Đổi nhầm đơn vị đo, nhân viên mặt đất khiến máy bay gặp nạn vì hết xăng giữa đường

Hàng không là ngành vận tải đặc biệt, đòi hỏi tinh thần trách nhiệm, tính kiên nhẫn và độ chính xác tuyệt đối. Trong ngành hàng không, một sai sót nhỏ có thể dẫn đến hậu quả khó lường.

Gần bốn thập kỷ trước, một lỗi toán học đã khiến một chiếc máy bay Canada hết nhiên liệu giữa không trung và hạ cánh khẩn cấp xuống đường băng. Điều kỳ diệu là không ai bị thương nặng, thậm chí chiếc máy bay còn có thể phục vụ hãng thêm 25 năm nữa.

Điều gì đã thực sự xảy ra?

Tai nạn hy hữu trên chuyến bay 143

Vào ngày 23 tháng 7 năm 1983, chuyến bay 143 của Air Canada cất cánh từ Montreal đến Edmonton, chở 61 hành khách và 8 thành viên phi hành đoàn. Máy bay cất cánh suôn sẻ với phi công chính và phụ lái đều là phi công chuyên nghiệp, cơ trưởng đã có 26 năm kinh nghiệm bay trước đó.

Boeing 767 là loại máy bay hiện đại mà Air Canada mới mua vào thời điểm đó. Ảnh: Robert Pearson/CBC

Khi chiếc Boeing 767 đang đóng băng ở độ cao 12.500m, phi hành đoàn bất ngờ nhận được tín hiệu lạ. Chuông cảnh báo vang lên cho biết máy bay sắp hết nhiên liệu bơm cho động cơ bên trái. Lúc này, phi công tưởng máy bơm bị hỏng nên tạm thời tắt chuông cảnh báo.

Nhưng chỉ vài giây sau, tiếng chuông cảnh báo áp suất thấp nhiên liệu bên phải cũng vang lên. Phi hành đoàn nhận ra rằng máy bay thực sự sắp hết nhiên liệu. Họ ngay lập tức chuyển hướng chuyến bay, cố gắng hạ cánh khẩn cấp xuống thành phố Winnipeg, cách đó gần 200km.

Máy bay bắt đầu hạ độ cao khi động cơ bên trái đột ngột hỏng. Ngay sau đó, động cơ bên phải của máy bay cũng phát nổ. Máy bay lơ lửng trên không mà không một động cơ nào hoạt động.

Lần đầu tiên, một chiếc máy bay chở khách không có động cơ phải lượn xuống đường băng để hạ cánh. Minh họa: Mayday

Boeing 767 có hệ thống điện tử hàng không chạy bằng động cơ. Khi các động cơ ngừng hoạt động, toàn bộ máy bay bị mất điện, chỉ còn lại một số thiết bị bay khẩn cấp chạy bằng pin. Cabin chìm trong bóng tối khiến hành khách hoảng loạn. Hai phi công của Air Canada cũng chưa từng được huấn luyện cho tình huống này.

Cặp phi công đã làm điều chưa từng có trong lịch sử hàng không – cho máy bay chở khách bay lượn 100 km để hạ cánh xuống đường băng. Đích đến là căn cứ không quân Gimli (Winnipeg) bị bỏ hoang, sau đó trở thành đường đua và điểm cắm trại.

Điều kỳ diệu là cơ trưởng Robert Pearson đã có hơn 10 năm kinh nghiệm lái thủy phi cơ, cơ phó Maurice Quintal cũng được huấn luyện lái thủy phi cơ tại Gimli khi phục vụ trong Không quân Canada. Phương pháp hạ cánh mà họ đang thực hiện với Boeing 767 là phương pháp hạ cánh thủy phi cơ.

Các phi công ít biết rằng Căn cứ Không quân Gimli đã trở thành đường đua và nơi cắm trại của mọi người. Ảnh: Monacolife

Máy bay lượn trên căn cứ Gimli khi có rất nhiều người đang vui chơi tại đây. Cơ trưởng đạp phanh khiến toàn bộ trọng lượng của máy bay dồn về phía trước, mũi máy bay phát ra tia lửa. Chiếc Boeing 767 dừng lại khi chỉ còn cách những người đứng xung quanh khoảng 30m.

Chưa có trường hợp tử vong nào. Toàn bộ hành khách, phi hành đoàn và những người dưới mặt đất đều an toàn. Chỉ có 10 hành khách bị thương nhẹ trong quá trình sơ tán máy bay bằng cầu phao.

Tại sao máy bay hết xăng?

cuộc điều tra của Ủy ban An toàn Hàng không Canada cho biết nguyên nhân vụ tai nạn là do tiếp nhiên liệu.

Vào thời điểm xảy ra vụ việc, ngành hàng không của Canada đang trong quá trình chuyển đổi sang hệ mét. Boeing 767 là máy bay đầu tiên được hiệu chỉnh theo đơn vị hệ mét (lít và kilôgam) thay vì đơn vị hệ thống đo lường Anh (gallon và pound) của máy bay trước đó.

Nhiệm vụ tiếp nhiên liệu trước đây lẽ ra phải do một kỹ sư máy bay hoàn thành, nhưng ở Boeing 767, Air Canada đã giảm đội bay chỉ còn cơ trưởng và cơ phó, không có kỹ sư nên các phi công phải tự mình thực hiện nhiệm vụ này. Cái này.

Cơ trưởng Robert Peterson (phải) kể lại sự cố trên chuyến bay sau hơn 40 năm. Ảnh: Monacolife

Thay vì chuẩn bị thêm 20.088 lít nhiên liệu máy bay, nhân viên mặt đất đã tính toán sai và chỉ chuẩn bị 4.917 lít cho phi công. Tổng lượng nhiên liệu mà máy bay mang theo là 10.100 kg thay vì 22.300 kg, chỉ bằng một nửa lượng xăng cần thiết để bay tới Edmonton.

Cơ trưởng Pearson cũng do nhầm lẫn về đơn vị đo lường nên không nhận ra sai lầm nghiêm trọng này, chuyến bay vẫn được tiến hành với chỉ một nửa bình nhiên liệu.

Việc thiếu việc làm khiến cơ trưởng Pearson bị giáng chức trong sáu tháng, sĩ quan thứ nhất Quintal bị đình chỉ công việc trong hai tuần và ba kỹ thuật viên mặt đất bị đình chỉ công việc. Tuy nhiên, 2 năm sau, cả cơ trưởng và cơ phó đều được nhận bằng khen vì nỗ lực cứu người xuất sắc và không để lại thương tích trong vụ tai nạn hi hữu của chuyến bay 143.