Đông trùng hạ thảo – Những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe!

Đông trùng hạ thảo được mệnh danh là vàng của Himalaya “Himalaya gold”. Nhưng, hầu như không phải ai cũng thật sự hiểu hết được công dụng của loại thảo dược quý hiếm này. Vậy đông trùng hạ thảo là gì? Nó có công dụng như thế nào? Cách sử dụng ra sao? Để biết được những đều trên, chúng ta hãy cùng Truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn đọc bài viết của thạc sĩ bác sĩ y học cổ truyền Dư Thị Cẩm Quỳnh khám phá sau đây.

Đông trùng hạ thảo là gì

Tên gọi “đông trùng hạ thảo” được hình thành từ đặc tính sinh trưởng của loài thảo dược quý hiếm này. Vào mùa đông một số sâu thuộc chi hepialus bị nấm cordyceps sinensis ký sinh. Sau đó, loài nấm này sẽ lấy chất dinh dưỡng từ bên trong cơ thể ấu trùng sâu và lớn lên theo dạng sợi. Sau một khoảng thời gian thường là sẽ vào mùa hè, sợi nấm này phát triển mạnh mẽ nhờ hấp thụ chất dinh dưỡng trong cơ thể của xác ấu trùng.

Sự hình thành 

Đến một thời điểm nhất định nấm sẽ thoát ra khỏi xác sâu và vươn lên mặt đất và tiếp tục phát triển. Vậy ta có thể hiểu đây là một giống nấm kí sinh trên một loài sau. Theo các nghiên cứu từ chuyên gia thì loài dược này có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm.

Từ lâu đông trùng hạ thảo đã được sử dụng trong y học cổ truyền trung quốc. Ngày nay, chúng được sử dụng một cách rộng rãi, trên thị trường có rất nhiều thực phẩm chức năng được chiết xuất từ đông trùng hạ thảo.

Nguồn gốc 

Theo thống kê, hiện nay có khoảng 400 loài đông trùng hạ thảo và hầu hết đều có nguồn gốc từ các quốc gia như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nepal, Thái Lan, Việt Nam và Bhutan.

Loài được biết đến nhiều nhất có tên khoa học là cordyceps sinensis, họ: ophiocordycipitaceae. Loài này có thân dài bằng ngón tay của một người trưởng thành và thường có màu nâu hoặc nâu nhạt (hơi nâu).

Công dụng 

Theo một số nguyên cứu đến từ các chuyên gia đông trùng hạ thảo rất có lợi cho sức khỏe của con người. Một số tác dược lý được ghi nhận đối với đông trùng hạ thảo trung quốc.

Theo y học cổ truyền

• Là một loại thuốc được ghi trong bản thảo cương mục thập di (năm 1765).
• Đông trùng hạ thảo trung quốc có tác dụng ích phế, thận, hóa đờm, cầm máu, chữa hư lao sinh hoa, ho ra máu, lưng gối đau nhức, liệt dương, di tinh.

Theo y học hiện đại

Ở thời đại công nghệ cao, các nhà nghiên cứu cũng đã và đang không ngừng nghiên cứu về loại thảo dược này

Đối với tim

Từ các thử nghiệm trên động vật cho thấy, đông trùng hạ thảo làm nhịp tim của thỏ chậm lại nhưng tăng lượng máu bơm trong một nhịp tim một cách rõ rệt.

Kết quả trên cho thấy đông trùng hạ thảo có thể chữa khỏi bệnh đâu tim. Phù hợp với y học cổ truyền.

Đối với khí quản

Thử nghiệm trên động vật cho thấy, đông trùng hạ thảo làm giãn khí quản, sử dụng một cách hợp lý nó sẽ giúp tăng hiệu quả của thuốc giãn khí quản.

Kết quả trên cho thấy đông trùng hạ thảo có thể chữa ho, tiêu đờm, bảo vệ phổi. Phù hợp với y học cổ truyền.

Đối với huyết áp

Có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa mạnh. Hai tác dụng này giúp ngăn ngừa cũng như điều trị tăng huyết áp.

Có chứa hợp chất được gọi là cordycepin, có thành phần phân tử giống như adenosine, cordycepin có tác dụng làm giãn mạch máu, cải thiện tuần hoàn và giảm huyết áp.

Ung thư

Các nguyên cứu sơ bộ cho thấy đông trùng hạ thảo có khả năng bảo vệ chống lại một số loại ung thư.

Theo một nguyên cứu vào năm 2008 được công bố trên tạp chí vi sinh vật và công nghệ sinh học. Chiết xuất từ dược liệu này có thể kích hoạt quá trình apoptosis ở các tế bào ung thư vú trong các thí nghiệm trong ống nghiệm. Kết quả cũng tương tự đối với các tế bào ung thư ruột kết. Cordycepin trong đông trùng hạ thảo cũng có thể là một chất độc đối với các tế bào ung thư máu.

Đối với ruột và tử cung

Có tác dụng ức chế rõ rệt.

Một số công dụng khác đang được nghiên cứu trên động vật

• Chống tăng sinh khối u di căn khối u: ung thư vú, bàng quang, phổi, tràng.
• Chống nấm.
• Điều hòa miễn dịch, chống viêm.
• Bảo vệ thận.

• Giảm mệt mỏi, chống lão hóa.
• Tăng lưu lượng máu mạch vành ở tim, chống rối loạn nhịp tim, chống kết tập tiểu cầu, chống huyết khối.
• Tăng cường chuyển hóa năng lượng và lưu lượng máu ở gan.

Giá thành 

• Loại tươi có giá từ 1.400.000 VNĐ đến 1.500.000 VNĐ.
• Loại sấy có giá từ 850.000 VNĐ đến 900.000 VNĐ.

Ngoài ra còn có dạng viên nang, viên nén hoặc dạng bột. Chế phẩm đông trùng hạ thảo có thể được pha trộn thành sinh tố hoặc pha thành trà.

Liều lượng và cách sử dụng

• Độc tính thấp.
• Có thể uống 6 đến 12 gram với hình thức ngâm rượu.
• Có thể hầm vịt cùng 15 con đông trùng hạ thảo trung quốc, dùng cho người bị mới khỏi đau ốm, suy nhược, ăn uống kém.

• Bài thuốc cho người bị suy nhược, già yếu, viêm phế quản mạn tính: đông trùng hạ thảo trung quốc 10 gram, khoản đông hoa 6gram, tang bạch bì 8 gam, cam thảo 3 gram, tiểu hồi hương 2 gram, nước lọc 600ml. Sắc còn 200ml. Chia thành 3 lần uống trong ngày.

Các loại đông trùng Việt Nam

• Loại 1: có nguồn gốc du nhập từ trung quốc.
• Loại 2: có nguồn gốc từ việt nam.

Tên khoa học và danh pháp quốc tế

Trung quốc

• Tên khoa học là cordyceps sinensis (berk) sacc.
• Còn được gọi là trùng thảo, hạ thảo đông trùng.
• Thuộc bộ nang khuẩn ascomycetes họ nhục tòa khuẩn hypocreaceae.

Việt nam:

• Tên khoa học brihaspa atrostigmella.
• Thuộc họ sâu cánh bướm lepidoptera.
• Loài này sống trên thân cây chít. Tên khoa học của cây này là thysanolaena maxima o.kuntze họ lúa poaceae.

Mô tả

Đông trùng hạ thảo Trung Quốc.

Ccordyceps là một loài nấm ký sinh trên sâu non của một loại sâu thuộc họ sâu cánh bướm. Vào mùa đông, sâu non sống dưới mặt đất bị nấm nấm kí sinh hút chất dinh dưỡng trong cơ thể làm cho chúng chết đi. Đến mùa hạ, nấm sinh cơ chất (stroma) mọc lên khỏi mặt đất, tuy nhiên gốc vẫn dính liền vào đầu sâu. Vì vậy cần phải đào lấy xác sâu và nấm để sử dụng.

Hình dáng ĐTHT Trung Quốc

Một vị thuốc như vậy bao gồm phần sâu non khoản 2,5 cm đến 3cm, đường kính 3mm đến 5mm, có màu vàng nâu hoặc xám nâu. Trên đầu sâu mọc ra một cây nấm có thân hình trụ dài khoảng 3cm đến 6cm, có một số trường hợp dài tới 11 cm.

Phần thân dưới của nấm có đường kính 1.5mm đến 4mm, phần thân trên phình to, cuối cùng lại thon gọn, cả phần này có chiều dài khoản 10 mm đến 45 mm, với đường kính từ 2,5 mm đến 6 mm. Nếu còn non thì thân đặc, nếu già thì thân rỗng.

Soi ĐTHT Trung Quốc dưới kính hiển vi

Nếu dùng kính hiển vi, sẽ thấy phần phình to có vỏ sần sùi, có nhiều hạt nhỏ là tử nang xác và dài khoảng 0.5mm đến 3.5 mm. Bên trong tử nang có chứa các nang hình sợi có cuống ngắn dài khoảng 240 micromet đến 485 micromet, đường kính 12 micromet đến 15 micromet. Trong nang có nhiều có nhiều nang bào tử có nhiều vách riêng biệt 17 micromet đến 47 micromet, đường kính 5 micromet 6 micromet.

Đông trùng hạ thảo Việt Nam

Cây chít có chiều cao giống cây bông lau, vào khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 4 có bông vọt lên. Thường vào tháng 11 hoặc 12, những cây chít nào bị cụt, không có búp thường là có sâu ẩn bên trong thân. Cắt ngang từ chỗ cành đến ngọn dài từ 50cm đến 60cm.

Xé đôi thân sẽ thấy sâu ở bên trong. Đây chỉ mới là nhộng của sâu. Sâu này đẻ trứng ở vỏ cây, nhộng nở ra chui vào và sống trong thân qua mùa đông. Nhộng màu vàng trắng và dài khoản 35 mm.

Phân bổ, chế biến

Hiện nay loại thảo dược này xuất hiện rất nhiều trên thị trường trong và ngoài nước. Vậy đâu mới là nguồn gốc thực sự? Và cách chế biến loại thảo dược này ra sao?

Phân bố tại Trung Quốc 

Ở Trung Quốc, loại dược liệu này tập trung ở các khu vực rừng ẩm ướt tại các tỉnh: Tứ Xuyên, Vân Nam, Tây Khang, Tây Tạng, Nepal. Tuy nhiên tập trung nhiều nhất ở Tây Khang và Tứ xuyên.

Vị thuốc bao gồm cả nấm và sâu, thu hoạch vào mùa thu trong tháng 6 và tháng 7. Rửa sạch, phơi khô, phun rượu vào rồi đem phơi khô hẳn. Bó thành từng bó nhỏ từ 10 đến 15 con.

Phân bố tại Việt Nam 

Hàng năm dược liệu này được thu hoạch tại các tỉnh như thất khê, hòa bình và lạng sơn.

Thả nhộng vào nước muối để rữa sạch. Tiếp theo đem đi rang hoặc sấy khô. Rồi tẩm mật ong sau đó sấy khô lại lần. Cuối cùng ngâm sâu này vào rượu sẽ thấy các chất béo nổi lên như mỡ nước luột gà.

Thành phần hóa học

Thành phần hóa học là một trong những điều đáng chú ý trước khi sử dụng sản phẩm

Thành phần hóa học ĐTHT Trung Quốc

Chứa 7% axit amin. Đặc biệt là axit corgi pic 3-4-5 tetraoxi hexahydro benzoat, có cấu tạo giống axit quinic.

Trong đó có chứa 25% đến 30% protein, axit amin gồm: Axit glutamic, histidine, oxylin, proline, arginine và alanin.

Ngoài ra còn chưa 8,5% chất béo trong đó axit béo no chỉ chiếm 13%. Còn lại 82,2% là axit béo không no (trong đó axit linoleic chiếm 31,69% và axit linolenic chiếm 68,31%).

Thành phần hóa học ĐTHT Việt Nam

Đến nay đông trùng hạ thảo Việt Nam vẫn chưa có được đầy đủ nghiên cứu. Nên thành phần hóa học của nó vẫn còn đang trong quá trình nghiên cứu chưa có số liệu chính xác.

Tác dụng phụ có thể xảy ra

Được các chuyên gia cho rằng là an toàn khi sử dụng trong khoảng thời gian ngắn. Tuy nhiên một số người dùng có thể gặp một vài tác dụng phụ nhẹ như: Đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy hoặc khô miệng,…. Các triệu chứng trên thường sẽ hết sau khi ngừng sử dụng.

Mặc dù tính an toàn của đông trùng hạ thảo khá tương đối. Tuy nhiên hoạt động của thuốc vẫn chưa hiểu rõ và có khả năng gây ra các vấn đề ở một số người dùng nhất định. Nếu là người bị dị ứng với nấm mốc, men thì có khả năng sẽ dị ứng với dược liệu này, phải tìm hiểu trước khi sử dụng.

Ưu và nhược điểm

Về mặt ưu điểm thì: Có nhiều công dụng tốt như bồi bổ cơ thể, tăng đề kháng, hỗ trợ điều trị ung thư. Ngoài ra dược liệu này gay ra rất ít tác dụng phụ.

Tuy nhiên đông trùng hạ thảo cũng có những nhược điểm, đặc trưng nhất là giá thành cao, dễ bị làm giả.

Lời kết

Đông trùng hạ thảo là một loại thuốc quý hiếm, giá thành cao, có nhiều tác dụng còn đang được nghiên cứu. Trước khi sử dụng kính mông các bạn đọc hãy đến bác sĩ hoặc các chuyên gia y tế để tham khảo ý kiến cũng như biết rõ về tình trạng sức khỏe của cơ thể mình. Nếu bạn thấy bài viết này bổ ích hãy chia sẻ cho gia đình, người thân, bạn bè của mình. Chúng tôi mong muốn được sự phản hồi từ các bạn. Xin cảm ơn.

Những thắc mắc thường gặp về Đông Trùng Hạ Thảo?

dalatcogihot.com
Tháng Tư 16, 2023

Đánh giá bài viết này