Có lẽ đối với nhiều người thì cúng thôi nôi là một lễ không quá xa lạ, tuy nhiên không phải ai cũng biết cách cúng thôi nôi sao cho đúng. Liệu có sự khác nhau gì giữa các miền hay giữa bé trai và bé gái trong quá trình cúng hay không, hãy cùng tìm hiểu nhé!
Cũng như tục cúng đầy tháng thì cúng thôi nôi hiện nay vẫn được nhiều gia đình thực hiện bởi chúng là một nét văn hoá đẹp không thể thiếu của người Việt. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách để cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái chính xác và chi tiết nhất nhé!
Cúng thôi nôi là một tục lệ không còn xa lạ với người Việt
Cúng thôi nôi là gì và mục đích?
Theo dân gian thì để đánh dấu cột mốc phát triển của con trẻ thì người ta tổ chức lễ thôi nôi cho các bé, hay còn được biết đến với cái tên “ngày bé có tuổi”. Các nghi lễ như bày trí mâm cúng và thực hiện bài khấn là những hoạt động không thể thiếu trong lễ thôi nôi.
Nhiều người thường nhầm lẫn cúng thôi nôi với lại cúng đầy tháng (cúng Mụ) bởi mục đích của chúng hoàn toàn khác nhau. Nghi lễ cúng đầy tháng như là sự thông báo về sự có mặt của thành viên bé nhỏ mới trong gia đình, và cũng là dịp thể hiện lòng biết ơn và nguyện vọng của gia đình với các Bà Mụ và Đức Ông.
>> Cần chuẩn bị gì để cúng đầy tháng cho bé trai?
>> Mẹ cần chuẩn bị gì để cúng đầy tháng cho bé gái?
Lễ cúng thôi nôi như là cách đánh dấu sự phát triển của con trẻ
Cách tính ngày cúng thôi nôi
Nôi là loại giường nhỏ thường được các gia đình Việt Nam dùng để cho con nằm trong 12 tháng đầu. Vậy nên đúng như cái tên “thôi nôi”, bé sẽ không còn sử dụng loại giường này sau ngày này nữa. Ông cha ta có câu “Gái lùi 2 trai lùi 1”, nghĩa là đối với nữ thì ngày cúng sẽ trước 2 ngày so với ngày sinh, còn đối với nam là 1 ngày.
Cúng thôi nôi thì tính lịch âm hay lịch dương?
Đây cũng là một câu hỏi mà nhiều người băn khoăn khi thực hiện lễ cúng thôi nôi cho các bé trong nhà. Khác với ngày sinh nhật thì theo dân gian lễ cúng thôi nôi sẽ được tính dựa theo lịch âm lịch nhé!
Cúng thôi nôi thì tính lịch âm hay lịch dương?
Hướng dẫn mâm cúng chi tiết cho bé trai, bé gái
Ở mỗi vùng miền khác nhau thì nghi thức cúng lễ cũng sẽ có sự thay đổi dựa vào văn hoá của mỗi miền. Còn về cơ bản thì mâm cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái cũng khá tương tự nhau.
Về cơ bản, bạn sẽ cần 2 mâm cúng như là mâm cúng Ông Thần Tài, Thổ Địa, Ông Táo và mâm cúng 12 Mụ Bà và Đức Ông. Ngoài ra, trong ngày này thì các bậc phụ huynh thường bày ra một mâm đồ chơi để đoán tương lai của bé thông qua món đồ chơi mà bé bốc. Dưới đây là danh sách các món cần có trong các mâm cúng.
Danh sách các món cần cho mâm cúng Ông Thần Tài, Thổ Địa, Ông Táo
- 1 đĩa trái cây ngũ quả nhiều màu sắc.
- 1 chén chè đậu xanh.
- 1 đĩa xôi đậu xanh hoặc xôi gấc.
- 1 bộ tam sên gồm thịt, trứng, tôm (hoặc cua, tuyệt đối không chọn con sứt mẻ, gãy càng).
- 3 ly nước, hoa, hương để thắp.
Danh sách những món cần cho mâm cúng 12 Mụ Bà và Đức Ông
- 1 con gà luộc, đầy đủ các bộ phận, đặt để đầu ngẩng cao.
- Trầu têm cánh phượng.
- Heo quay, bánh hỏi.
- 1 đĩa trái cây.
- 1 bình hoa.
- 12 đĩa xôi nhỏ kèm 1 đĩa xôi lớn.
- 12 chén chè (con gái chọn chè xôi nước, con trai chọn chè đậu trắng) kèm 1 tô chè lớn.
- 12 chén cháo kèm 1 tô cháo lớn.
- 12 chung nước hoặc rượu trắng.
- 12 cây nến và hương để thắp.
- Bộ giấy tiền cúng thôi nôi; chuẩn bị thêm chén, đũa, muỗng, đặc biệt nên có 1 đôi đũa hoa bởi theo quan niệm dân gian, Mụ Bà thích dùng đũa này.
Những nghi thức khi cúng thôi nôi
Trong quá trình thực hiện nghi thức cúng thôi nôi thì bạn nên để ý đến việc chọn hoa cúng, cách vái lạy hay văn khấn.
Cách chọn hoa cúng
Một lưu ý bạn cần nhớ khi chọn hoa cúng là bạn nên chọn những loại hoa có màu sắc rực rỡ, vui tươi thay vì những hoa quá trang nghiêm. Ngoài ra, mỗi loài hoa cũng có ý nghĩa khác nhau nên bạn nên tìm hiểu kỹ về chúng như là một cách để gửi gắm ước mong của cha mẹ vào bé con nhà mình.
Khi cắm hoa vào bình thì bạn cũng không được cắt cành quá thấp, đồng thời thì bình sử dụng để cắm hoa cũng nên là bình cao. Cành hoa được sử dụng để cúng thì không nghiêng ngả, không dập nát, vẫn còn tươi và hoa không nên nở quá to.
Bạn nên chọn những loại hoa có màu sắc tươi sáng
Cách vái lạy và đọc văn khấn
Sau khi bạn đã chuẩn bị đầy đủ các mâm cúng ở trên thì bạn cần chú ý đến việc đọc văn khấn. Dưới đây sẽ là nội dung của bài văn khấn mà bạn nên lưu lại để đọc khi thực hiện.
Cách vái lạy và đọc văn khấn
Bài văn khấn cần cho việc cúng thôi nôi
Nam mô A Di Đà Phật! (đọc 3 lần)
Nam mô Đại Bi Quan Thế m Bồ Tát
– Con lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
– Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
– Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
– Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương
Hôm nay là ngày ….. tháng ….. năm ……
Vợ chồng con là ……………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là …………
Chúng con ngụ tại …………
Nay nhân ngày đầy năm chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thần kính cẩn tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên …………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.
Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật! (đọc 3 lần)
Khi kết thúc việc đọc văn khân thì bạn sẽ cần phải chắp tay của bé yêu, lại vái trước án 3 vái sau 3 tuần nhang thì lễ tạ nhé!
Tham khảo: Văn khấn Tết Đoan Ngọ chi tiết mà bạn cần biết
Nghi thức cho bé bắt miếng (bốc đồ dự đoán tương lai)
Bé bắt miếng trong ngày thôi nôi
Bạn hãy chuẩn bị nhiều món đồ chơi biểu hiện cho những ngành nghề như: Máy bay, máy tính, cây kéo, bút, micro,… Xong thì bạn để chúng lên mâm (nếu muốn) và đặt trước mặt của bé. Và lúc này, bé sẽ tự động bốc món đồ mà bé thích nhất.
Nghi lễ mừng tuổi cho bé
Người thân chúc phúc cho bé trong ngày thôi nôi
Cuối lễ thôi nôi, gia đình, người thân và bạn bè sẽ chúc phúc và gửi lì xì cho bé. Đây sẽ toàn là điều chúc tốt đẹp mà mọi người gửi gắm (mau ăn chóng lớn, khỏe mạnh, ngoan ngoãn,…) để bé trưởng thành trong bình an, hạnh phúc.
Còn phong bao lì xì được xem như gửi cho bé sự may mắn, mong cuộc đời thuận lợi và thành công.
Ý nghĩa của việc cho bé bốc đồ trong thôi nôi
Việc cho bé bốc đồ sẽ giúp gia đình dự đoán nghề nghiệp tương lai của bé từ món đồ đầu tiên mà bé bốc được. Cụ thể, ý nghĩa tượng trưng thông qua các món đồ như sau:
Những vật dụng thường xuất hiện trong mâm bốc đồ ngày thôi nôi
Máy tính cầm tay: Bé có thể trở thành chuyên gia tài chính, nhân viên kế toán, nhân viên ngân hàng, thương nhân, nhà toán học, nhà nghiên cứu,…
Ống nghe: Với ống nghe, bé có thể thích làm những việc liên quan đến ngành y như bác sĩ, y tá, điều dưỡng, chuyên viên chăm sóc sức khỏe, chuyên viên tư vấn tâm lý,…
Sách: Bé được cho là người yêu thích sự học hỏi, ham tìm tòi, nghiên cứu. Vì thế, bé có thể trở thành nhà giáo, nhà văn, nhà thơ, nhà nghiên cứu,…
Bút: Bút chính là món đồ gắn liền với các công việc liên quan đến viết lách, ví dụ như nhà báo, nhà văn, nhà thơ, phóng viên,…
Micro: Đây là vật dụng thường được dùng rất nhiều cho việc nói, giao tiếp, xuất hiện trước công chúng. Vì thế, bé có thể trở thành nhà hùng biện, chính trị gia, diễn thuyết gia, phát thanh viên, biên tập viên, MC,…
Bé bốc món đồ mình thích trong ngày thôi nôi
Máy bay, ô tô: Thông thường, các bé trai sẽ yêu thích món đồ này. Đây là món tượng trưng cho các ngành nghề như kỹ sư chế tạo ô tô, máy bay, phi công, vận động viên đua xe chuyên nghiệp,…
Búp bê: Còn đây là món đồ được nhiều bé gái yêu thích. Khi bé chọn món này, tương lại có thể làm giáo viên dạy trẻ, nhà thiết kế thời trang, chuyên viên làm đẹp,…
Gương, lược, độ cột tóc – kẹp tóc: Nếu bé chọn các món đồ này thì bé sẽ có xu hướng quan tâm đến làm đẹp, sự chỉn chu, xinh đẹp từ ngoại hình. Và các ngành nghề có thể liên quan như: Chuyên viên thẩm mỹ, chuyên gia trang điểm, nhà tạo mẫu tóc,…
Bộ đồ chơi nhà bếp: Đây hẳn là những bé tương lai có thể trở thành đầu bếp nổi tiếng.
Lưu ý: Việc bốc đồ chỉ mang tính chất tham khảo, chưa phải là yếu tố quyết định nghề nghiệp cho bé trong tương lai. Bởi nghề nghiệp còn phụ thuộc, tác động từ rất nhiều yếu tố nên gia đình không cần quá đặt nặng việc bốc đồ này nhé.
Trên đây là những thông tin hướng dẫn bạn cách để cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái chi tiết nhất. Hy vọng với những kinh nghiệm phía trên thì bạn đã có thể tổ chức được một buổi thôi nôi cho bé một cách hoàn mỹ.
truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn
