Dòng biển hay còn gọi là hải lưu là dòng chuyển động liên tục, trực tiếp và tương đối ổn định của nước biển, lưu thông ở trong các đại dương. Trái Đất có 2 dòng biển là dòng biển nóng và dòng biển lạnh. Bài viết dưới đây sẽ giúp các bạn tìm hiểu rõ hơn về dòng biển, chúng ta đừng bỏ lỡ thông tin sau đây.
1. Dòng biển là gì?
Như đã đề cập ở trên, dòng biến đổi là sự dịch chuyển thành công xuất sắc của nước biển từ những nơi khác nhau trong đại dương trên Trái đất. Nguyên nhân chính của dòng hải lưu là gió. Các loại gió thổi đều đặn và liên tục theo một hướng nhất định, ví dụ gió Mao Đài hay gió Tây Văn Đài, v.v., từ đó hình thành nên các dòng biển trong đại dương. Do sự khác biệt về nhiệt độ, độ mặn và mật độ giữa các vùng nước ở các vùng biển khác nhau, các dòng hải lưu khác nhau được tạo ra.
1.1.Khái niệm dòng biển?
Dòng biển (hay còn gọi là hải lưu) là sự chuyển động tịnh tiến thành công của nước biển từ những nơi khác nhau trong một đại dương trên Trái Đất.
1.2. Nguyên nhân của các dòng biển:
Nguyên nhân chính của các dòng hải lưu là gió. Các loại gió thổi ổn định, đều đặn theo một hướng nhất định như gió mậu dịch hay gió tây ôn đới… từ đó hình thành nên các dòng biển trong đại dương. Do sự khác biệt về nhiệt độ, độ mặn và mật độ giữa các vùng nước biển khác nhau nên tạo ra các dòng hải lưu khác nhau.
Hải lưu (hay còn gọi là hải lưu) có thể lưu thông trên khoảng cách hàng nghìn km. Chúng có tầm quan trọng lớn trong việc xác định khí hậu lục địa, đặc biệt là ở các vùng ven biển. Ví dụ, Quần đảo Hawaii, với khí hậu cận nhiệt đới, sẽ có khí hậu mát mẻ hơn so với các khu vực có cùng vĩ độ do Hải lưu California tạo ra.
Các dòng hải lưu trên mặt lưu thông chủ yếu nhờ gió, ở bắc bán cầu chúng thường di chuyển theo hình xoắn ốc theo chiều kim đồng hồ, còn ở nam bán cầu thì ngược lại do hiệu ứng Coriolis. Tuy nhiên, trong một số dòng hải lưu có gió, hiệu ứng xoắn ốc Ekman làm cho dòng chảy tạo một góc nhất định so với hướng gió.
Các dòng hải lưu sâu luân chuyển bởi sự khác biệt về nhiệt độ và mật độ. Một số dòng hải lưu sâu, còn được gọi là “băng chuyền đại dương”, được hình thành do sự lưu thông nhiệt của muối. Chúng chảy sâu dưới biển nên con người rất khó phát hiện, chính vì vậy người ta gọi chúng là sông ngầm dưới đáy đại dương. Đối với sinh vật, các dòng hải lưu đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát tán và di cư. Mặt khác, các dòng chảy này làm tăng trao đổi nước, độ mặn, phân bố lại nhiệt độ… ảnh hưởng đến sự lưu thông nước trong các đại dương cũng như hoàn lưu khí quyển và khí hậu trên thế giới, đặc biệt là đối với các quốc gia gần biển.
Tại nơi gặp nhau của các dòng hải lưu nóng và lạnh cũng là nơi tập trung nguồn cá biển phong phú. Vì vậy, ở những nơi có dòng hải lưu chảy qua, hoạt động đánh bắt hải sản phát triển mạnh, ta thường bắt gặp cảnh ngư dân đánh bắt hải sản. Chẳng hạn, ngư trường nổi tiếng thế giới ở vùng biển Niu Di-lân – Faolan (bờ Đông Bắc Mỹ) ra đời do sự tiếp xúc giữa dòng biển nóng Gon – Xtrim với dòng biển lạnh từ Bắc Cực.
Vì vậy, các dòng biển (hay còn gọi là hải lưu) có vai trò rất quan trọng trong việc xác định khí hậu lục địa, nhất là đối với các vùng ven biển. Đối với sinh vật, dòng hải lưu là nhân tố không thể thiếu trong quá trình phát tán và di cư. Đồng thời, các dòng hải lưu cũng ảnh hưởng đến vòng tuần hoàn nước trong đại dương và hoàn lưu khí quyển.
2. Dòng biển nóng và dòng biển lạnh:
Như vậy, qua phần thông tin vừa chia sẻ trên, chắc hẳn các bạn đã nắm rõ dòng biển là gì? Nguyên nhân xuất hiện các dòng biển,…Tuy nhiên, trên thế giới hiện nay có bao nhiêu dòng biển vẫn đang là một câu hỏi? chúng ta hãy cùng tìm hiểu tiếp thông tin dưới đây để nắm bắt được nhé.
Hiện nay, trên quốc tế có hai loại dòng biển là dòng biển nóng và dòng biển lạnh. Khi nước biển chảy từ vùng biển lạnh sang vùng biển nóng, nhiệt độ của nó sẽ thấp hơn thiên nhiên và môi trường xung quanh nên được gọi là hải lưu lạnh. Và ngược lại, khi nước từ vùng biển nóng chảy sang vùng biển lạnh, khiến nhiệt độ ở đây cao hơn môi trường tự nhiên xung quanh, nên được gọi dòng biển nóng .
Các dòng biển nóng thường xuất hiện ở hai bên xích đạo, chảy theo hướng tây, gặp lục địa chuyển hướng chảy về cực. Trái với dông biển nóng, các dòng biển lạnh thường xuất hiện ở khu vực gần bờ đông của đại dương, từ vĩ độ trung bình 30 – 400 chảy về hướng xích đạo, hoà cùng với dòng biển nóng tạo thành những vòng hoàn lưu trên biển.
Ở phía Bắc bán cầu, các dòng hải lưu chảy theo chiều kim đồng hồ và nam bán cầu chảy ngược lại.Ngoài ra, tại bắc bán cầu còn có các dòng biển lạnh xuất phát từ vùng cực men theo bờ tây các đại dương chảy hướng về xích đạo. Còn ở những vùng xuất hiện gió màu, các dòng hải lưu biến đổi chiều theo gió mùa. Các dòng biển nóng và lạnh thường chảy đối xứng nhau qua hai bờ đại dương.
Các dòng biển (hay còn gọi là hải lưu) có tác động ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành khí hậu, do chúng hoàn toàn có thể truyền nhiệt cao của nước biển so với không khí, những dòng biển nóng và lạnh góp thêm phần điều tiết sự chênh lệch giữa nhiệt độ những vĩ độ thấp-cao của đại dương. Ở khu vực ven biển, nơi có dòng biển nóng chảy qua khiến nước bốc hơi tạo ra khí ẩm nên dẫ đến mưa nhiều. Còn những nơi dòng biển lạnh đi qua nước khó bốc hơi nên lượng mưa rất ít, thậm chí còn không mưa. Bên cạnh đó, chúng còn có ảnh hưởng tác động rất lớn đến lượng mưa, nhiệt độ, sinh vật dưới biển, … những nơi nó chảy qua. Chẳng hạn như phân phối thức ăn cho những loài món ăn hải sản, thủy hải sản, bằng hình thức luân chuyển sinh vật phù du. Chính vì những lí do trên, những nơi những hải lưu chảy qua thường có những ngư dân đánh bắt cá món ăn hải sản .
3.So sánh dòng biển nóng và dòng biển lạnh:
Xét về điểm giống nhau: hai dòng biển này đều sinh ra do các loại gió thổi thường xuyên trên Trái đất như gió Tín Phong, gió Tây ôn đới…
-Ngoài những điểm giống nhau, bão biển nóng và bão biển lạnh cũng có những điểm khác nhau, cụ thể:
+ Khi nước biển chảy từ vùng biển lạnh sang vùng biển nóng nhiệt độ của nó sẽ thấp hơn môi trường xung quanh nên được gọi là dòng hải lưu lạnh (hay còn gọi là dòng hải lưu lạnh). Trong khi đó, hải lưu nóng (hay còn gọi là hải lưu nóng) là dòng hải lưu trong đó nước chảy từ vùng biển nóng sang vùng biển lạnh khiến nhiệt độ tại đây cao hơn môi trường xung quanh.
+ Dòng biển lạnh (hay còn gọi là hải lưu lạnh) thường xuất hiện ở khu vực gần bờ đông đại dương, từ vĩ độ trung bình 30-400 chảy về phía xích đạo. Mặt khác, các dòng biển nóng thường xuất hiện ở hai bên xích đạo, chảy theo hướng Tây, gặp các lục địa và tiến về hai cực.
+ Khí hậu ở vùng đất ven biển nơi có dòng biển lạnh lạnh (hay còn gọi là hải lưu lạnh) chảy qua thì sẽ lạnh, khô và mưa ít. Và ngược lại, khí hậu ở vùng đất ven biển nơi có dòng biển nóng chảy qua thì sẽ ẩm và mưa nhiều.
4.Hướng chảy của các dòng biển:
Vị trí và hướng chảy của các dòng biển ở mỗi bán cầu là khác nhau:
Vị trí hướng chảy của các dòng biển nóng và dòng biển lạnh ở nửa cầu Nam:
– Ở Thái Bình Dương
+ Dòng biển lạnh Pê – ru chảy từ phía Nam lên xích đạo
+ Dòng biển nóng Đông Úc chảy từ xích đạo về hướng Đông Nam
– Ở Đại Tây Dương:
+ Dòng biển lạnh Ben – ghê – la chảy từ phía Nam lên xích đạo
+ Dòng biển nóng Braxin chảy từ xích đạo về phía Nam
Vị trí và hướng chảy của các dòng biển ở nửa cầu Bắc
– Ở Thái Bình Dương:
+ Dòng biển lạnh California chảy từ 400B chảy về xích đạo
+ Dòng biển nóng Cư – rô – si – ô chảy từ xích đạo lên Đông Bắc
+ Dòng biển nóng Alaxca chảy từ xích đạo lên Tây Bắc.
– Ở Đại Tây Dương:
+ Dòng biển lạnh Gron – len chảy từ vùng cực Bắc xuống chí tuyến
+ Dòng biển nóng Gơn – xrim chảy từ chí tuyến Bắc lên Bắc Âu, Mỹ
+ Dòng biển nóng Guy – an chảy từ Bắc xích đạo lên 300B
Như vậy, các dòng biển lạnh ở hai bán cầu xuất phát ở những vùng có vĩ độ cao và chảy về những vùng có vĩ độ thấp. Ở khu vực Bắc bán cầu, dòng biển lạnh xuất phát từ cực rồi men theo bờ Tây các đại dương chảy hướng về xích đạo.
– Hầu hết các dòng biển nóng ở cả hai bán cầu đều xuất phát từ những vùng có vĩ độ thấp rồi chảy theo hướng Tây khi gặp lục địa thì chuyển hướng chảy lên những vùng có vĩ độ cao.
– Khi dòng biển nóng và dòng biển lạnh gặp nhau sẽ hợp lại với nhau tạo thành vòng hoàn lưu ở mỗi bán cầu
5. Dòng biển nóng hay lạnh phụ thuộc vào?
Dòng biển nóng hay lạnh phụ thuộc vào nhiệt độ nóng hay lạnh của không khí nơi dòng biển đi qua, ta thấy ở những nơi dòng biển nóng đi qua nước biển dễ bốc hơi tạo thành mây và gây mưa cho biển. khu vực lân cận, khí hậu ẩm ướt, mưa nhiều.
