh nghiệm có thể phát hiện ra nhiều nhịp tim; tuy nhiên, nó không chính xác lắm. Như ngay cả với một thai nhi, cũng có thể nghe thấy nhịp tim ở nhiều điểm qua bụng.

Cách duy nhất để xác nhận đa thai là siêu âm (Ảnh: Canva)

2. Mức hCG tăng cao

Dấu hiệu mang đa thai là nồng độ hCG thường tăng cao. hCG là một loại hormone được sản xuất trong thời kỳ mang thai. Tuy nhiên, nồng độ hCG tăng không trực tiếp chỉ ra đa thai và chỉ có kiểm tra thêm mới có thể xác nhận điều đó.

3. Thai lớn hơn so với tuổi thai

Các bác sĩ hoặc nữ hộ sinh sẽ đo khoảng cách giữa đỉnh xương mu đến đỉnh tử cung (chiều cao cơ bản) để xác định tuổi thai của em bé.

Các mẹ mang đa thai có thể bị căng tử cung nhiều hơn dẫn đến chiều cao cơ bản có thể lớn hơn tuổi thai thực. Không chỉ do đa thai, các yếu tố khác cũng có thể gây căng giãn tử cung.

4. Tăng cân

Phụ nữ mang đa thai có thể tăng cân nhiều hơn phụ nữ sinh một con.

5. Chuyển động sớm hoặc thường xuyên của thai nhi

Không có bằng chứng y tế khẳng định điều này, tuy nhiên, người ta thường quan sát thấy một số phụ nữ mang đa thai cho biết cảm thấy chuyển động của thai nhi sớm hơn dự kiến.

6. Tiền sử đa thai

Đa thai có thể xảy ra trong các gia đình. Một phụ nữ có tiền sử đa thai trước đây có thể tăng khả năng bị lại lần thứ hai.

4Những yếu tố nào dẫn đến mang thai nhiều con?

Các yếu tố sau đây có thể làm tăng khả năng phụ nữ mang đa thai:

• Phụ nữ ở độ tuổi cuối 30 hoặc 40 có thể có nguy cơ đa thai cao hơn vì cơ thể bắt đầu giải phóng nhiều trứng cùng một lúc khi tuổi tác ngày càng cao.
• Nếu mẹ bầu là một cặp song sinh.
• Nếu mẹ bầu sinh đôi từ lần mang thai trước.
• Nếu trong gia đình có cặp song sinh.
• Nếu mẹ bầu đang sử dụng thuốc hỗ trợ sinh sản hoặc trải qua phương pháp thụ tinh ống nghiệm như ART vì nó liên quan đến việc chuyển nhiều trứng đã thụ tinh trong tử cung của người mẹ.

4Làm thế nào để chẩn đoán đa thai?

Dấu hiệu mang đa thai có thể được chẩn đoán sớm trong thai kỳ, đặc biệt là khi có các công nghệ sinh sản nhân tạo hỗ trợ quá trình thụ thai. Ngoài lịch sử khám thai đầy đủ, những điều dưới đây có thể giúp hỗ trợ chẩn đoán:

• Xét nghiệm máu: Nồng độ hCG trong máu có thể ở mức cao nếu các mẹ mang đa thai.
• Siêu âm: Sử dụng sóng âm tần số cao để quan sát mạch máu, mô và cơ quan của em bé. Giai đoạn đầu thai kỳ, bác sĩ có thể siêu âm qua đường âm đạo, cuối thai kỳ siêu âm đường bụng.

5Các biến chứng liên quan đến việc sinh nở của phụ nữ mang đa thai là gì?

Mặc dù hầu hết phụ nữ mang nhiều con đều có thai kỳ khỏe mạnh, nhưng điều quan trọng cần lưu ý là mẹ bầu nên được chăm sóc đầy đủ và tốt nhất là có một hệ thống hỗ trợ tốt trong suốt thai kỳ.

Phụ nữ mang đa thai có thể gặp các vấn đề sau:

1. Tăng các triệu chứng mang thai

• Tăng đau vú
• Ợ nóng dai dẳng và khó tiêu, có thể tăng lên khi thai kỳ phát triển
• Ốm nghén kéo dài hơn bình thường
• Giãn tĩnh mạch ở chân và âm hộ
• Sưng mắt cá chân
• Đau vùng xương chậu
• Dễ kiệt sức

Phụ nữ mang đa thai có thể ốm nghén kéo dài hơn bình thường (Ảnh: Canva)

2. Thiếu máu

Mặc dù tình trạng thiếu máu trong thai kỳ là phổ biến, nhưng mẹ bầu có nguy cơ cao bị thiếu máu khi mang đa thai. Mẹ bầu cần có một chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung tất cả các loại vitamin được đề xuất trước khi sinh và tập trung ăn nhiều thực phẩm giàu chất sắt có thể giúp ngăn ngừa bệnh thiếu máu.

3. Tiền sản giật

Tiền sản giật là tình trạng chỉ phụ nữ mang thai mới gặp phải. Nó được đặc trưng bởi sự kết hợp của huyết áp cao và tăng protein trong nước tiểu (protein niệu). Sinh nhiều con có thể khiến các mẹ dễ mắc chứng tiền sản giật. Bác sĩ có thể đề nghị sử dụng aspirin liều thấp từ tuần thứ 12 trở đi của thai kỳ để giảm nguy cơ.

4. Tiểu đường thai kỳ

Phụ nữ mang đa thai có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ cao hơn.

5. Trầm cảm trước sinh

Phụ nữ choáng ngợp khi biết mình sinh đôi, sinh ba là chuyện bình thường. Sinh con là một sự kiện thay đổi cuộc đời và có thể khiến mẹ bầu mệt mỏi và căng thẳng. Nếu sinh nhiều con, các mẹ có thể phải đối mặt với một quá trình mang thai, chuyển dạ, sinh nở và chăm sóc con đầy khó khăn.

Trầm cảm là phổ biến, có thật và không có gì phải xấu hổ nếu các mẹ đang bị trầm cảm trước khi sinh hoặc sau khi sinh. Tình trạng này có thể từ nhẹ đến nặng và có thể ảnh hưởng khác nhau đến mỗi phụ nữ. Nếu các mẹ luôn cảm thấy buồn trong vài tuần hoặc vài tháng nay hoặc bị bao phủ bởi những suy nghĩ tiêu cực, hãy thông báo cho bác sĩ.

6. Ứ mật trong thai kỳ (ICP)

ICP thường gặp hơn ở những trường hợp mẹ bầu đa thai. Đây là một chứng rối loạn gan nghiêm trọng tiềm ẩn có thể phát triển trong thời kỳ mang thai. Triệu chứng chính là ngứa và thông thường không có phát ban kèm theo.

7. Cục máu đông

Huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) là một tình trạng nghiêm trọng đặc trưng bởi sự hình thành cục máu đông ở chân. Nó không quá phổ biến trong thai kỳ, nhưng phụ nữ mang thai có thể phát triển DVT bất cứ lúc nào hoặc đến sáu tuần sau khi sinh con. Một phụ nữ mang nhiều con có thể có nguy cơ phát triển DVT cao hơn một chút so với một phụ nữ có một con.

Mẹ bầu cần liên hệ với các dịch vụ khẩn cấp nếu thấy bất kỳ triệu chứng nào trong số này:

• Nhói hoặc chuột rút ở bắp chân hoặc đùi của một hoặc cả hai chân
• Sưng ở một hoặc cả hai chân
• Da xung quanh khu vực bị đau nóng hơn bình thường
• Đổi màu da xung quanh vùng đau
• Các tĩnh mạch sưng, cứng hoặc đau

8. Biến chứng trong chuyển dạ

Mang đa thai có thể làm tăng khả năng mẹ bầu phải chuyển dạ, hoặc mổ lấy thai hoặc hỗ trợ sinh để sinh con. Mẹ cũng có thể bị chảy máu rất nhiều sau khi sinh.

6Trẻ sơ sinh có thể gặp những vấn đề nào?

Các vấn đề về tăng trưởng

Có khả năng xảy ra các biến chứng với các chức năng của nhau thai. Nó có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển của trẻ sơ sinh. Đôi khi, một trong hai đứa trẻ có thể nhỏ hơn đáng kể so với những đứa trẻ khác. Điều này được gọi là hạn chế tăng trưởng “có chọn lọc” của bào thai. Nó có thể xảy ra ở 10 – 20% các trường hợp đa thai.

Sinh non

Hầu hết các cặp sinh đôi và sinh ba đều được sinh ra một cách tự nhiên, khoảng 60% ở trường hợp song thai và 75% ở trường hợp mang thai ba. Tuy nhiên, trẻ sinh non có thể gặp phải một số vấn đề như: phát triển không đầy đủ, nhẹ cân và cần được chăm sóc đặc biệt.

Hội chứng truyền máu song thai (TTTS)

Còn được gọi là mang thai một bên. Trong TTTS, các cặp song sinh dùng chung nhau thai cũng có thể có chung nguồn cung cấp máu. Khoảng 15 trong số 100 trường hợp song thai, lưu lượng máu có thể bị mất cân bằng. Điều này được thể hiện thông qua việc bởi một thai nhi nhận được rất ít máu và huyết áp thấp trong khi thai nhi còn lại nhận được nhiều máu và có huyết áp cao. Đây được gọi là hội chứng truyền máu song sinh.

Không giữ được thai nhi

Việc không giữ được thai nhi phổ biến hơn đối với những phụ nữ mang đa thai. Nó có thể xảy ra do các biến chứng kể trên hoặc các nguyên nhân khác liên quan đến đa thai, như bất thường nhiễm sắc thể. Cũng có những trường hợp, chỉ có thể giữ một trong số các em bé trong bụng mẹ.

7Những câu hỏi thông thường

1. Mẹ bầu nên tăng bao nhiêu cân nếu mang đa thai?

Tăng cân phụ thuộc vào một số yếu tố như thể trạng, chiều cao và cân nặng trước khi mang thai. Tuy nhiên, hầu hết phụ nữ mang song thai dự kiến sẽ tăng khoảng 15 đến 20kg và phụ nữ sinh ba được khuyên nên tăng từ 22 đến 27kg. Hiện tại, không có đủ thông tin về việc tăng cân lành mạnh cho những người mang thai bốn và năm.

2. Mẹ bầu có thể vận động và tập thể dục khi mang đa thai không?

Theo Trường Cao đẳng Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG), phụ nữ mang bầu nên hạn chế tập thể dục nhịp điệu vì nó có thể gây ra các vấn đề với thai kỳ. Tuy nhiên, mỗi lần mang thai là khác nhau và mẹ bầu cần liên hệ bác sĩ nếu muốn tham gia vào bất kỳ loại hoạt động thể chất nào khi mang đa thai.

3. Mẹ bầu nên chuẩn bị gì cho việc sinh nở?

Phụ nữ có đa thai có thể có nguy cơ mổ lấy thai cao hơn. Mặc dù mẹ bầu và bác sĩ cảm thấy thoải mái khi lựa chọn sinh thường, nhưng hãy chuẩn bị tinh thần rằng mẹ bầu có thể phải mổ lấy thai. Các mẹ có thể cần được chăm sóc nhiều hơn sau khi sinh.

Nếu có dấu hiệu mang đa thai, mẹ bầu cần phải được thông báo và chuẩn bị kỹ lưỡng về các nguy cơ tiềm ẩn và xử trí các biến chứng có thể phát sinh trong trường hợp đa thai. Liên hệ với bác sĩ nếu nhận thấy có bất kỳ triệu chứng bất thường nào để tránh các biến chứng cho bản thân và thai nhi.

Nguyệt Minh tổng hợp