1. Tổng quan bài thơ Cửa sông:
CỬA SÔNG
Là cửa nhưng không then khóa
Cũng không khép lại bao giờ
Mênh mông một vùng sóng nước
Mở ra bao nỗi đợi chờ.
Nơi những dòng sông cần mẫn
Gửi lại phù sa bãi bồi
Để nước ngọt ùa ra biển
Sau cuộc hành trình xa xôi.
Nơi biển tìm về với đất
Bằng con sóng nhớ bạc đầu
Chất muối hòa trong vị ngọt
Thành vũng nước lợ nông sâu.
Nơi cá đối vào đẻ trứng
Nơi tôm rảo đến búng càng
Cần câu uốn cong lưỡi sóng
Thuyền ai lấp lóa đêm trăng.
Nơi con tàu chào mặt đất
Còi ngân lên khúc giã từ
Cửa sông tiễn người ra biển
Mây trắng lành như phong thư.
Dù giáp mặt cùng biển rộng
Cửa sông chẳng dứt cội nguồn
Lá xanh mỗi lần trôi xuống
Bỗng… nhớ một vùng núi non
QUANG HUY
Nội dung chính Cửa sông: Cửa sông là một trong những địa điểm đặc biệt và quan trọng trong văn học và văn hóa Việt Nam. Đó là nơi mà nước từ biển hòa quyện với dòng sông, tạo ra một vùng nước lợ màu xanh bát ngát. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của đời sống thủy sản, với đủ loại tôm cá sinh sống và phát triển mạnh mẽ. Cuộc sống ở cửa sông thường mang lại sự ấm no và phong phú cho người dân sinh sống tại đó. Những ngư dân và người làm việc trong ngành nghề thủy sản thường tận dụng lợi thế của cửa sông để kiếm sống. Ngoài ra, cửa sông còn là nơi giao lưu văn hóa giữa các vùng đất liền, núi non với biển cả. Những người sống tại cửa sông thường có cơ hội tiếp xúc với nhiều nền văn hóa khác nhau, đồng thời cũng có thể mang đến những đặc sản độc đáo của vùng miền mình.
Đặc điểm nghệ thuật trong bài thơ “Cửa sông” là sự tinh tế trong việc sử dụng hình ảnh nhân hóa. Tác giả biểu hiện một cửa sông như một người bạn, một người thân thương, có tính cách và linh hồn riêng. Nhờ vào việc áp dụng nghệ thuật này, bài thơ trở nên sinh động hơn, giúp độc giả tận hưởng trải nghiệm hơn cảm nhận về vẻ đẹp và sự đặc biệt của cửa sông.
Thể thơ được sử dụng trong bài “Cửa sông” là thể thơ sáu chữ. Đây là một dạng thể thơ truyền thống của văn học Việt Nam, với cấu trúc gồm sáu câu, mỗi câu có sáu chữ. Thể thơ sáu chữ mang đến sự ngắn gọn, rõ ràng, tập trung vào ý chính một cách tinh tế, phù hợp để tả lời ca ngợi về cửa sông.
Ý nghĩa của bài thơ “Cửa sông” rất sâu sắc. Qua hình ảnh cửa sông, tác giả muốn truyền đạt tinh thần của tình cảm thủy chung, sự ghi nhớ và kính trọng cội nguồn. Cửa sông đại diện cho nơi mà nước biển và nước sông gặp nhau, tượng trưng cho sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa nguồn gốc và con người.
2. Soạn bài Cửa sông ngắn gọn hay nhất Tiếng Việt 5 tập 2:
Câu 1 Trong khổ thơ đầu, tác giả dùng những từ ngữ nào để nói về nơi sông chảy ra biển? Cách giới thiệu ấy có gì hay
Trả lời:
Khổ đầu tác giả dùng từ ngữ nói về nơi sông chảy ra biển: cửa, không then khoá, cũng không khép lại bao giờ.
Từ “cửa” mang trong mình ý nghĩa mở ra một không gian mới, không bị hạn chế, không có rào cản. Nó không thể bị khóa lại hoặc đóng cửa, luôn mở và chào đón mọi người và mọi sự đến.
Cách mà tác giả mô tả “cửa sông” là sự khác biệt đặc biệt. Cửa sông không giống với cửa thông thường mà chúng ta thường thấy, với cơ cấu có then và khoá để mở hoặc đóng. Ở đây, cửa sông không có then, không có khoá. Điều này thể hiện sự tự nhiên, hoang dã và không gian mở rộng mà cửa sông đem lại.
Cách tác giả sử dụng ngôn ngữ và chơi chữ trong bài thơ giúp làm tăng thêm tính thú vị và sâu sắc của tác phẩm. Đồng thời, nó cũng tạo ra sự sáng tạo và độc đáo trong cách diễn đạt ý nghĩa của bài thơ.
Câu 2 Theo bài thơ, cửa sông là địa điểm đặc biệt như thế nào?
Trả lời:
Cửa sông, theo bài thơ, thật sự là một địa điểm đặc biệt đầy sức sống và ý nghĩa quan trọng. Ở đó, những dòng sông đem theo phù sa từ trên nguồn chảy về, tạo nên sự phong phú cho bãi bờ. Đây cũng là nơi mà nước ngọt của sông hòa quyện với nước biển mặn mòi, tạo thành một vùng nước lợ rộng lớn, nơi mà cuộc sống vượt trội.
Cửa sông là nơi hội tụ của đời sống thủy sản đa dạng. Cá tôm sum họp, vui vẻ sinh sôi dưới lòng nước. Những chiếc thuyền câu lấp lóa dưới ánh trăng, mang về những mớ hải sản tươi ngon. Những con tàu vang tiếng còi, kỷ niệm những chuyến ra khơi đầy hy vọng và thách thức.
Cửa sông còn là nơi tiễn đưa người ra khơi, đó là hành trình đầy ý nghĩa, biểu tượng cho sự khởi đầu mới mẻ và thách thức cuộc sống.
Câu 3 Phép nhân hóa ở khổ thơ cuối giúp tác giả nói lên điều gì về “tấm lòng” của cửa sông đối với cội nguồn?
Trả lời:
Phép nhân hóa ở cuối bài thơ thực sự là một cách tinh tế để tôn vinh tấm lòng của cửa sông. Điều này cho thấy cửa sông không chỉ là một địa điểm vật lý mà còn mang trong mình tâm hồn và tình cảm thấm đẫm. Tấm lòng của cửa sông liên kết với cội nguồn, luôn ghi nhớ và trân trọng nguồn gốc của mình.
Câu thơ cuối bài thể hiện sự linh hoạt và sáng tạo của tác giả trong việc sử dụng biện pháp nhân hóa. Nhân hóa được áp dụng một cách tinh tế, khiến cho các sự vật trong bài thơ như cửa sông, nước biển, dòng sông trở nên sống động, gần gũi với người đọc. Việc sử dụng hành động của con người như giáp mặt, chẳng dứt, nhớ để gán cho các sự vật không chỉ tạo nên hình ảnh sinh động mà còn thể hiện sự kết nối mạnh mẽ giữa con người và thiên nhiên.
3. Soạn bài Cửa sông ngắn gọn nhất Tiếng Việt 5 tập 2:
Câu 1 trang 75 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 2 Trong khổ thơ đầu, tác giả dùng những từ ngữ nào để nói về nơi sông chảy ra biển? Cách giới thiệu ấy có gì hay?
Trả lời:
Tác giả sử dụng cách chơi chữ rất khéo léo trong khổ thơ đầu. Bằng cách mô tả cửa sông như một cánh cửa không thể đóng lại, không có then khóa, tác giả muốn nhấn mạnh tính thông thoáng và sự kết nối vô tận của cửa sông. Điều này không chỉ đề cập đến cửa sông như một vị trí vật lý mà còn tượng trưng cho mở cửa của trái tim và tâm hồn, sẵn sàng tiếp nhận và kết nối với mọi điều tốt lành.
Cửa sông, với “mênh mông một vùng sông nước”, chính là nơi mà dòng sông chảy mạnh mẽ vào biển rộng lớn. Không chỉ có biển, mà còn có thể là hồ, hoặc một dòng sông khác. Điều này thể hiện sự đa dạng và phong phú của cuộc sống, cũng như sự liên kết không thể tách rời giữa đất liền và biển cả.
Việc sử dụng cách nói đầy hấp dẫn và lạ này mang lại sự cuốn hút cho người đọc. Nó là một cách sáng tạo để truyền đạt ý nghĩa sâu sắc của cửa sông và tình cảm thân thuộc mà nó mang lại.
Câu 2 trang 75 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 2 Theo bài thơ, cửa sông là địa điểm đặc biệt như thế nào?
Trả lời:
Cửa sông là một nơi đặc biệt vô cùng quan trọng trong văn hóa và đời sống của nhiều cộng đồng. Đây là nơi mà dòng sông mang theo phù sa từ nguồn, tạo ra những bãi bồi phong phú và màu mỡ. Nhờ vào sự bồi đắp của phù sa, các bãi bờ này trở thành môi trường sống lý tưởng cho đời sống thủy sản.
Cửa sông cũng là điểm gặp gỡ của nước ngọt và nước mặn. Nơi đây, nước từ sông chảy vào biển, tạo ra sự hòa quyện độc đáo giữa hai loại nước. Điều này tạo ra một vùng nước lợ độc đáo, mang lại điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loại cá tôm và các loài động vật thủy sinh khác.
Cửa sông cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giao thương và vận chuyển hàng hóa. Đây là nơi tàu thuyền có thể tiếp cận đất liền và trao đổi hàng hóa, đóng góp vào sự phát triển kinh tế và văn hóa của cộng đồng xung quanh.
Ngoài ra, cửa sông còn là nơi tiễn người ra khơi trong những cuộc hành trình chinh phục biển cả, mang lại hy vọng và thách thức mới cho những người dũng cảm.
Câu 3 trang 75 sgk Tiếng Việt lớp 5 tập 2 Phép nhân hóa ở khổ thơ cuối giúp tác giả nói lên điều gì về “tấm lòng” của cửa sông đối với cội nguồn?
Trả lời:
Biện pháp nhân hóa được tác giả sử dụng trong khổ thơ cuối là một cách tinh tế để tôn vinh tình nghĩa thủy chung của cửa sông. Bằng cách mô tả cửa sông như một người có khả năng giáp mặt cùng biển rộng, và không bao giờ dứt cội nguồn Biện pháp nhân hóa này thể hiện sự vững bền và thủy chung của cửa sông. Dù cuộc sống chảy đi và thay đổi, tình cảm thân thuộc và liên kết với nguồn gốc vẫn mãi mãi tồn tại. Cửa sông trở thành điểm hội tụ của cảm xúc và tình cảm, vượt lên trên thời gian và không gian.
