1. Phân tích đề:
Đề yêu cầu: Phân tích 4 câu thơ đầu trong đoạn trích Cảnh ngày xuân.
– Xác định phương thức biểu đạt: phân tích.
– Giới hạn vấn đề phân tích: trong 4 câu thơ đầu đoạn trích Cảnh ngày xuân.
2. Dàn ý phân tích 4 câu thơ đầu đoạn trích Cảnh ngày xuân ngắn gọn nhất:
2.1. Mở bài:
– Giới thiệu đại thi hào Nguyễn Du và đoạn trích Cảnh ngày xuân.
– Giới thiệu vấn đề cần phân tích: 4 câu thơ đầu trong đoạn trích Cảnh ngày xuân.
Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cảnh lê trắng điểm một vài bông hoa.
2.2. Thân bài:
Khái quát về đoạn trích Cảnh ngày xuân
Đoạn thơ Cảnh ngày xuân của Nguyễn Du là một khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp miêu tả cảnh mùa xuân với một không khí lễ hội tưng bừng và rộn ràng. Ngoài việc tả cảnh, Nguyễn Du còn sắp xếp các chi tiết theo trình tự không gian và thời gian để gợi lên sự phong phú của mùa xuân:
– Không gian khoáng đạt: cảnh ngày xuân trong trẻo, tinh khôi và tràn đầy sức sống. Màu cỏ non xanh rợn đến chân trời, cho ta cảm giác như đang được thảnh thơi trong không gian thoáng đãng.
– Không gian trên trời: chim én đưa thoi, tạo nên một bầu không khí tràn đầy sự đón chào mùa xuân.
– Không gian dưới mặt đất: Cành lê trắng tượng trưng cho sự trong trẻo và thanh khiết của mùa xuân.
Thời gian của đoạn thơ là tiết Thanh minh, một trong những ngày lễ quan trọng của năm. Thiều quang chín chục, đã ngoài sáu mươi, thể hiện cho sự giàu có và phong phú của mùa xuân.
⇒ Với những chi tiết tinh tế và sắc xuân thắm nồng, đoạn thơ Cảnh ngày xuân của Nguyễn Du đã gợi lên không gian rộn ràng của lễ hội mùa xuân, thời gian tràn đầy sức sống của tiết Thanh minh và tình cảm ấm áp của mùa xuân.
Liên hệ thơ cổ của Trung Quốc
– Trong thơ cổ Trung Quốc, hình ảnh hoa lê được miêu tả rất đặc sắc và tinh tế như sau:
Phương thảo liên thiên bích
Lê chi sổ điểm hoa.
(Cỏ thơm tiếp nối trời xanh
Hoa lê một vài đóa nở)
– Những câu thơ này tập trung vào việc tả cảnh, thể hiện sự tĩnh lặng của cảnh vật. Sự tĩnh lặng này được tạo nên nhờ vào việc sử dụng từ ngữ và bút pháp rất tinh tế.
– So với đó, hai câu thơ của Nguyễn Du lại là bức tranh tươi sáng về cảnh sắc xuân, với màu sắc đa dạng và tràn đầy sức sống. Tác giả đã sử dụng thủ pháp đảo ngữ trong thơ để làm cho hình ảnh hoa lê trắng nổi bật và sống động hơn.
– Trong bài thơ của Nguyễn Du, hình ảnh hoa lê được tả rất sinh động và lung linh. Nguyễn Du còn sử dụng nhiều từ ngữ và bút pháp để tạo nên bức tranh tươi sáng về cảnh sắc xuân. Cảnh vật xuân được miêu tả rất tinh tế và gợi lên một bức tranh tươi sáng, với màu sắc hài hòa và đặc trưng của mùa này.
⇒ Ngoài sự sống động của hình ảnh hoa lê, Nguyễn Du đã tạo nên một bức tranh toát lên vẻ đẹp tươi sáng và tràn đầy sức sống của cảnh xuân.
⇒ Từ ngữ và bút pháp được sử dụng rất tinh tế trong bản thơ của Nguyễn Du, giúp cho cảnh vật của mùa xuân hiện ra tràn đầy sức sống và tươi vui, làm cho người đọc như được sống trong không gian những cánh hoa lê trắng tinh khôi và những ánh nắng rực rỡ của mùa xuân.
2.3. Kết bài:
– Liên hệ bản thân, đánh giá về giá trị nội dung và nghệ thuật.
3. Phân tích 4 câu thơ đầu đoạn trích Cảnh ngày xuân hay nhất:
Nguyễn Du là một trong những tên tuổi văn học lớn của dân tộc Việt Nam. Ông được biết đến với tác phẩm nổi tiếng “Truyện Kiều”, một tác phẩm văn học kinh điển, được xem là niềm tự hào của cả dân tộc Việt Nam. Tác phẩm đã được truyền bá rộng rãi trong hơn hai trăm năm qua và có sức ảnh hưởng lớn đến văn học Việt Nam, góp phần làm nên một phần trong nền văn học Việt Nam hiện đại. Bên cạnh “Truyện Kiều”, Nguyễn Du còn để lại cho đời những tác phẩm văn học khác, như “Hạnh Phúc Của Một Tang Gia” hay “Đoạn Trường Tân Thanh”. Tất cả những tác phẩm này đều mang đậm tinh thần dân tộc, phản ánh một phần nào đó của cuộc đời và xã hội Việt Nam thời đó. Trong đó, “Truyện Kiều” là tác phẩm đặc biệt quan trọng. Nó đã đạt đến bậc thầy nghệ thuật trong cách miêu tả con người, cảnh vật và thiên nhiên. Phần Cảnh Ngày Xuân – ngay sau phần miêu tả chị em Thúy Kiều – đã làm say đắm lòng người đọc bởi sự mô tả tuyệt vời của bậc thầy Nguyễn Du về phong cảnh mùa xuân hữu tình đầy sức sống. Nếu ta phân tích kỹ hơn 4 câu đầu của phần Cảnh Ngày Xuân, ta sẽ thấy được bút pháp tả cảnh của ông là một trong những tài năng vượt trội nhất của văn học Việt Nam.
“Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cỏ non xanh tận chân trời
Cảnh lê trắng điểm một vài bông hoa”.
Hay mùa xuân của Nguyễn Trãi là niềm vui là tình người, là sự sum vầy:
Xuân đến nào hoa chẳng tốt tươi,
Ưa mày vì tiết sạch hơn người.
Gác đông ắt đã từng làm khách,
Há những Bộ tiên kết bạn chơi.
Thì mùa Xuân của Nguyễn Du là một trong những bài thơ hay nhất về mùa Xuân trong văn học Việt Nam. Bức tranh mùa xuân của ông vô cùng đặc sắc và tinh tế, miêu tả rất chi tiết về những hình ảnh và âm thanh của mùa xuân. Những hình ảnh về chim én, cỏ non, cành lê đều được miêu tả một cách chân thực nhất, khiến cho người đọc có thể cảm nhận được sự đẹp đẽ và sức sống của mùa xuân. Bức tranh của Nguyễn Du không chỉ mô tả về thế giới tự nhiên mà còn miêu tả về tâm trạng của người sống trong thế giới đó. Ông đã miêu tả về sự hân hoan, niềm tin, hy vọng, và tình yêu trong mùa Xuân, tạo nên một bức tranh đầy màu sắc và cảm xúc. Mùa Xuân trong bài thơ của ông không chỉ là một mùa đơn thuần làm đẹp cho thi ca mà còn là một tác phẩm nghệ thuật đầy sức sống, gợi lên những cảm xúc sâu sắc trong lòng người đọc. Vì thế, bức tranh xuân của Nguyễn Du trở thành một tác phẩm văn học cổ điển vô cùng đặc biệt, đánh dấu tên tuổi của ông trong giới văn học Việt Nam và thế giới:
“Ngày xuân con én đưa thoi
Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi
Cảm nhận đầu tiên khi đọc các câu thơ của Nguyễn Du về mùa xuân đó là sự phong phú, đa dạng, và sự tinh tế của bức tranh mà ông vẽ lên. Mùa xuân trong thơ Nguyễn Du là mùa xuân của chim én, của cỏ non, của hoa, của trời đất. Chim én với đôi cánh nhỏ, mảnh mai, khi bay trên bầu trời xanh, tạo nên một hình ảnh đầy cảm hứng. Trên đám cỏ non mơn mởn, màu xanh mát, hoa lê trắng tinh khôi, đầy sức sống, tất cả đã được Nguyễn Du tả nét tinh tế, tạo nên một không gian đẹp, nhiều màu sắc của mùa xuân.
Đọc câu thơ thứ hai, chúng ta cảm nhận được sự thay đổi của thời gian. Nguyễn Du dùng chiếc cây thoi, một vật dụng phổ biến trong đời sống hàng ngày, thể hiện sự trôi chảy, tàn lụi của thời gian, thể hiện sự không thể nắm bắt được thời gian qua đi. Nhưng đó cũng là sức mạnh của thời gian, một sức mạnh vô hình nhưng có thể thay đổi tất cả. Câu thơ mang đến cho người đọc cảm giác vừa đau lòng vừa ngưỡng mộ tác giả với tầm nhìn sâu sắc.
Với tình yêu và sự tinh tế của Nguyễn Du, bức tranh mùa xuân trong đoạn thơ trở nên sống động và tươi sáng hơn bao giờ hết. Cảm giác như ta đang được hòa mình vào không gian tươi mới, ngập tràn sức sống. Mỗi hình ảnh của mùa xuân trong thơ của Nguyễn Du đều đem lại cho ta cảm giác tươi mới, rực rỡ, giống như một món quà tuyệt vời từ thiên nhiên.
Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
Tuy nhiên, mùa xuân trong thơ Nguyễn Du còn là mùa của sự trống vắng. Đôi khi, khi chúng ta nhìn vào những hình ảnh tươi sáng, rực rỡ của mùa xuân, ta sẽ bị choáng ngợp bởi nó. Nhưng đó cũng là lúc mà ta nhận ra rằng, sự trống vắng của mùa xuân cũng đáng để ta lưu tâm. Nguyễn Du đã tận dụng sự trống vắng đó để tăng thêm sự tinh tế cho bức tranh mùa xuân của ông. Cỏ non xanh mơn mởn trải dài tận chân trời, nhưng giữa đó vẫn còn những khoảng trống. Cành lê trắng tinh khôi đầy sức sống, nhưng lại chỉ có vài bông hoa. Những khoảng trống đó không chỉ kể lên sự cô đơn, trống vắng, mà còn làm bức tranh của Nguyễn Du trở nên tinh tế và đặc biệt hơn.
Với bức tranh mùa xuân của Nguyễn Du, ta cảm nhận được sự thấu hiểu sâu sắc về thiên nhiên và con người. Ông đã tạo ra một công trình nghệ thuật độc đáo, toả sáng vẻ đẹp của mùa xuân, đồng thời cũng tạo ra sự hiểu biết rõ hơn về sự trống vắng, sự tàn khốc của thời gian. Mùa xuân trong thơ Nguyễn Du không chỉ đẹp mà còn đầy ý nghĩa, vì thế nó vẫn trở nên đặc biệt và đầy cảm hứng đến ngày nay.
