Khu sinh học là gì? Các khu sinh học (Biôm) trên trái đất?

1. Khu sinh học là gì? 

Biôm hay khu sinh học là thuật ngữ dịch từ tiếng Anh “biome” dùng để chỉ tập hợp các sinh vật cùng với môi trường sinh sống của chúng có một số đặc điểm chung nhất định. Điều này có nghĩa là các khu vực sinh thái trên Trái Đất chứa đựng rất nhiều loài sinh vật khác nhau, từ động vật đến thực vật, sống trong một môi trường chung và thích nghi với điều kiện thời tiết nhất định.

Các khu vực sinh thái này có thể phân loại thành các loại biomes khác nhau, tùy thuộc vào đặc điểm của chúng. Ví dụ, “khu rừng mưa nhiệt đới” là một trong những loại biomes phổ biến nhất trên Trái Đất, với khí hậu ẩm ướt và nhiệt đới, kèm theo đó là độ ẩm cao và lượng mưa lớn. Các loài sinh vật trong khu rừng mưa nhiệt đới thích nghi với môi trường đầm lầy và rừng rậm, và chúng được phân bố trên khắp các lục địa.

Một khu sinh học không chỉ có các loài sinh vật, mà còn bao gồm các yếu tố vật lý như địa hình, khí hậu và đất đai. Kết hợp với nhau, những yếu tố này tạo nên một môi trường sống độc đáo và đa dạng cho các loài sinh vật trong khu vực.

Các khu vực sinh thái trên Trái Đất thường được phân loại theo các yếu tố như nhiệt độ, lượng mưa, độ ẩm, độ cao và đặc điểm đất đai. Tùy thuộc vào các yếu tố này, các khu vực sinh thái có thể được phân loại thành các loại khác nhau như khu rừng ngập mặn, sa mạc, thảo nguyên hay khu rừng gió mùa.

Tuy nhiên, sự đa dạng sinh học của các khu vực sinh thái trên Trái Đất đang bị đe dọa bởi nhiều yếu tố như sự thay đổi khí hậu, mất môi trường sống và sự xâm phạm của con người. Vì vậy, việc bảo vệ các khu vực sinh thái và giữ gìn sự đa dạng sinh học là rất quan trọng để bảo vệ sự sống trên Trái Đất.

Các nghiên cứu khoa học liên tục được thực hiện để hiểu rõ hơn về các khu vực sinh thái và tác động của con người đến chúng. Việc tìm cách bảo vệ các khu vực sinh thái và tăng cường sự đa dạng sinh học của chúng là một trong những mục tiêu quan trọng của các nhà khoa học và các tổ chức bảo vệ môi trường trên toàn cầu.

2. Các khu sinh học (Biôm) trên trái đất:

Trái đất là một hành tinh đa dạng với vô số các loài động vật và thực vật sống trong các môi trường khác nhau. Các khu sinh học (Biôm) chính trên trái đất được chia thành hai nhóm lớn là khu sinh học trên cạn và khu sinh học dưới nước.

2.1. Khu sinh học trên cạn:

Khu đồng rêu: đây là nơi sinh sống của các loài rêu, cây cỏ và các loài động vật nhỏ. Với đặc trưng của nơi này, các loài động vật và thực vật có thể phát triển và sinh sống trong điều kiện nhiệt độ thấp, độ ẩm cao và không khí có nhiều oxy hơn. Tuy nhiên, khu đồng rêu đang bị đe dọa bởi sự phá hủy môi trường từ hoạt động của con người như khai thác chất đốt hóa thạch, xây dựng, canh tác… Một số tổ chức bảo tồn môi trường như WWF đã đưa ra các chương trình bảo vệ khu đồng rêu nhằm giúp bảo tồn và phát triển lại khu vực này.

Rừng lá kim: khu rừng này được bao phủ bởi các loài cây lá kim, và là nơi sinh sống của các loài động vật như gấu trúc, hươu cao cổ, và linh dương. Với đặc tính là có nhiều cây cối, khu rừng này có khả năng giữ ẩm tốt hơn so với các loại rừng khác. Tuy nhiên, rừng lá kim cũng đang bị đe dọa bởi sự phá hủy môi trường và khai thác. Các tổ chức như Greenpeace và Rainforest Alliance đã có các chương trình bảo vệ và phát triển lại khu rừng này.

Rừng lá rộng rụng theo mùa và rừng hỗn tạp: khu rừng này thay đổi theo mùa, và là nơi sinh sống của nhiều loài động vật và thực vật khác nhau. Với đặc tính là rừng có nhiều loại cây khác nhau, có thể thay đổi theo mùa và địa hình. Tuy nhiên, rừng này cũng đang bị đe dọa bởi sự phá hủy môi trường và khai thác. Nhiều tổ chức như Friends of the Earth và Conservation International đã đưa ra các chiến dịch bảo vệ rừng lá rộng và khôi phục lại môi trường sống của các loài động vật và thực vật.

Rừng ẩm thường xanh nhiệt đới: đây là khu rừng nhiệt đới có độ ẩm cao, và là nơi sinh sống của nhiều loài động vật và thực vật quý hiếm. Với đặc tính là có nhiều loài cây xanh, có thể phát triển tốt ở điều kiện ẩm ướt và nhiệt độ cao. Tuy nhiên, khu rừng này cũng đang bị đe dọa bởi sự phá hủy môi trường, khai thác và chặt phá. Các tổ chức như The Nature Conservancy và World Wildlife Fund đã có các chương trình bảo vệ và phục hồi khu rừng ẩm thường xanh.

2.2. Khu sinh học dưới nước:

Khu sinh học nước ngọt: được chia thành hai loại khu sinh học nước đứng (ao, hồ…) và khu sinh học nước chảy. Đây là nơi sinh sống của các loài động vật như cá, ếch, và tôm. Với đặc tính là có nhiều loại thực vật và động vật sống trong môi trường nước ngọt. Tuy nhiên, các khu sinh học nước ngọt đang bị đe dọa bởi sự ô nhiễm môi trường, khai thác nước và sự thay đổi khí hậu. Một số tổ chức như World Fish Center và International Rivers đã có các chương trình bảo vệ và phục hồi các khu sinh học nước ngọt.

Khu sinh học nước mặn: bao gồm cả vùng nước lợ, khu vực này điển hình ở vùng ven biển là các rừng ngập mặn, cỏ biển, rạn san hô và khu sinh học ngoài khơi. Đây là một môi trường khắc nghiệt, nhưng vẫn có rất nhiều loài động vật và thực vật đa dạng sống tại đây. Với đặc tính là nước có độ mặn cao và thay đổi tình trạng nước theo mùa. Tuy nhiên, khu sinh học nước mặn cũng đang bị đe dọa bởi sự ô nhiễm môi trường, thay đổi khí hậu và sự đánh bắt quá mức. Các tổ chức như The Ocean Foundation và Sea Shepherd Conservation Society đã có các chương trình bảo vệ và phục hồi khu sinh học nước mặn.

Các khu sinh học này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong giữ gìn sự đa dạng sinh học của hành tinh, mà còn mang lại giá trị kinh tế và văn hóa cho con người. Chúng ta cần có những hành động bảo vệ và bảo tồn các khu sinh học này để đảm bảo môi trường sống của các loài động vật và thực vật, cũng như con người. Đồng thời, các tổ chức bảo tồn môi trường cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chính phủ và xã hội để thúc đẩy các hoạt động bảo vệ môi trường, phát triển bền vững và giảm thiểu tác động xấu của con người đến các khu sinh học này.

3. Tiêu chí đặc trưng cho khu sinh học: 

Các khu sinh học là những khu vực đặc biệt, được xác định bởi những tiêu chí quan trọng để bảo vệ sự đa dạng sinh học trên trái đất. Thảm thực vật ở trạng thái cao đỉnh là một trong những tiêu chí quan trọng nhất. Đây là những khu vực có độ cao trên 1.500 mét so với mực nước biển, với đa dạng loài cây và thực vật. Các khu vực như vậy tạo nên một môi trường sống đa dạng cho các loài động vật và thực vật khác, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn sự sống và bảo tồn các loài quý hiếm.

Ngoài ra, tiêu chí khí hậu cũng rất quan trọng trong việc xác định các khu sinh học. Điều kiện khí hậu bao gồm chế độ chiếu sáng, nhiệt độ và lượng mưa (độ ẩm) trung bình năm. Những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và sinh sản của các loài thực vật và động vật trong khu vực, và do đó cũng ảnh hưởng đến sự đa dạng sinh học của khu vực. Ví dụ, các khu vực nhiệt đới có độ ẩm cao và nhiệt độ ấm áp thường có sự đa dạng sinh học cao, trong khi các khu vực khô hạn và lạnh có sự đa dạng sinh học thấp hơn.

Điều kiện thổ nhưỡng và nông hóa cũng là một yếu tố quan trọng khác. Điều này ảnh hưởng đến sự đa dạng sinh học của khu vực và thường được đánh giá thông qua các chỉ số bao gồm độ phóng đại đất, độ pH, độ mặn và độ ẩm. Các khu vực có điều kiện thổ nhưỡng tốt và ít bị nông hóa thường có sự đa dạng sinh học cao hơn.

Cuối cùng, các khu sinh học được xác định trên một vùng địa lý xác định, với sự phân bố các loài động và thực vật đặc trưng. Điều này giúp đảm bảo rằng các khu vực này được bảo vệ và đưa vào quản lý bảo tồn để bảo vệ sự đa dạng sinh học trên trái đất. Ngoài ra, việc nghiên cứu và đánh giá các khu sinh học cũng giúp cho chúng ta hiểu rõ hơn về các quá trình sinh thái trên trái đất, đồng thời đưa ra các giải pháp bảo vệ sự đa dạng sinh học và sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách bền vững.

Tất cả những tiêu chí trên đều quan trọng để bảo tồn và phát triển các khu sinh thái, đồng thời giúp đảm bảo sự đa dạng sinh học trên trái đất, cũng như đáp ứng nhu cầu của con người trong các lĩnh vực như du lịch sinh thái, nông nghiệp và y học. Chúng ta cần phải bảo vệ và quản lý các khu sinh học một cách bền vững để đảm bảo rằng các thế hệ tương lai cũng có được môi trường sống lành mạnh và đa dạng.