Năm 1877, Thomas Edison là người đầu tiên phát minh ra cách ghi lại âm thanh. Kể từ đó, nhiều nhà khoa học và nghệ sĩ luôn tìm cách cải tiến kỹ thuật để âm thanh được ghi lại một cách chi tiết và rõ ràng nhất. Tuy nhiên, có một thực tế là những bài hát không được thu âm hoàn hảo đang dần trở lại. Tại sao lại như vậy, và nó phản ánh điều gì?
Trở lại quá khứ
Những năm gần đây, thế hệ Z đã rất quen thuộc với hình ảnh cô gái chăm chỉ học tập, được vẽ theo phong cách Ghibli dưới ánh sáng vàng cực kỳ ấm áp. Đeo tai nghe tập trung học bài cùng chú mèo lười cạnh cửa sổ, cô nàng đã là “bạn đồng hành” của rất nhiều người. Tuy nhiên, người ta đến với cô không chỉ vì hình ảnh mà còn vì những bản nhạc vang lên suốt ngày đêm. Cô là đại diện cho kênh YouTube Lofi Girl.
Lofi Girl và Synthwave Boy là đôi bạn âm nhạc quen thuộc của Thế hệ Z.
Theo thống kê được ghi nhận, kể từ tháng 2 năm nay, từ khóa “Lo-fi” có hơn 30.000 lượt tìm kiếm mỗi tháng và tăng khoảng 40% so với một năm trước. Kênh Lofi Girl cũng đã đạt 660 triệu lượt xem trong gần 2 năm và việc YouTube xóa nhầm không ảnh hưởng đến kênh âm nhạc này. Vậy “Lo-fi” là gì và tại sao thể loại này vẫn tiếp tục phát triển?
Vào những năm 1950 ở Mỹ, các nghệ sĩ hip-hop ngầm không được tiếp cận nhiều với phòng thu âm, dẫn đến quá trình sản xuất của họ thường chứa nhiều tạp âm. “Lo-fi” (độ trung thực thấp) đề cập đến một phương pháp ghi âm không quá khắt khe về độ trung thực. Sau nửa thế kỷ phát triển, nhạc Lo-fi đang có sự trở lại rõ rệt, thậm chí đôi khi là có chủ đích.
Bên cạnh dòng nhạc Lo-fi, xu hướng “chế” lại những ca khúc cũ bằng những bản phối mới bằng các loại nhạc cụ acoustic, unplugged… cũng ngày càng được ưa chuộng. Trong nước, những buổi quay trực tiếp giữa thiên nhiên với dàn nhạc đơn giản cũng tạo được ấn tượng tốt. Cùng với đó là sự trở lại của dòng nhạc giao hưởng, khi có nhiều buổi biểu diễn nhạc phim Ghibli hay Anime diễn ra vào các buổi tối cuối tuần, thu hút nhiều khán giả trẻ.
Từ những giai điệu Jazz, Boombap, Funk, Synthwave cho đến Lo-fi, Slowed & Reverb… những âm thanh hoài cổ giờ đây được ưa chuộng, bởi nó tạo sự quen thuộc, cũng như mang lại cảm giác thư thái. thư giãn cho người nghe. Vì vậy, có thể thấy việc tìm về những giá trị xưa là một hiện tượng văn hóa của thế hệ trẻ ngày nay.
Bộ nhớ và bộ não
Vậy tại sao âm nhạc từ quá khứ đột nhiên trở lại? Có nhiều lý do có thể cho xu hướng này. Nhìn từ bối cảnh, hai năm đại dịch là khoảng thời gian khiến con người ta cuộn trào trong sâu thẳm bản thân. Những người trẻ tuổi ở giai đoạn đó có thể đã đi học hoặc đi làm, nhưng điều chắc chắn là âm nhạc hoài cổ và thư giãn có nhiều tác động tích cực đến não bộ của họ.
Âm nhạc là không gian để các bạn trẻ chia sẻ, bày tỏ suy nghĩ và tìm thấy thế giới của riêng mình.
Ngoài việc giúp não thư giãn vì chứa những tiếng ồn trắng như âm thanh tự nhiên, tiếng đĩa cào, tiếng ồn ào…, Lo-fi, Slowed & Reverb hay những bản nhạc xưa còn giúp người nghe cảm thấy tập trung, vì não không mất thời gian để phát hiện những tín hiệu mới, từ đó, “trạng thái dòng chảy” sẽ được kích hoạt, giúp nâng cao hiệu suất học tập và làm việc. Ngoài ra, trong thời đại mà “ngôn ngữ” của Gen Z là công nghệ, các thuật toán được áp dụng trên các nền tảng như YouTube, Spotify, Apple Music, Deezer… cũng giúp người nghe tìm được playlist mình muốn. dễ dàng hơn. Tuy nhiên, công nghệ cũng có đặc điểm là dễ sao chép, tạo ra những thứ giống nhau. Chính vì vậy, làn sóng retro giống như một lực cản đối với thời đại, khi người nghe trẻ tuổi muốn tìm đến thứ “âm nhạc thực sự”, được tạo ra từ những cảm xúc hoàn toàn chân thật.
Và còn gì dễ dàng hơn chủ nghĩa tối giản, khi chỉ cần một cây đàn guitar hay piano là đủ để tôn vinh mọi cung bậc cảm xúc? Đây cũng là một lý giải sinh học cho việc nhiều người thích nghe nhạc xưa hơn nhạc hiện đại. Theo một nghiên cứu ở Anh, hơn 60% người được khảo sát cho biết họ không còn tìm kiếm âm nhạc mới nữa và độ tuổi trung bình của cột mốc này là 24. Do đó, những ký ức tiêu cực có thể được khẳng định. Âm nhạc sẽ chỉ phát triển đến một mức độ nào đó rồi dừng lại.
Dù có nhiều nguyên nhân để giải thích cho hiện tượng trên, chẳng hạn như cuộc sống quá bận rộn, số lượng ca khúc mới ra mắt mỗi ngày nhiều không đếm xuể… nhưng sâu xa hơn, đó cũng là một biểu hiện tâm lý. . Trong cuốn sách The Absorbent Mind, nhà tâm lý học trẻ em Montessori đã lưu ý rằng những gì chúng ta nhìn thấy đầu đời đóng một vai trò rất lớn trong việc hình thành tâm trí của chúng ta. Vì vậy, não bộ thường rất “hào phóng” tiếp nhận những điều mới trước tuổi 20 và sau đó sẽ giảm dần khi chúng ta già đi.
Điều này cũng đi kèm với một hiện tượng khác mà các nhà khoa học đã phát hiện ra và đặt tên là “vết sưng hồi tưởng”. Theo đó, con người thường có xu hướng nhớ sâu cũng như nhớ lâu về những kỷ niệm trong khoảng thời gian từ 10 đến 30 tuổi, giống như một “vết sưng” đột biến hoàn toàn. Vì vậy, âm nhạc còn là “tín hiệu” để gợi nhớ đối với những trường hợp mắc bệnh Alzheimer hoặc suy giảm trí nhớ.
Thomas Edison đã phát minh ra máy thu phát âm thanh vào năm 1877.
thế hệ cô đơn
Âm nhạc cũng là sự phản ánh các kết nối xã hội của chính chúng ta. Trong thời đại mà thế hệ trẻ cuộn mình trong những âm thanh hoài cổ “không hoàn hảo” và giản đơn, thì chúng ta cũng bắt gặp “bức tranh chung” của một thế hệ cô đơn, khó sẻ chia trước đây. áp lực từ mọi khía cạnh của cuộc sống.
Theo các báo cáo mới nhất, tỷ lệ người trẻ cảm thấy cô đơn ở các nước như Anh, Mỹ, Úc… đều ở mức khoảng 50% và có xu hướng gia tăng ở các nước có tốc độ phát triển nhanh. Không có gì ngạc nhiên khi giới trẻ ngày nay có xu hướng tìm đến những giai điệu thư thái, hoài cổ, trong một không gian âm nhạc mà họ có thể tìm thấy sự đồng cảm và chữa lành.
Không chỉ người nghe, bản thân nghệ sĩ cũng tìm được bến đỗ an toàn trong âm nhạc của mình. Nhìn vào những dự án của các nghệ sĩ trẻ vừa ra mắt như rapper MCK, bộ đôi Kim Chi Sun, Charles… có thể thấy, âm nhạc là không gian để người trẻ chia sẻ, gửi gắm thông điệp. Đặt tâm trí của bạn vào nó và tìm thấy thế giới của riêng bạn.
Làn sóng retro như một sự phản kháng với thời đại, khi người nghe trẻ tuổi muốn tìm đến âm nhạc được tạo ra từ cảm xúc thật.
Nhiều người đã kể rằng, sau khi phát minh ra cách ghi lại âm thanh, từ đầu tiên mà Edison ghi lại là “Mary had a little lamb” (“Mary có một đàn cừu nhỏ”) cho vợ ông, mặc dù sau đó âm thanh vẫn còn. lung lay và không hoàn hảo. Người trẻ ngày nay cũng chỉ cần tìm cảm giác an toàn trong những gì mộc mạc, giản dị, âm nhạc có thể không quá hoàn hảo nhưng vẫn mang lại cảm giác vừa đủ, chân thật, gần gũi và đầy sự chữa lành. âm nhạc chứa đựng sự đồng cảm sâu sắc.
Có thể thấy rằng giai điệu từ quá khứ sẽ vẫn còn sống trong nhiều năm tới. Mới đây, bên cạnh Lofi Girl, cô bạn “chàng trai nhà bên” Synthwave Boy cũng ra mắt. Không còn ánh đèn ấm áp và chú mèo lười biếng, người bạn mới với nhạc synthwave chứa những dải âm mộng mơ hứa hẹn sẽ mang đến cảm giác thoải mái mới cho giới trẻ hiện nay.
