Những người lớn với ‘vết sẹo’ bạo lực học đường

Lý do bị đánh thời đi học của Huỳnh Tiên ở Sóc Sơn, Hà Nội rất đơn giản: Trông em yếu ớt.

Hồi tiểu học, bạn bè ở gần trường thường rủ nhau căng dây để Tiên khỏi ngã. Có lần, đang chơi nhảy cầu, thấy anh đi qua, chúng lập tức dùng gậy và dây thừng đè xuống đường, trói lại và đánh đập. “Em chỉ biết khóc, về đến nhà không dám nói với bố mẹ”, Tiến kể.

Năm lớp 6, trong lúc đi sinh nhật Tiên, em bị chặn đường và tát vào mặt. Từ đó, anh sợ về nhà một mình nên thường phải đợi bạn bè đi cùng hoặc đạp xe thật nhanh mỗi khi ngang qua nhà những kẻ bắt nạt.

Thời cấp 3, trường mới, bạn mới, nhiều người không quen biết Tiến cũng lấy cớ “ngứa mắt” để gây sự. Ngày đầu tiên đến trường quân đội, cậu thiếu niên bị một nhóm bạn nam bắt nạt khi ngồi trên ghế đá.

“Chúng quấn tôi lại, rờ rẫm, xé áo tôi. Chúng dùng súng cối đánh liên tiếp vào người tôi, tôi không thể chống cự được”, anh Tiên nhớ lại. Đánh xong, nhóm này nói: “Là con trai thì phải ra dáng con trai”.

Trước đó bị bạo hành, Tiến đã cố gắng chịu đựng và học cách không chống cự, nhưng lần bị đánh này khiến cháu sợ hãi không dám đến trường trong nhiều ngày. Hai tháng sau cô giáo chủ nhiệm mới biết chuyện. Sự việc đã qua, truy tìm nhóm gây án khó khăn, Tiến bị ám ảnh bởi chiếc cối cho đến tận bây giờ.

Liên Hợp Quốc ước tính rằng 246 triệu học sinh bị bạo lực trong và xung quanh trường học mỗi năm. Tại Việt Nam, số liệu của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho thấy trung bình mỗi năm có khoảng 1.600 vụ đánh nhau trong học đường.

Tuy nhiên, theo TS tâm lý học đường Hoàng Trung Trung (Viện Quản lý giáo dục), con số này chưa phản ánh hết thực tế, bởi bạo lực học đường có nhiều hình thức khác nhau và khó thống kê chính xác. tử thi. Hai loại bạo lực phổ biến nhất là bạo lực thể chất và tinh thần. Trong những năm gần đây, tính chất và mức độ của bạo lực thể xác rất đáng báo động bởi đã có những vụ việc để lại hậu quả rất nghiêm trọng về thể chất.

Bạo lực tâm lý thường để lại những sang chấn tâm lý. Nạn nhân của bạo lực trong thời gian dài có thể bị lo lắng học đường, trầm cảm, rối loạn lo âu và sang chấn tinh thần dai dẳng. Nguy hiểm hơn, việc thường xuyên bị lạm dụng tình cảm có thể hình thành các khuôn mẫu hành vi ở cả đối tượng và nạn nhân. Nạn nhân có thể lặp lại hành vi bạo lực ở những người và tình huống khác, thậm chí ở các thế hệ khác. “Trẻ bị bạo hành có thể trở thành thủ phạm. Cha mẹ từng bị bạo hành có thể dùng bạo lực để trấn áp chính con mình”, chuyên gia này nói.

Với Nguyễn Khánh Ly, 32 tuổi, ở Long Biên, Hà Nội, câu chuyện đã trôi qua gần 20 năm nhưng “cái gì đau thì thường nhớ lâu”.

Năm lớp 6, trong lớp có ba nam hai nữ có dịp chơi với nhau. Họ thường xuyên chế nhạo ngoại hình, quần áo, gia cảnh của em và xúi giục các bạn khác không chơi với Ly. Nhiều lần nữ sinh này bị đánh vào đầu, bị dùng bút bi viết nguệch ngoạc lên áo. “Lý do rất đơn giản vì em được cô chủ nhiệm giao ghi sổ đầu bài và cô dạy Văn rất tốt”, Ly kể.

Sự việc cứ tiếp diễn năm này qua năm khác. Có những lúc, mỗi ngày bước chân vào cổng trường với Ly như bước vào địa ngục. Mỗi lần nhìn thấy đám bạn đó, cô sợ không bước nổi. Mùa đông năm lớp 7, đứa nào cũng đi giày bốt nhưng Ly vẫn đi dép lào. Một nhóm bạn chơi khăm giẫm lên khiến cô ngã, gãy dép. Chỉ chờ có thế, họ cười và chuyền dép như đá bóng. Đâu đó giữa tiếng cười vang lên hai chữ “khố rách”. “Trong khoảnh khắc đó tôi thực sự muốn chết,” cô nói.

Nhưng nghĩ đến bố mẹ và chị gái ở nhà, Ly thôi nghĩ ngợi dại dột. Nữ sinh xin giáo viên chủ nhiệm chuyển lớp nhưng không được chấp nhận. “Tôi đã khóc cả ngày,” cô nhớ lại.

Chiều hôm đó về nhà, mắt em sưng đỏ, mẹ Ly mới biết em đã bị bạo hành suốt một thời gian dài. Ngày hôm sau, cô đến trường gặp ban giám hiệu rồi đến thẳng nhà một đầu sỏ trong nhóm chuyên bắt nạt con trai cô. Kể từ đó, bắt nạt đã giảm.

Nhờ sự hỗ trợ của mẹ và những người bạn thân, Phương Mai, cô giáo dạy mỹ thuật 35 tuổi đến từ quê Thái Bình đã vượt qua những ngày tồi tệ nhất ở trường.

Mai bị di chứng từ một lần tiêm thuốc thuở nhỏ khiến dáng đi không bình thường. Những ngày tháng địa ngục kéo dài từ cuối cấp 2 đến đầu cấp 2, cô bị trêu chọc và gọi bằng những biệt danh ác ý là “squishy”.

“Có cậu lúc nào thấy tôi cũng gọi ‘bé’ là bắt chước làm trò chọc phá cả lớp. Chỉ có một số bạn thân bênh vực, còn lại, không ai chơi với tôi cả”, cô kể.

Lúc đầu, cô gái chỉ biết tủi thân và khóc. Một lần, chính anh họ của cô đã gọi cô bằng từ này và mẹ cô tình cờ nghe được. Cô lập tức nổi điên, mắng mỏ mọi người. “Hành động của mẹ đã tiếp thêm sức mạnh cho em. Từ đó, em không nương tay hay làm ngơ khi ai đó kỳ thị mình”, Mai nói.

Hoàng Trung Học cho rằng, bạo lực học đường có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho cả nạn nhân và thủ phạm. Thông thường, bản thân kẻ bạo hành có vấn đề về tâm lý. Nghiên cứu cho thấy 5% học sinh trong lớp có vấn đề về hành vi thường là thủ phạm của 80% vụ bạo lực học đường. Đồng thời, tội phạm có hành vi chống đối xã hội thường có nguồn gốc từ học đường.

Loại bỏ hoàn toàn bạo lực học đường ra khỏi trường học là điều không tưởng. Nhiệm vụ của các nhà giáo dục và các nhà quản lý là tạo ra một môi trường học đường lành mạnh nhất thông qua sự giám sát chặt chẽ của phụ huynh và giáo viên, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm.

Trong giáo dục, tình yêu thương và sự tôn trọng phải đi đôi với tính kỷ luật cao. Không có kỷ cương, nghiêm minh thì không thể giáo dục con người và kiểm soát bạo lực học đường. “Tôi rất mong các trường học Việt Nam quan tâm đến công tác phòng ngừa, hỗ trợ tâm lý, đặc biệt cần có chuyên gia tâm lý để chăm sóc sức khỏe tinh thần đặc biệt cho học sinh”, ông Học nói. nói chuyện.

Bị bạo hành ở trường học khiến Khánh Ly mất đi mối quan hệ với thầy cô và bạn bè ở trường cấp hai. “Ai cũng ước được quay lại tuổi học trò hồn nhiên, mơ mộng nhưng dù có cho tiền tôi cũng không bao giờ dám quay lại quãng thời gian đó”, cô chia sẻ.

Riêng với Huỳnh Tiên, 12 năm bị xâm hại đã đổi thay trong những ngày cuối đời học sinh. Tiên được hiệu trưởng cho phép sống thật với giới tính của mình, từ đó thay đổi thái độ của giáo viên và học sinh toàn trường. Ngày tốt nghiệp, chàng trai từng đánh Tiến nhắn tin xin lỗi.

“Ngay lúc đó tôi mới biết đường đời sau này ngắn dài thế nào, khi muốn quay về vẫn còn trường lớp, thầy cô, bạn bè”, Huỳnh Tiên bày tỏ.

Phan Dương