1. Nghị luận văn học Chuyện người con gái Nam Xương hay nhất:
Trong tác phẩm “Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ, “Chuyện người con gái Nam Xương” có thể nói là nổi bật nhất. Câu chuyện này không chỉ chứa đựng giá trị hiện thực mà còn là tiếng lòng nói về số phận của người phụ nữ thời bấy giờ và ước mơ của con người về một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Câu chuyện dựa trên một truyền thuyết dân gian. Tuy nhiên, Nguyễn Dữ đã bổ sung thêm nhiều chi tiết khi lồng ghép chúng vào tác phẩm của mình. Tuy nhiên, nội dung câu chuyện vẫn được giữ nguyên. Câu chuyện kể về số phận của một người phụ nữ mặc dù có phẩm hạnh tốt đẹp nhưng cuối cùng lại không được hưởng hạnh phúc. Vũ Nương là một cô gái duyên dáng, khiêm tốn và xinh đẹp nhưng lại có người chồng hay ghen là Trương Sinh. Vì vậy, nàng luôn giữ gìn khuôn phép với chồng. Khi chồng đi lính, con thì còn nhỏ, mỗi buổi tối nàng đều chỉ vào cái bóng của mình trên tường và nói rằng đó là cha của con. Vì chuyện cái bóng này mà Trường Sinh đâm ra nghi ngờ Vũ Nương không chung thủy nên mắng mỏ và đuổi nàng đi mà không để cho nàng có một lời giải thích. Vũ Nương quá thất vọng và đau khổ đến nỗi đã gieo mình xuống sông Hoàng Giang để rửa sạch tội lỗi, qua đó chứng tỏ tấm lòng trong sạch và chung thủy của mình. Trương Sinh sau này mới nhận ra hành vi sai lầm của bản thân mình và nỗi oan khuất của vợ nhưng lúc đó nàng đã ở dưới thủy cung và không thể quay lại được nữa.
Câu chuyện của người con gái Nam Xương đã cho thấy được hiện thực thời bấy giờ, khi mà hôn nhân không có tình yêu và cô gái thì không có quyền được lựa chọn. Vì vậy, Vũ Nương luôn biết giữ gìn phẩm giá mình nhưng cuối cùng lại bị chồng nghi ngờ, đánh đập, chửi bới và đuổi đi. Xã hội thời đó thật bất công làm sao, đàn ông có quyền đánh đập, hành hạ vợ mà không cần nghe lời bất cứ lời giải thích nào của cô ấy. Câu chuyện này còn có ý nghĩa lên án và tố cáo các cuộc chiến tranh. Biết bao gia đình bị chia cắt và li tán bởi chiến tranh, những người mẹ bị chia cắt khỏi con cái, người phụ nữ bị chia cắt khỏi chồng và hàng ngày phải chỉ vào cái bóng của mình và nói với con rằng, “Đó là cha của con”. Hơn nữa, chiến tranh khiến cho đời sống của người dân càng khốn khổ hơn, buộc họ phải chạy loạn mà chết đuối như Phan Lang. Vì vậy, chiến tranh chính là một phần nguyên nhân khiến gia đình của Vũ Nương bị chia cắt dẫn đến cái chết của nàng. Qua câu chuyện này, chúng ta cũng có thể hiểu thêm về số phận của người phụ nữ thời bấy giờ. Phụ nữ phải sống phụ thuộc vào đàn ông, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử.
Ở cuối tác phẩm, khi gặp Phan Lang ở thủy cung, Vũ Nương đã khóc khi nghe Phan kể rằng ngôi nhà của nàng đã trở nên xơ xác. Trong thâm tâm, Vũ Nương vẫn gánh trên vai trách nhiệm của một người vợ, một người mẹ. Điều này thể hiện những đức tính quý báu của người phụ nữ thời bấy giờ mà điển hình là người con gái Vũ Nương. Trong truyện, tác giả còn nói về ước mơ của con người thời bấy giờ. Họ luôn mong muốn một thế giới mới hạnh phúc hơn, tốt đẹp hơn, nơi con người luôn sống hòa thuận với nhau. Sở dĩ tác giả lồng ghép yếu tố kỳ ảo vào tác phẩm của mình là để thể hiện ước mơ của con người thời bấy giờ.
Câu chuyện về người con gái Nam Xương là câu chuyện tố cáo chế độ phong kiến khắc nghiệt và chiến tranh bất công, đồng thời bày tỏ mong muốn của nhân dân thời đó. Đồng thời, câu chuyện càng khiến cho chúng ta suy nghĩ nhiều hơn về số phận của những người phụ nữ xưa.
2. Nghị luận Chuyện người con gái Nam Xương ý nghĩa nhất:
Nguyễn Dữ là nhà văn tiêu biểu của nước ta thế kỷ 16. Ông vốn là học trò xuất sắc của Trạng Trình – Nguyễn Bỉnh Khiêm. Ngoài thơ, ông còn để lại một tuyển tập văn xuôi viết bằng chữ Hán. “Truyền kì mạn lục” đã chứa đựng nội dung phê phán hiện thực xã hội đương đại dưới góc nhìn của tác giả. “Chuyện người con gái Nam Xương” được trích từ ”Truyền kì Mạn Lục” kể về cuộc đời bi thương của nàng Vũ Nương.
Vũ Nương là người phụ nữ xinh đẹp, đức hạnh. Trương Sinh cảm mến nàng nên xin mẹ 100 lạng vàng để cưới nàng về. Trong lúc chiến tranh hỗn loạn, chồng nàng phải đi lính đánh giặc Chiêm. Nàng Vũ Nương ở nhà chăm sóc gia đình. Nàng chăm mẹ già một cách chu đáo và kính trọng, nàng nuôi đứa con thơ thiếu thốn tình yêu của cha. Khi mẹ chồng già qua đời, nàng đã một mình lo liệu tang mà, phận con dâu giữ trọn đạo hiếu. Có thể nói Vũ Nương là người phụ nữ có những đức tính tuyệt vời đáng được trân trọng và ngưỡng mộ.
Giống như hầu hết cuộc đời của người phụ nữ xưa, cuộc đời của Vũ Nương là những trang buồn đầy nước mắt. Nhiều năm trôi qua, giặc tan, Trương Sinh trở về, con vừa mới tập nói. Tưởng rằng vận hạnh phúc sẽ đến với đôi vợ chồng trẻ này. Tuy nhiên, sau đó, những lời nói ngây thơ từ miệng con đã khiến Trương Sinh nghi ngờ, nghĩ rằng trong lúc mình đi lính, Vũ Nương đã có tình khác. Lại vốn là một người hay ghen, gia trưởng, học vấn thấp, Trương Sinh đã đối xử vô cùng tàn nhẫn với vợ. Trương Sinh mắng nhiếc nàng và đuổi đi. Vợ có giải thích như thế nào cũng không tin; hàng xóm khuyên can cũng không ăn thua gì! Chính những người thân yêu của Vũ Nương, chồng và con đã đẩy nàng đến bờ vực thẳm. Trong chiến tranh hỗn loạn, nàng đã phải trải qua nhiều năm cô đơn, giờ đây, đối mặt với sự bất công, tất cả những gì nàng có thể làm chỉ là nuốt nước mắt vào trong lòng. Cách duy nhất để nàng bảo vệ cho danh dự của mình là nhảy xuống sông Hoàng Giang tự vẫn.
Tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương đã cho thấy một cách chi tiết và hiện thực về số phận của người phụ nữ trong xã hội xưa. Tác phẩm của Nguyễn Dữ đã phản ánh một cách sâu sắc và đau thương về những khổ cực, oan ức và bất công mà người phụ nữ phải chịu đựng trong xã hội phong kiến. Qua nhân vật Vũ Nương, tác giả ca ngợi vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam, đó là sự hiếu thảo, chung thủy, dũng cảm và kiên cường. Đồng thời, Nguyễn Dữ cũng đã lên án những hủ tục, lễ giáo và quan niệm sai lầm của chế độ phong kiến, gây ra những bi kịch cho người phụ nữ và gia đình họ.
Có thể nói, Chuyện người con gái Nam Xương là một tác phẩm có giá trị nhân văn cao, mang lại cho người đọc những cảm xúc mạnh mẽ và những suy ngẫm sâu sắc về số phận của người phụ nữ trong lịch sử Việt Nam.
3. Nghị luận văn học Chuyện người con gái Nam Xương ngắn gọn:
“Chuyện người con gái Nam Xương” được viết bằng chữ Hán theo thể loại truyền kỳ mạn lục, có xuất xứ từ một truyện cổ dân gian trong kho tàng cổ tích Việt Nam “Vợ chàng Trương”. Tác phẩm được chia thành ba đoạn, mỗi đoạn đều có những chi tiết miêu tả sinh động và xúc động về cuộc đời và cái chết của Vũ Nương. Tác giả đã dùng nhiều biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, liên tưởng, biểu tượng để tạo nên những hình ảnh đẹp và ý nghĩa cho tác phẩm. Qua đó quan điểm, thái độ nhân sinh và ý tưởng đạo đức của tác giả được thể hiện qua các lời bình cuối mỗi truyện.
Câu chuyện này đã dựa theo một cốt truyện có sẵn trong dân gian. Thế nhưng khi đưa vào tác phẩm, Nguyễn Dữ đã cho thêm rất nhiều chi tiết. Tuy nhiên, nội dung của câu chuyện vẫn không hề thay đổi. Câu chuyện kể về số phận của người phụ nữ có phẩm hạnh tốt đẹp nhưng lại không được hưởng hạnh phúc. Vũ Nương tuy có tư dung tốt đẹp, thuỳ mị, nết na, xinh đẹp nhưng lại có chồng là Trương Sinh vốn tính hay ghen. Chính vì vậy mà nàng luôn giữ gìn khuôn phép, hết mực với chồng. Khi chồng đi lính, con còn nhỏ, nàng hay chỉ cái bóng mình trên tường vào ban đêm bảo đó là cha nó. Cũng chính vì cái bóng ấy mà Trương Sinh đã nghi nàng có tình riêng, là đồ hư hỏng nên chửi mắng, đuổi nàng đi mà không cho nàng thanh minh. Do vậy, Vũ Nương không hề biết vì sao chồng lại nghi oan mà giải nỗi nghi ngờ. Quá thất vọng và đau khổ, nàng đã gieo mình xuống sông Hoàng Giang để rửa sạch oan tình, minh chứng cho tấm lòng trinh bạch của mình. Mãi sau này, Trương Sinh mới hiểu được nỗi oan của vợ, nhưng lúc đó nàng đã ở dưới thuỷ cung, không về được nữa.
Chuyện người con gái Nam Xương đã nêu lên được hiện thực của xã hội lúc bấy giờ một cách chân thực, ở đầu câu chuyện, ta thấy Trương Sinh đã dùng một trăm lạng vàng để cưới Vũ Nương về. Điều này cho thấy đây là một cuộc hôn nhân không có tình yêu và không hề có quyền lựa chọn của người con gái lúc bấy giờ. Tuy luôn biết giữ gìn, hiếu hạnh nhưng nàng lại bị chính chồng nghi oan rồi đánh chửi, đuổi đi. Xã hội lúc đó thật bất công, người con trai lại có quyền đánh đập, hành hạ vợ mình không thèm nghe lời thanh minh. Không chỉ thế, câu chuvện còn có ý nghĩa tố cáo chiến tranh. Vì chiến tranh mà gia đình li tán, mẹ xa con, nhớ con mà chết, vợ xa chồng khiến hàng ngày nàng phải chỉ chính cái bóng của mình mà nói với con đó là cha. Không chỉ thế, chiến tranh còn làm cho cuộc sống người dân thêm khổ cực, phải chạy loạn mà chết đuối như Phan Lang. Chính vì thế, chiến tranh cũng phần nào là nguyên nhân khiến cho gia đình Vũ Nương bị li tán dẫn đến cái chết của nàng sau này. Cũng qua câu chuyện, ta thêm hiểu được số phận người phụ nữ lúc bấy giờ, họ phải sống phụ thuộc vào người đàn ông, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử. Chính vì vậy, tuy bị chồng nghi oan nhưng tứi lúc chết vẫn mang theo trong mình nỗi lo lắng vì chưa làm tròn trách nhiệm của người vợ.
Trong đoạn cuối bài, khi gặp Phan Lang ở dưới thuỷ cung, Vũ Nương đã khóc khi nghe Phan kể rằng nhà của nàng bây giờ đã trở nên xơ xác. Trong tâm hồn nàng vẫn mang nặng trọng trách của một người vợ, một người mẹ. Điều này cho ta thấy phẩm hạnh vô cùng đáng quý của người phụ nữ lúc bấy giờ mà đại diện là nhân vật Vũ Nương. Trong câu chuyện, tác giả còn nói lên ước mơ của người dân lúc bấy giờ. Họ luôn mong muốn về một thế giới mới hạnh phúc hơn, tốt đẹp hơn và con người luôn sống chan hoà với nhau. Vì thế mà sau khi Vũ Nương gieo mình xuống sông, nàng đã được các nàng tiên cứu giúp rồi sau dó cũng trở thành tiên. Người đàn dã cho một người tốt như Vũ Nương có thể gặp một cuộc sống tốt đẹp hơn khi ở một thế giới khác. Việc tác giả đưa yếu tố kì ảo vào trong tác phẩm cũng nhằm thể hiện được ước mơ của người dân trong thời đại lúc bấy giờ.
Câu chuyện về người con gái Nam Xương đã nêu lên được số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến với những luật lệ không công bằng, trọng nam khinh nữ đã đẩy người phụ nữ phải vào con đường cùng dẫn đến cái chết oan uổng, bất công. Câu chuyện đã tố cáo chế độ phong kiến hà khắc, chiến tranh phi nghĩa và đã nói lên mong ước của người dân lúc bấy giờ. Đồng thời qua câu chuyện này, nó cũng khiến cho ta phải suy nghĩ thêm về số phận của những người phụ nữ xưa cũng như cuộc đời họ sẽ trôi tới đâu?
