Giáo dục giới tính là gì? Các nguyên tắc cha mẹ cần nắm vững

Giáo dục giới tính là vấn đề quan trọng với những đứa trẻ bước vào độ tuổi vị thành niên. Ba mẹ cần quan tâm và tìm hiểu để hướng dẫn trẻ đúng cách, nếu không sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống sau này. Dưới đây, truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn sẽ chia sẻ một số thông tin quan trọng khi giáo dục về giới tính cho trẻ, ba mẹ cùng tham khảo ngay nhé!

1Giáo dục giới tính là gì?

Giáo dục giới tính có khái niệm ở phạm vi rất rộng, được hiểu theo nhiều phía cạnh khác nhau. Trong đó theo WHO, giáo dục về giới tính là quá trình dạy và học tập nhằm hướng tới trang bị cho trẻ em và thanh thiếu niên những kiến thức, kỹ năng, thái độ và giá trị cần thiết của bản thân.

Những nội dung quan trọng này không chỉ biết được tại các cơ sở giáo dục mà có thể thông qua các hoạt động chăm sóc sức khỏe cộng động, từ ba mẹ hoặc trên các phương tiện truyền thông.

Ở nhiều quốc gia phát triển, vấn đề giáo dục giới tính đang rất được chú trọng và thực hiện hiệu quả. Còn tại Việt Nam, đây vẫn còn là vấn đề khó khăn.

Giáo dục giới tính cho trẻ em rất quan trọng

2Tầm quan trọng của việc giáo dục giới tính cho trẻ

Trẻ em 3 – 2 tuổi đã có những nhận thức về bản thân và các bộ phận trên cơ thể, bao gồm cả cơ quan sinh sản. Theo các chuyên gia, việc giáo dục giới tính cho trẻ có ảnh hưởng rất lớn để sự phát triển sau này, cụ thể như:

• Với những trẻ nhỏ, việc biết gọi tên các bộ phận trên cơ thể sẽ giúp việc truyền đạt thông tin đến ba mẹ khi gặp các vấn đề liên quan đến sức khỏe, phòng tránh được nguy cơ xâm hại tình dục.
• Những trẻ ở độ tuổi lớn hơn, trong giai đoạn dậy thời, trẻ có thể biết được những thông tin đúng đắn để chuẩn bị tốt cho những thay đổi của cơ thể, không sợ hãi hoặc quá bỡ ngỡ.
• Trẻ sẽ không bị lôi kéo, dụ dỗ vào các tệ nạn xã hội, bị kẻ xấu lợi dụng, từ đó biết cách chăm sóc và tránh xa những môi trường xấu, sống một cuộc sống lành mạnh và an toàn.
• Giúp trẻ tránh hiểu được sức khỏe sinh sản, những rung động, tình yêu, tình dục, cơ chế mang thai,… để phòng tránh nguy cơ khi quan hệ tình dục sớm, mang thai ngoài ý muốn hoặc lây bệnh qua đường tình dục.

3Dạy trẻ hiểu về giới tính theo độ tuổi

Giai đoạn 2 – 4 tuổi

Lúc này ba mẹ có thể cho trẻ biết cơ bản quá trình hình và chào đời của một em bé. Đồng thời cho trẻ nhận biết được một số bộ phận quan trọng trên cơ thể và hiểu rằng không ai được đụng chạm vào đó.

Giai đoạn 5 – 8 tuổi

Giai đoạn này bé nên biết rằng cơ thể mình không ai có quyền chạm và đặc biệt là các vùng nhạy cảm. Ngoài ra, ba mẹ cũng nên dạy trẻ cách xin phép trước khi chạm vào cơ thể ai đó. Thông qua đó, giáo dục giới tính giúp bé có thể biết rằng sự riêng tư của cơ thể là vấn đề quan trọng.

Ba mẹ cũng nên dạy trẻ một số kiến thức về đồng tính, dị tính hay lưỡng tính để trẻ nhận biết được sự khác nhau. Ngoài ra, ba mẹ cũng hướng dẫn bé cách sử dụng thiết bị điện tử an toàn để bảo vệ bản thân. Trong trường hợp một số trẻ dậy thì sớm trước 10 tuổi thì ba mẹ cũng nên cho trẻ biết một số thông tin cơ bản.

Giai đoạn 9 – 12 tuổi

Ở độ tuổi này trẻ bắt đầu nhận thức được những thay đổi của cơ thể. Ba mẹ cần giải thích rõ hơn về những vấn đề ở tuổi dậy thì, cung cấp cho những thông tin về các căn bệnh có thể lây lan qua đường tình dục cũng như biện pháp phòng tránh thai an toàn.

Trẻ cũng nên có kiến thức về an toàn mạng xã hội, cần biết được các rủi ro khi chia sẻ hình ảnh không được lành mạnh của mình hoặc bạn học lên các phương tiện truyền thông.

Cho trẻ biết các bộ phận quan trọng trên cơ thể

Giai đoạn 13 – 18 tuổi

Độ tuổi này rất quan trọng trong giáo dục giới tính, bởi trẻ vị thành niên thường rất dễ bị dụ dỗ bởi những thứ bản thân tò mò. Trẻ cần được giải thích về chu kỳ kinh nguyệt là vấn đề hoàn toàn của cơ thể, không có gì phải ngại ngùng.

Bên cạnh đó, ba mẹ cũng cần cho bé biết cơ chế của việc mang thai và những biện pháp phòng tránh an toàn, từ đó có thể bảo vệ cơ thể tốt nhất.

4Vai trò của cha mẹ trong việc giúp con hiểu về giới tính

Có rất nhiều trẻ nhỏ và ba mẹ khi nhắc đến vấn đề giáo dục giới tính thường có cảm giác chung là ngại và xấu hổ. Nhiều ba mẹ không biết nên đề cập đến vấn đề này như thế nào, nên thường có xu hướng trì hoãn.

Do đó, nhiều trẻ không được giáo dục về giới tính sẽ có những cái nhìn sai lệch về tình dục. Điều này có thể khiến trẻ mang thai ngoài ý muốn, tăng cao tỷ lệ nạo phá thai. Đây cũng là lý do tại sao các trẻ cần được giáo dục giới tính từ sớm và vai trò của ba mẹ lại cực kỳ quan trọng.

• Vai trò giáo dục: Ba mẹ cần chuẩn bị những thông tin về giáo dục giới tính để giải thích cho trẻ khi trẻ có những thắc mắc liên quan đến vấn đề tâm sinh lý của bản thân.
• Vai trò đồng hành: Ba mẹ hãy luôn đồng hành và chia sẻ với con như những người bạn, tâm sự với con để trẻ có thể nói ra được những khủng hoảng tuổi mới lớn để ba mẹ có cách giải quyết kịp thời.

5Nguyên tắc dạy trẻ về giới tính hiệu quả

Dạy từ sớm nhưng không vội vã

Khi trẻ lên 4 tuổi sẽ bắt đầu khám phá thế giới xung quanh, đây cũng là độ tuổi dễ bị xâm hại nhất, vì vậy ba mẹ có thể bắt đầu giải thích về giáo dục giới tính cho trẻ. Nhưng hãy bắt đầu bằng những thông tin cơ bản trước.

Trong những lúc tắm hoặc thay quần áo hãy nói cho trẻ biết các bộ phận riêng tư trên cơ thể, không ai được phép nhìn và chạm vào.

Trao đổi thẳng thắng

Ba mẹ hãy xem đây như một nội dung giáo dục bình thường như các môn học khác, không nên né tránh mà khiến con không hiểu đúng. Đồng thời, việc ngại ngùng của ba mẹ sẽ khiến con cảm thấy không thoải mái để tâm sự.

Luôn lắng nghe con

Để giáo dục giới tính tốt nhất, ba mẹ nên tâm sự và làm bạn với con để gắn kết tình cảm gia đình. Sau đó hãy bắt đầu chia sẻ những vấn đề trong cuộc sống, đến lúc thành thói quen hãy từ từ giáo dục về giới tính cho trẻ sẽ dễ dàng hơn.

Trở thành những người bạn của con

Giáo dục giới tính thông qua sách báo, internet

Ở giai đoạn trẻ đã có thể biết đọc, ba mẹ có thể tìm những trang mạng hoặc sách báo có nội dung phù hợp để trẻ đọc, ba mẹ có thể tham gia cùng con. Điều này không chỉ cung cấp thông tin hữu ích và giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn khi chia sẻ không bị ngại ngùng.

Trò chuyện về sự tin tưởng

Nếu thấy khó khăn khi nói về giáo dục giới tính một cách trực tiếp thì ba mẹ có thể nói vòng vo. Ba mẹ hãy cho bé biết răng sự tin tưởng sẽ là yếu tố quan trọng để duy trì một mối quan hệ mà không phải là tình dục.

Chỉ ra rằng, khi trẻ trưởng thành, đủ khả năng để chịu trách nhiệm với hành động của bản thân và đủ sự tin tưởng thì mới nghĩ đến vấn đề tình dục.

Không nói về khiêu dâm quá sớm

Ba mẹ không nên nói về khiêu dâm hoặc hạn chế cho trẻ tiếp xúc với các thiết bị điện tử thông minh để không xem được các phim ảnh không lành mạnh. Nếu như gặp trường hợp này bạn có thể nói tránh đi “Chương trình, bộ phim này chỉ mang tính giải trí, nó không có thật”.

Nhận thức về bản thân

Ba mẹ nên dạy con gái biết cách ý thức về bản thân, vạch ra những tiêu chuẩn và giới hạn trong các mối quan hệ, không nên chiều theo những gì người khác muốn. Còn con trai cần biết tôn trọng và ý thức quan hệ tình dục an toàn, lành mạnh.

Hướng dẫn trẻ sử dụng bao cao su

Bao cao su là biện pháp phòng tránh trong hoạt động tình dục, nếu con đang trong độ tuổi dậy thì ba mẹ nên dạy bé cách sử dụng. Điều này sẽ giúp quan hệ tình dục an toàn, ngăn ngừa lây nhiễm các bệnh lý qua đường tình dục và mang thai ngoài ý muốn.

Một số lưu ý khác

Khi giáo dục giới tính cho bé, ba mẹ cũng cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Cho trẻ ngủ riêng để không chứng kiến những cảnh nhạy cảm giữa ba mẹ.
• Nên cho bé mặc đồ lót khi đi ngủ và dạy trẻ những bộ phận quan trọng trên cơ thể.
• Dạy trẻ cách tắm rửa và vệ sinh vùng kín đúng cách, tránh nhiễm khuẩn.
• Nếu trẻ có các câu hỏi liên quan đến giới tính hãy trả lời một cách rõ ràng.
• Trở thành một người bạn đáng tin cậy để con không ngại ngần tâm sự.

6Đôi lời từ truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn

Bài viết trên truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn đã chia sẻ những thông tin hữu ích về giáo dục giới tính mà ba mẹ cần nắm rõ để dạy con đúng cách. Ba mẹ hãy luôn đồng hành cùng con như những người bạn trong giai đoạn đầu đời để trẻ phát triển tốt nhất.

Hà Trang tổng hợp

Kiểm duyệt bởi Trúc Lâm