Đô thị hóa ở châu Âu đã diễn ra liên tục qua các thời kỳ khác nhau, tuy nhiên có sự khác biệt mức độ và tốc độ tại từng quốc gia và khu vực.
Thời Trung Cổ, các thành phố lớn như Venice, Paris, London và Amsterdam đã hình thành và phát triển với các cơ sở hạ tầng và kiến trúc nổi tiếng. Tuy nhiên, mức độ đô thị hóa ở châu Âu thời đó vẫn khá thấp do đa số người dân định cư tại các vùng quê.
Sau Thế chiến 2, châu Âu chứng kiến một cuộc cách mạng công nghiệp và kinh tế, dẫn đến sự phát triển nhanh chóng của các khu công nghiệp đô thị. Lượng dân thành thị đã tăng mạnh và các thành phố đã phát triển với khu vực trung tâm và khu vực ngoại ô phát triển nhanh. Điều này đưa đến việc chính sách đô thị hóa được ban hành để quản lý và phát triển đô thị hiệu quả.
Hiện nay, đô thị hóa ở châu Âu đang tiếp tục diễn ra, tuy nhiên mức độ đô thị hóa khác nhau và ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau như chính sách đô thị hóa, nhu cầu dân cư và các thay đổi kinh tế. Tuy nhiên, đa số đô thị ở châu Âu đang phát triển với hướng phát triển bền vững, tập trung vào các yếu tố như tiết kiệm năng lượng, phát triển vùng đô thị xanh và mở rộng vùng đô thị.
Châu Âu áp dụng nhiều chính sách và giải pháp để quản lý và điều tiết quá trình đô thị hóa, bao gồm:
- Quy hoạch đô thị: Châu Âu đặt ra các kế hoạch quy hoạch đô thị chi tiết và dài hạn để giúp điều tiết quá trình đô thị hóa và đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai.
- Phát triển vùng đô thị: Châu Âu có một quy định rõ ràng về phát triển vùng đô thị, giúp giảm bớt áp lực đô thị hóa tại các trung tâm đô thị lớn và đảm bảo sự phát triển đồng đều của các khu vực vùng ven đô thị.
- Quản lý tiến trình xây dựng mới: Châu Âu áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng cao trong quá trình xây dựng mới, bao gồm các tiêu chuẩn thiết kế, vật liệu và công nghệ mới nhằm đảm bảo sự an toàn và bền vững của các công trình mới.
- Hợp tác đô thị: Châu Âu khuyến khích việc hợp tác đô thị giữa các thành phố và khu vực vùng lân cận để đưa ra các giải pháp phù hợp nhất với thực tế địa phương và giúp tăng cường quy trình quản lý đô thị.
- Sử dụng đất hiệu quả: Châu Âu đặt ra các quy định về sử dụng đất hiệu quả hơn, giúp hạn chế quá trình đô thị hóa và tăng cường sử dụng không gian đô thị đa chức năng.
Tóm lại, Châu Âu áp dụng nhiều chính sách và giải pháp để quản lý và điều tiết quá trình đô thị hóa, đồng thời đảm bảo sự phát triển bền vững và an toàn của các khu vực đô thị.
4. Bài tập tự luyện kèm đáp án:
Câu 1. Dân cư châu Âu chủ yếu thuộc chủng tộc nào?
A. Môn-gô-lô-it.
B. Nê-grô-it.
C. Ơ-rô-pê-ô-it.
D. Ôx-tra-lô-it.
Đáp án đúng là: C
Người Ơ-rô-pê-ô-it sinh sống trên lãnh thổ châu Âu từ rất sớm. (sgk – trang 103)
Câu 2. Năm 2019, có bao nhiêu triệu người di cư quốc tế đến châu Âu?
A. 82 triệu người.
B. 83 triệu người.
C. 84 triệu người.
D. 85 triệu người.
Đáp án đúng là: A
Theo Liên hợp quốc, riêng năm 2019, châu Âu đã tiếp nhận 82 triệu người di cư quốc tế. (sgk – trang 103)
Câu 3. Quy mô dân số châu Âu năm 2020 là
A. 747 triệu người.
B. 748 triệu người.
C. 749 triệu người.
D. 750 triệu người.
Đáp án đúng là: A
Số dân của châu Âu năm 2020 khoảng 747 triệu người ( bao gồm cả số dân Liên bang Nga). (sgk – trang 101).
Câu 4. Các đô thị nào có trên 10 triệu dân trở lên?
A. Pa-ri và Mat-xco-va.
B. Pa-ri và Luân Đôn.
C. Mat-xco-va và Xanh Pê-Tec-bua.
D. Mat-xco-va và Luân Đôn.
Đáp án đúng là: A
Quan sát hình 1. Bản đồ tỉ lệ đô thị và một số đô thị ở châu Âu, năm 2020 (sgk trang 102).
Câu 5. Năm 2020, cơ cấu dân số theo giới tính nữ ở châu Âu là:
A. 51,7%.
B. 52,7%.
C. 53,7%.
D.54,7%.
Đáp án đúng là: A
Quan sát bảng 2: Cơ cấu dân số theo giới tính của châu Âu giai đoạn 1190 -2020. (sgk- trang 101).
Câu 6. Cụm đô thị xuyên biên giới của châu Âu nằm ở đâu?
A. Từ Li-vơ-pun (Anh) đến Côn (Đức).
B. Từ Pa-ri (Pháp) đến Ma-đrit (Tây Ban Nha).
C. Từ Pa-ri (Pháp) đến Luân Đôn (Anh).
D. Từ Mat-xcơ-va (Liên Ban Nga) đến Ki-ép (U-crai-na).
Đáp án đúng là: A
Ở các vùng công nghiệp lâu đời, nhiều đô thị mở rộng và nối liền nhau tạo thành các dải đô thị, cụm đô thị xuyên biên giới như dải đô thị kéo dài từ Từ Li-vơ-pun (Anh) đến Côn (Đức).
Câu 7. Cơ cấu dân số già để lại hậu quả như thế nào?
A. Ô nhiêm môi trường.
B. Tệ nạn xã hội.
C. Thiếu hụt lao động.
D. Phúc lợi xã hội tăng.
Đáp án đúng là: C
Hậu quả của cơ cấu dân số già là sự thiếu hụt lao động. (sgk – trang 101).
Câu 8. Để giải quyết vấn đề thiếu hụt lao động, biện pháp nào sau đây không được sử dụng ở châu Âu?
A. Thu hút người lao động từ bên ngoài.
B. Khuyến khích sinh đẻ.
C. Kéo dài độ tuổi lao động.
D. Thực hiện chính sách một con.
Đáp án đúng là: A
Để giải quyết vấn đề đó, các nước châu Âu đã tiến hành nhiều biện pháp như: Thu hút người lao động từ bên ngoài, khuyến khích sinh đẻ, kéo dài độ tuổi lao động. (sgk – trang 101).
Câu 9. Đặc điểm nào không đúng với quá trình đô thị hóa ở châu Âu?
A. Ngành kinh tế chủ yếu ở đô thị là nông nghiệp.
B. Đô thị hóa diễn ra nhanh, xuất hiện nhiều đô thị lớn.
C. Các đô thị nối liền nhau thành các dải đô thị.
D. Đô thị hóa ở nông thôn ngày càng mở rộng.
Đáp án đúng là: A
Phần 2: (sgk, trang 103)
Câu 10. Phần lớn dân số ở châu Âu tập trung chủ yếu ở
A. khu vực đô thị.
B. khu vực nông thôn.
C. khu vực đồng bằng.
D. khu vực miền núi.
Châu Âu là châu lục có mức độ đô thị hóa cao, năm 2020 khoảng 75% số dân châu Âu sống ở khu vực đô thị.
Câu 11. Nguyên nhân nào khiến châu Âu trở thành một châu lục đông dân từ thời cổ đại?
A. Gia tăng dân số.
B. Bi bắt làm nô lệ.
C. Xuất khẩu lao động.
D. Nhập cư.
Đáp án đúng là: D
Nhập cư là một trong những nguyên nhân quan trọng nhất khiến châu Âu trở thành một châu lục đông dân từ thời cổ đại. (sgk – trang 103).
Câu 12. Tại sao việc di cư trong nội bộ châu Âu ngày càng gia tăng ở châu Âu?
A. Nhu cầu về nguồn lao động và việc làm.
B. Do xung đột sắc tộc ở các quốc gia.
C. Quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh ở các nước phát triển.
D. Do thiên tai, thời tiết cực đoan.
Đáp án đúng là: A
Do nhu cầu về nguồn lao động của các quốc gia cũng như nhu cầu tìm kiếm cơ hội việc làm của người dân nên việc di cư trong nội bộ châu Âu ngày càng gia tăng (sgk – trang 103).
Câu 13. Năng suất lao động ở châu Âu cao nhất trên thế giới do nguyên nhân nào?
A. Quy mô dân số đông.
B. Tỉ lệ người trong độ tuổi lao động cao.
C. Trình độ học vấn cao.
D. Luồng nhập cư lớn trên thế giới.
Đáp án đúng là: C
Dân cư châu Âu có trình độ học vấn cao, điều này tác động rõ rệt đến năng suất lao động. Năm 2020, số năm đi học bình quân của người trên 25 tuổi ở châu Âu là 11,8 năm, thuộc hàng cao nhất thế giới. (sgk-trang 102).
Câu 14. Tại sao quá trình đô thị vệ tinh lại được mở rộng ở nông thôn?
A. Công nghiệp phát triển lâu đời.
B. Phát triển sản suất công nghiệp.
C. Phát triển sản xuất dịch vụ.
D. Phát triển sản xuất nông nghiệp.
Đáp án đúng là: B
Việc phát triển sản xuất công nghiệp ở vùng nông thôn cùng với việc mở rộng ngoại ô của các đô thị đã thúc đẩy nhanh quá trình đô thị hóa nông thôn, tạo nên các vệ tinh đô thị. (sgk – trang 103).
