“Vụ Jean Dupuis (Đuy-puy)” chỉ là một phần trong chuỗi các sự kiện và quá trình xung đột phức tạp hơn giữa triều đình Huế và thực dân Pháp. Dưới đây là bài viết về chủ đề: Hãy thuật lại vụ Đuy-puy? Vụ Đuy-puy đã dân đến kết cục gì?, mời bạn đọc theo dõi.
1. Hãy thuật lại vụ Đuy-puy:
1.1. Jean Dupuis (Đuy-puy) là ai?
Jean Dupuis, sinh ngày 7/12/1829 tại Saint-Just-la-Pendue, Pháp, và qua đời vào ngày 28/11/1912 tại Monaco, được lưu truyền trong sử sách với danh hiệu nhà thám hiểm và thương nhân người Pháp. Trong Sử Nhà Nguyễn, ông được gọi bằng cái tên Đồ Phổ Nghĩa (涂普義), tỏ ra sự tầm quan trọng và ảnh hưởng của ông trong lịch sử quan hệ giữa Pháp, Trung Quốc và Việt Nam.
Cuộc đời của Jean Dupuis chứa đựng nhiều kịch tính và tình tiết thú vị. Năm 1858, ông bắt đầu sự nghiệp kinh doanh tại Ai Cập. Mở rộng phạm vi hoạt động, năm 1860, ông đã đặt chân đến Trung Quốc, nơi ông không chỉ tham gia vào các hoạt động buôn bán mà còn đẩy mạnh việc khám phá những vùng đất mới ở phía nam Trung Quốc, tiếp giáp với lãnh thổ của Việt Nam.
1.2. Diễn biến vụ Jean Dupuis (Đuy-puy):
Trong khoảng thời gian từ năm 1864 đến 1865, Jean Dupuis đã đặt ra câu hỏi chính về việc thám hiểm và khai thác sông Hồng cho mục đích thương mại. Ông quan tâm đến khả năng lưu thông từ Vân Nam, Trung Quốc theo dòng sông Hồng có thể ra biển Đông hay không, cũng như khả năng đi lại của tàu thuyền trên sông Hồng. Sau nhiều nghiên cứu, vào năm 1871, ông đã quyết định bắt đầu cuộc hành trình thám hiểm sông Hồng. Tuy nhiên, đoàn của ông đã gặp khó khăn khi bị tấn công bởi thổ phỉ ở Vân Nam. Tuy cảm thấy sợ hãi và mất tinh thần, Jean Dupuis không từ bỏ mục tiêu và sớm chuẩn bị cho chuyến thám hiểm thứ hai. Lần này, ông đã thành công và vẻo vẹo đưa ra kết luận rằng việc khai thác sông Hồng cho mục đích thương mại là hoàn toàn khả thi. Với sự quyết tâm, ông trở về Hồng Kông để xây dựng tàu hơi nước và tiếp tục mua vũ khí ở Pháp.
Với sự ủy quyền từ Pháp, Jean Dupuis đã đưa hai tàu chứa đầy vũ khí đi qua dòng sông Hồng từ Hải Phòng lên Vân Nam (Trung Quốc) để bán cho quân đội Trung Hoa và mua các hàng hóa khác đem về Bắc Kỳ để tiếp tục buôn bán. Thương vụ đầu tiên đã đạt được thành công và mang lại lợi nhuận lớn, thúc đẩy ông tiến xa hơn trong hành trình thương mại. Tuy nhiên, trong lần thứ hai, ông đã bị chính quyền của triều đình Nhà Nguyễn phát hiện và yêu cầu dừng lại. Dù vượt qua nhiều khó khăn và thách thức, Jean Dupuis không ngừng đấu tranh với chính quyền Nam triều, trong cuộc chiến đấu này, cả hai bên đều có những yêu cầu và mục tiêu riêng biệt.
Trước tình hình phức tạp đó, vào năm 1873, khi cuộc tranh chấp giữa Pháp và chính quyền Nam triều đang leo thang, Toàn quyền Nam Kỳ đã quyết định cử Francis Garnier đến Bắc Kỳ, dưới danh nghĩa hòa giải và giải quyết tình hình. Mục tiêu chính của Garnier là tạo áp lực lên Tổng đốc Hà Nội – Nguyễn Tri Phương. Tuy nhiên, trong bối cảnh gặp sự phản kháng mạnh mẽ từ phía triều đình, vào ngày 20/11/1873, Garnier đã phối hợp với đội quân của Jean Dupuis, gồm 10 người người Âu, 30 người người Á và 150 lính đánh thuê từ Vân Nam, tiến hành cuộc tấn công bất ngờ vào thành phố Hà Nội. Trong cuộc tấn công này, Tổng đốc Nguyễn Tri Phương bị thương nặng, bị bắt và sau đó tuyệt thực cho đến khi qua đời. Điều này đã tạo ra một thay đổi lớn trong cách quản lý và kiểm soát lãnh thổ Bắc Kỳ.
Jean Dupuis, không chỉ tham gia vào cuộc tấn công này mà còn đóng góp tích cực trong việc giúp thực dân Pháp chinh phục vùng đất Bắc Kỳ. Ông trở thành một phần quan trọng trong cuộc kháng chiến của Pháp và đóng vai trò chủ chốt trong việc tiếp tục kiểm soát vùng đất này.
Tuy nhiên, vẫn chỉ sau vài tuần kể từ khi thành công chiếm đóng Hà Nội, tình hình đã thay đổi đột ngột. Trong lúc Francis Garnier đang đối đầu với quân Cờ Đen của Lưu Vĩnh Phúc tại vùng Cầu Giấy, anh đã bị giết. Sự kiện này đã gây ra sự rối loạn và tạo nên một tình hình bất ổn cho người Pháp. Cuối cùng, họ buộc phải rút quân khỏi Hà Nội sau khi ký kết một hiệp ước với triều đình Huế. Mặc dù đã đầu tư nhiều tiền bạc và nguồn lực vào khu vực này, Jean Dupuis cũng phải đối mặt với thực tế là không thể tiếp tục
Vào ngày 20/7/1885, cơ hội mới cuối cùng đã đến với Jean Dupuis khi tiếng súng của quân đội Pháp vang lên tại Cửa Hội, đánh dấu sự kết thúc của cuộc Chiến tranh Pháp-Nguyễn và sự thiết lập chính thức của Bắc Kỳ trong cấu trúc thuộc địa của Pháp.
2. Vụ Đuy-puy đã dẫn đến kết cục gì?
Sau hàng loạt sự kiện đầy biến động, cuối cùng, “vụ Jean Dupuis” đã đặt nền móng cho một tình hình phức tạp hơn giữa triều đình Huế và sự thâm nhập ngày càng sâu của thực dân Pháp. Các mâu thuẫn và xung đột bắt đầu trỗi dậy, và những vụ việc trái chiều được sử dụng như nguyên nhân để gia tăng căng thẳng và mở rộng sự hiện diện của Pháp tại Việt Nam.
Sự việc bắt nguồn từ “vụ Đuy-puy” – một cái tên đại diện cho Jean Dupuis – đã trở thành một lý do để thực dân Pháp tăng cường hành động. Dưới cái vỏ bọc của việc giải quyết vụ việc tại Hà Nội, thực dân Pháp đã tận dụng cơ hội để điều binh từ Sài Gòn lên miền Bắc. Đội quân này do đại úy Gác-ni-ê chỉ huy, bề ngoài có vẻ như đang giải quyết “vụ Đuy-puy,” nhưng bên trong, thực chất, họ đã tạo điều kiện cho việc can thiệp ngày càng sâu và mạnh mẽ vào vấn đề của Bắc Kỳ.
Sự xuất hiện của đội quân này không chỉ là một biểu tượng của sự hiếu chiến của thực dân Pháp mà còn là sự thể hiện rõ ràng về ý định thực sự của họ trong việc can thiệp vào vùng đất Bắc Kỳ. Việc sử dụng mâu thuẫn và xung đột như “vụ Đuy-puy” như một cớ để thâm nhập sâu hơn vào Việt Nam đã khiến quan hệ giữa thực dân Pháp và triều đình Huế trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết.
Sự kiện này chứng tỏ rằng “vụ Jean Dupuis” chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh lớn hơn về mâu thuẫn chính trị và sự can thiệp của thực dân Pháp tại Việt Nam. Các xung đột và tình huống mơ hồ dần dần gắn kết với nhau, tạo nên một bức tranh tổng thể phức tạp về cuộc đối đầu giữa hai thế lực: triều đình Huế đang cố gắng bảo vệ chủ quyền và sự độc lập của mình, trong khi thực dân Pháp đang không ngừng mở rộng lãnh thổ kiểm soát để thực hiện mục tiêu của họ.
Tóm lại, “vụ Jean Dupuis” chỉ là một phần trong chuỗi các sự kiện và quá trình xung đột phức tạp hơn giữa triều đình Huế và thực dân Pháp. Những bước đi của Jean Dupuis và sự can thiệp của thực dân Pháp đã chứng minh một lần nữa sức mạnh của những sự kiện nhỏ có thể tạo ra tác động lớn và lan truyền ra khắp mọi nơi trong bức tranh chính trị rộng lớn hơn.
3. Ý nghĩa của Vụ Đuy-puy:
“Vụ Jean Dupuis” không chỉ là một sự kiện lịch sử đơn thuần mà còn mang trong mình những ý nghĩa sâu xa liên quan đến cuộc chiến đấu cho chủ quyền, sự can thiệp ngoại giao và sự thay đổi cấu trúc chính trị tại Việt Nam trong bối cảnh thời kỳ đối đầu phức tạp giữa Pháp và các thế lực bản địa.
– Mở rộng sự can thiệp Pháp: “Vụ Jean Dupuis” thể hiện quyết tâm của thực dân Pháp trong việc mở rộng ảnh hưởng và kiểm soát tại miền Bắc Việt Nam. Cái tên Jean Dupuis trở thành một biểu tượng cho sự can thiệp và sự thám nhập ngày càng sâu của Pháp vào lãnh thổ Việt Nam.
– Tăng căng thẳng chính trị: Sự việc này khiến mâu thuẫn chính trị giữa triều đình Huế và thực dân Pháp trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết. Việc thực dân Pháp sử dụng các sự kiện như “vụ Đuy-puy” như một lý do để can thiệp sâu hơn vào vấn đề Bắc Kỳ làm gia tăng những xung đột chính trị đang tồn tại.
– Mở ra giai đoạn mới của xung đột: “Vụ Jean Dupuis” đánh dấu một bước quan trọng trong quá trình xung đột và thất bại của triều đình Huế trong việc chống lại sự thâm nhập của thực dân Pháp. Sự kiện này đã đóng vai trò là một phần trong bức tranh lớn hơn của cuộc chiến đấu đối với sự chi phối của thực dân Pháp.
– Làm thay đổi cấu trúc chính trị: “Vụ Jean Dupuis” đã tạo ra một tình hình mới và cung cấp cơ hội cho thực dân Pháp để thúc đẩy các
– Định hình hình thái mới của quan hệ Pháp-Việt: “Vụ Jean Dupuis” đã định hình một hình thái mới trong quan hệ giữa Pháp và Việt Nam. Nó thể hiện sự áp đặt và quyền lực của thực dân Pháp, đồng thời mở ra một thời kỳ của quản lý thuộc địa và kiểm soát đối với vùng đất này.
