1. Nội dung phong trào Ba sẵn sàng:
“Ba sẵn sàng” là một phong trào có sức lôi cuốn mạnh mẽ của thanh niên Hà Nội vào năm 1964. Phong trào này nhằm khơi dậy và phát triển tinh thần yêu nước, bảo vệ Tổ quốc của thanh niên. Với 3 nội dung chính là sẵn sàng nhập ngũ, chiến đấu, hy sinh và làm bất cứ việc gì khi Tổ quốc cần, phong trào này đã được kêu gọi hưởng ứng và lan rộng ra toàn quốc. Phong trào “Ba sẵn sàng” đã thắp sáng tinh thần cách mạng của thanh niên, học sinh, sinh viên Hà Nội và phát triển mạnh mẽ với hơn 200.000 người đăng ký trong khoảng một thời gian ngắn. Trong thời gian phát triển, phong trào này được bổ sung và nâng cao nội dung, vừa chiến đấu, sản xuất, học tập và xây dựng cuộc sống.
Sau năm 1965, phong trào “Ba sẵn sàng” có thay đổi nội dung để phù hợp với tình hình thực tế của đất nước, bao gồm: (1) sẵn sàng chiến đấu và gia nhập các lực lượng vũ trang, (2) sẵn sàng khắc phục khó khăn và tập trung vào sản xuất, công tác và học tập, và (3) sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu và làm bất cứ việc gì mà Tổ quốc cần.
Phong trào “Ba sẵn sàng” của Đoàn trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của thanh niên sinh viên miền Bắc. Theo đó: Sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ miền Bắc và đảm bảo sản xuất, học tập và xây dựng miền Bắc. Nhiều sinh viên đã đăng ký tham gia và nhiều sinh viên đã từ chối cơ hội đi học tập ở nước ngoài để tham gia vào chiến trường miền Nam.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất quan tâm đến phong trào “Ba sẵn sàng” này của thanh niên và đã tặng huy hiệu cho nhiều đoàn viên và thanh niên có thành tích xuất sắc trong phong trào này.
Tại hội nghị trí thức Việt Nam chống Mỹ, cứu nước, Hồ Chí Minh nói chuyện với 650 đại biểu đại diện cho giới trí thức cách mạng. Ông khen ngợi đồng bào miền Nam anh hùng và nhắc đến những thành tích của quân dân miền Bắc trong cuộc kháng chiến. Ông cũng đề cập đến nhiều cuộc vận động trong phong trào thi đua chống Mỹ, cứu nước, bao gồm “ba xây, ba chống” cho công nhân, “Cải tiến quản lý hợp tác xã, cải tiến kỹ thuật” cho nông dân, “Ba đảm đang” cho phụ nữ, “Ba sẵn sàng” cho thanh niên và “Bạch đầu quân” cho phụ lão. Ông kết luận bằng việc đề nghị trí thức tham gia vào phong trào này. Hội nghị quyết định phát động phong trào “Ba quyết tâm” trong giới trí thức với nội dung: (1)- Quyết tâm phục vụ sản xuất và chiến đấu; (2)- Quyết tâm đẩy mạnh cách mạng khoa học- kỹ thuật, cách mạng văn hóa – tư tưởng; (3)- Quyết tâm xây dựng và phát triển đội ngũ trí thức xã hội chủ nghĩa.
2. Ý nghĩa lịch sử của phong trào Ba sẵn sàng:
Phong trào “Ba sẵn sàng” và phong trào “Năm xung phong” đã khuyến khích tinh thần nhiệt huyết của tuổi trẻ, đưa hàng triệu thanh niên đi vào tuyến đầu của cuộc kháng chiến, góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, giải phóng miền Nam và thống nhất đất nước. Trong những năm qua, tuổi trẻ cả nước đã phát huy tinh thần “Ba sẵn sàng” và đẩy mạnh các phong trào thi đua khác như “Thanh niên lập nghiệp”, “Tuổi trẻ giữ nước”, “Khơi nguồn sáng tạo”, “Tuổi trẻ thi đua tình nguyện, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, “Tuổi trẻ học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, “Thanh niên tình nguyện”, “5 xung kích phát triển kinh tế – xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “4 đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”, “Sáng tạo trẻ”, “Đoàn viên phấn đấu trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam”, “Chung tay xây dựng nông thôn mới”, “Hướng về biển, đảo quê hương”, v.v. Các phong trào này giúp tuổi trẻ trở thành lớp người tiếp bước các thế hệ cha anh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. Tuổi trẻ cả nước hướng tới Cuộc vận động “Xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Việt Nam thời kỳ mới”, với các tiêu chí “Tâm trong”, “Trí sáng”, “Hoài bão lớn” và phấn đấu rèn luyện, thực hiện Nghị quyết về “Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên giai đoạn 2013-2017”, đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh để góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.
3. “Ba sẵn sàng” – dấu son tự hào của tuổi trẻ:
Sau khi gây ra sự kiện “Vịnh Bắc Bộ” vào ngày 5/8/1964, Mỹ đã tiến hành đánh phá miền Bắc Việt Nam bằng không quân và hải quân. Để đối phó với cuộc chiến tranh đang leo thang của Mỹ, các thanh niên ở khắp nơi, từ các trường học, công xưởng, nhà máy đến các nông trường, cơ quan và thôn, bản, tỏ ra quyết tâm sẵn sàng cho cuộc đối đầu lịch sử. Tại phiên họp bất thường ngày 7/8/1964, Ban Thường vụ Thành đoàn Hà Nội đã phát động phong trào “Ba sẵn sàng” với các nội dung: Sẵn sàng chiến đấu; sẵn sàng gia nhập các lực lượng vũ trang và sẵn sàng đi bất cứ nơi nào, làm bất cứ việc gì mà Tổ quốc cần. Tối ngày 9/8/1964, phong trào đã được phát động chính thức tại Quảng trường Nhà hát lớn Thành phố (nay là Quảng trường Cách mạng Tháng 8). Hàng vạn thanh niên Thủ đô đã xuống đường biểu dương lực lượng và lên án hành động của Mỹ mở rộng chiến tranh ra miền Bắc.
Phong trào “Ba sẵn sàng” đã gây ảnh hưởng tích cực đến tinh thần cách mạng của thanh niên, học sinh và sinh viên Hà Nội. Trong tuần đầu tiên sau khi phong trào được phát động, đã có hơn 80.000 thanh niên Hà Nội đăng ký nhập ngũ vào các lực lượng vũ trang nhân dân. Số người tham gia đã tăng lên đến hơn 200.000 người trong thời gian ngắn. Để đáp ứng tình hình mới, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn đã tăng cường phong trào “Ba sẵn sàng” thành ba nội dung chính: chiến đấu dũng cảm, sẵn sàng nhập ngũ và khắc phục khó khăn, đẩy mạnh sản xuất, học tập và công tác trong mọi tình huống; sẵn sàng đi đến bất cứ nơi nào và làm bất cứ việc gì mà đất nước cần.
Phong trào “Ba sẵn sàng” đã thể hiện tính sáng tạo và sức vươn lên của tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Sau một tháng đẩy mạnh, 1,5 triệu thanh niên ở các tỉnh miền Bắc đã đăng ký tình nguyện “Ba sẵn sàng.” Phong trào này đã khơi dậy và cổ vũ lớp lớp thanh niên miền Bắc “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước,” gợi mở cho sự ra đời và phát triển của các phong trào “Phụ nữ 3 đảm đang” và phong trào “5 xung phong” của tuổi trẻ miền Nam. Từ đó xuất hiện nhiều tấm gương sáng ngời của nam nữ thanh niên, nhiều người đã tình nguyện viết đơn bằng máu, xin được nhập ngũ trước tuổi để sớm được tòng quân ra trận.
4. Những bản hùng ca còn mãi:
Phong trào “Ba sẵn sàng” là chiến trường lập công của tuổi trẻ, góp phần xây dựng đất nước trên con đường hiện đại và văn minh. Nó đã hình thành một thế hệ thanh niên yêu nước, biết hy sinh, sẵn sàng xả thân vì Tổ quốc và có giá trị trong cả thời kỳ chiến tranh và hiện tại. Công tác thanh vận của Đảng thông qua phong trào “Ba sẵn sàng” và phong trào “Năm xung kích” đã đưa hàng triệu thanh niên đi vào mũi nhọn của cuộc chiến đấu, góp phần to lớn vào thắng lợi chống Mỹ, cứu nước. Năm 2014, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh thành phố Hà Nội đã được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vì có thành tích đặc biệt trong phong trào “Ba sẵn sàng.”
Trong thời kỳ đổi mới, Trung ương Đoàn Thanh niên cộng Hồ Chí Minh đã khởi xướng nhiều chương trình hành động như “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác,” “Nghĩa tình biên giới hải đảo,” “Hành trình tuổi trẻ vì biển đảo quê hương,” “Góp đá xây Trường Sa,” “Tuổi trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới,” và “Thanh niên tham gia xây dựng văn minh đô thị.” Các phong trào như “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế-xã hội và bảo vệ Tổ quốc” và “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp” đã được triển khai rộng rãi với hàng chục triệu lượt thanh niên tham gia, trong đó có Chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè. Nhiều đội thanh niên, sinh viên tình nguyện đã đến với đồng bào vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ cách mạng để giúp đỡ bà con, như dạy học, làm lại nhà cửa, khám chữa bệnh. Nhiều trí thức trẻ đã giúp bà con nông dân, người dân phát triển kinh tế, thoát nghèo, làm giàu cho quê hương, đất nước.
5. Nền tảng để tiếp bước của phong trào Thanh niên tình nguyện:
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV (1976) diễn ra sau khi Việt Nam kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Đại hội nhấn mạnh rằng phong trào “Ba sẵn sàng” của miền Bắc và “Năm xung kích” của miền Nam đã đưa hàng triệu thanh niên tham gia chiến đấu và góp phần to lớn vào thắng lợi của sự nghiệp chống Mỹ cứu nước. Phong trào này trở thành động lực phát huy lòng yêu nước của tuổi trẻ và đã góp phần làm lên lịch sử của cả dân tộc Việt Nam. Phong trào này là thành quả của sự nghiệp giáo dục chủ nghĩa yêu nước, gắn bó mật thiết với những phong trào thi đua yêu nước mà các tổ chức Đoàn đã dày công thực hiện. Phong trào “Ba sẵn sàng” được ví như “mồi lửa” thắp sáng tinh thần cách mạng của thanh niên, học sinh, sinh viên vốn đã như “củi khô” chờ được đốt cháy. Phong trào Thanh niên tình nguyện nhất định là phong trào hiệu quả nhất, được kế thừa từ phong trào “Ba sẵn sàng,” khơi dậy tinh thần xung kích, tự nguyện của thanh niên trong đáp ứng những yêu cầu, nhiệm vụ của đất nước, và đóng góp tích cực của thế hệ trẻ Việt Nam.
