1. Dàn bài thuyết minh về tác phẩm Con đường không chọn hay nhất:
I. Mở bài:
+ Dẫn dắt, giới thiệu tác giả Rô – bớt Phờ – rót và bài thơ “Con đường không chọn”.
+ Nêu nhận xét khái quát về giá trị tác phẩm: Bài thơ đã gửi gắm thông điệp sâu sắc, ý nghĩa về những sự lựa chọn của con người trong cuộc sống.
II. Thân bài:
1. Chủ đề tác phẩm:
+ Bài thơ thể hiện quan điểm, sự băn khoăn của con người giữa những ngã rẽ cuộc đời.
+ Thể hiện nỗi niềm trăn trở, tiếc nuối khi phải đưa ra lựa chọn.
=> Bộc lộ ngay từ nhan đề “Con đường không chọn”.
2. Thuyết minh tác phẩm:
a. Các hình tượng:
+ Con đường: Là con đường đời, đường dẫn tới thành công của mỗi người.
+ Hai lối rẽ: Là ẩn dụ cho những hướng đi khác nhau, buộc con người phải lựa chọn. Cả hai lối rẽ đều có điểm giống nhau là những cỏ rậm mọc um tùm, có những vệt mòn. Cả hai đều gây ra sự phân vân, bối rối, khiến nhân vật tôi cứ đứng mãi.
+ “Biết làm sao, tôi chỉ có thể chọn một mà thôi”: Sự tiếc nuối khi không thể trải nghiệm cả hai lối đi.
=> Trong cuộc sống, ai cũng có thể phải trải qua cảm giác khó khăn khi đứng giữa những lựa chọn.
b. Sự lựa chọn của nhân vật “tôi”:
- Nhân vật tôi đã “chọn lối mòn ít có ai đi”:
+ Một sự lựa chọn đòi hỏi nhiều can đảm, dũng khí.
+ Mang đến sự chuyển biến, “làm thay đổi tất cả”.
- Sự tiếc nuối đối với con đường không chọn:
+ Tiếng thở dài khi kể lại câu chuyện về “ngày xưa đã lâu lắm rồi”.
+ Ước muốn một ngày được quay lại khám phá con đường không được lựa chọn lúc đó.
+ Tự ý thức được sự khó khăn khi việc chọn lại gần như là không thể xảy ra.
=> Tâm lý chung của con người luôn hướng về những thứ đã qua.
+ Thể loại thơ tự do, phóng khoáng, giúp cảm xúc không bị bó buộc, thoải mái mà bày tỏ.
+ Các hình ảnh ẩn dụ đơn giản, quen thuộc mà giàu ý nghĩa.
+ Ngôn ngữ thơ giản dị mà giàu sức gợi.
3. Đánh giá:
a. Nội dung:
+ Thể hiện tầm quan trọng của những sự lựa chọn trong cuộc sống.
+ Niềm băn khoăn, nuối tiếc của con người về sự đúng – sai, trái – phải của những lựa chọn trong quá khứ.
b. Nghệ thuật:
+ Thành công đem đến bài thơ ý nghĩa, sâu sắc.
+ Đã truyền tải, giúp thông điệp của tác giả trở nên dễ dàng tiếp cận với nhiều thế hệ.
III. Kết bài:
+ Khẳng định lại giá trị của tác phẩm.
+ Liên hệ mở rộng tác phẩm.
2. Thuyết minh về tác phẩm Con đường không chọn hay nhất:
Có người đã từng nói: “Lựa chọn của bạn sẽ tạo ra tất cả sự khác biệt trong điều mà bạn muốn đạt được”. Vậy nhưng, để đưa ra được một quyết định trong bất kỳ việc gì đều không dễ dàng. Điều đó đòi hỏi chúng ta phải xem xét cẩn thận từ chính bản thân cho đến các yếu tố ngoại cảnh. Vấn đề này đã được nhà thơ Mỹ Rô – bớt Phờ – rót diễn đạt lại một cách hết sức gần gũi qua tác phẩm “Con đường không chọn”. Bài thơ là một thông điệp sâu sắc, ý nghĩa về những sự lựa chọn của con người trong cuộc sống.
Ra đời vào năm 1915, “Con đường không chọn” đã chiếm được cảm tình của vô số độc giả bởi chủ đề mang tính thời đại mà nó mang đến. Dù là những ngày xa xưa hay cả bây giờ, con người đều găp khó khăn trước ngã rẽ cuộc đời. Chúng ta thường có xu hướng lựa chọn rồi lại suy nghĩ, hối hận, tiếc nuối, phân vân. Câu hỏi thường trực đặt ra trong đầu con người mỗi khi giải quyết vấn đề đó là: “Liệu mình có chọn đúng hay không?”, “Liệu mình có hối hận hay không?” “Nhỡ làm như kia tốt hơn thì sao?”,… Điều này cũng được thể hiện rất rõ qua nhan đề tác phẩm mà nhà thơ đặt là “Con đường không chọn” chứ không phải “Con đường được chọn” chính là để nói về cảm giác tiếc nuối, băn khoăn ấy.
Đầu tiên, dễ thấy thành công của tác phẩm nằm ở những hình ảnh tượng trưng gần gũi, giản dị mà không kém phần sâu sắc. Ngay câu thơ mở đầu, hình ảnh “con đường” đã xuất hiện và “rẽ làm đôi”. Đây có thể là đường đi dạo quen thuộc trong rừng mà nhà thơ hay đi cùng bạn, cũng có thể là đường tới thành công trong cuộc đời mỗi người. Hai ngã rẽ chính là biểu tượng cho những định hướng khác nhau, buộc con người phải đưa ra lưa chọn. Đôi khi, các “lối” đó được phân chia tốt – xấu rõ ràng, giúp ta dễ dàng quan sát và bước đi. Nhưng trong bài thơ, hai ngã rẽ lại có rất nhiều điểm tương đồng: Cỏ rậm um tùm, nền đất đầy lá rụng và đã có những dấu mòn. Điều này khiến cho nhân vật “tôi” chần chừ, phân vân mất cả buổi. Sự tiếc nuối vì “chỉ có thể chọn một mà thôi” chính là thứ đã níu chân con người. Nhưng có khó khăn đến đâu, việc đưa ra lựa chọn là điều không thể tránh khỏi. Ở đây, nhân vật “tôi” đã chọn “lối mòn ít có ai”. Một “lối mòn” đòi hỏi con người phải nỗ lực và cố gắng hơn rất nhiều. Đồng thời, con đường đó có ít cơ hội được giúp đỡ, đường đi gập ghềnh hơn, tốn nhiều sức lực và thời gian hơn nhưng nó cũng có thể mang đến sự chuyển biến, “làm thay đổi tất cả” dẫn con người đến với những thành công ngoài mong đợi. Tuy vậy, nhân vật “tôi” hay chính chúng ta đều có một điểm chung là hay nhìn lại và tiếc nuối quá khứ. Điều đó được thể hiện vô cùng rõ ràng qua tiếng thở dài khi kể lại câu chuyện “ngày xưa đã lâu lắm rồi” cùng lời hẹn “sẽ quay lại con đường không đi một ngày nào đó” mà chính chúng ta thừa hiểu là rất khó để thực hiện. Hình ảnh “đường lại đưa đường” đánh thẳng vào tâm trí của người đọc, cho ta biết rằng một khi đã chọn thì gần như không thể quay đầu. Sự lựa chọn sẽ đưa mỗi người theo những con đường khác nhau, gặp thêm bao ngã rẽ khác đó chính là thứ làm nên sự khó đoán, bất định của cuộc đời. Nếu như ai cũng đi một hướng giống ai, trải qua những cung đường y chang thì cuộc sống sẽ nhạt nhẽo và buồn tẻ biết bao.
Với thể thơ tự do đầy phóng khoáng, tác giả đã đem đến cho các thế hệ độc giả một bài thơ vô cùng đặc biệt. Người đọc dễ dàng đặt bản thân mình vào tác phẩm, nhìn thấy chính mình trong hoàn cảnh ngặt nghèo kia. Không chỉ vậy, những hình ảnh ẩn dụ trong bài thơ cũng hết sức gần gũi. Việc sử dụng “con đường” hay “ngã rẽ” vừa tạo cảm giác gần gũi, thân thuộc, vừa mang lại sức gợi mạnh mẽ cho người đọc tiếp nhận. Ngoài ra, bản dịch thơ còn thành công đem tác phẩm lại gần với độc giả nước nhà hơn qua ngôn ngữ linh hoạt, giản dị. Tất cả đã làm nên một bài thơ vô cùng hấp dẫn, ghi lại dấn ấn đậm nét trong kho tàng văn học thế giới.
Qua “con đường không chọn”, chúng ta có thêm bài học vô cùng giá trị về tầm quan trọng của sự lựa chọn. Trong cuộc sống, ai cũng sẽ có những nỗi băn khoăn, trăn trở về trái – phải, đúng – sai của vấn đề mà mình gặp phải. Việc ta cần làm là trau dồi bản thân thật tốt để có thể tự tin, dũng cảm đưa ra quyết định. Hãy vững bước trên con đường mình đã lựa chọn. Bằng những hình ảnh thơ giản dị, quen thuộc thì tác giả đã thành công truyền tải tư tưởng của bản thân đến các thế hệ độc giả sau này. Bài thơ “Con đường không chọn” sẽ luôn là một trong những tượng đài thơ ca thế giới. Sự lựa chọn là một điều không thể thiếu trong cuộc sống. Vậy nên, chúng ta hãy không ngừng học tập, phát triển bản thân một cách toàn diện nhất để có thể tự tin đưa ra quyết định cho cuộc đời của chính mình.
3. Thuyết minh về tác phẩm Con đường không chọn dành cho học sinh giỏi:
Con đường không chọn là một trong những bài thơ được đọc nhiều nhất của Rô – bớt Phờ – rớt. Tác phẩm được sáng tác vào năm 1915, lấy cảm hứng từ những cuộc đi dạo trong rừng với người bạn của ông – nhà thơ É – uốt Thô – mớt – xơ (1878 – 1917). Bài thơ của Phờ – rớt ra đời vào thời điểm nhiều người hoài nghi về lựa chọn của bản thân và thường nghĩ rằng họ nên quay lại con đường mình từ bỏ. Bài thơ đã thể hiện quan niệm về sự sở hữu và bi kịch của sự lựa chọn, thể hiện sự băn khoăn của con người về tính đúng sai của mỗi quyết định, mỗi sự lựa chọn.
Đầu tiên, tác giả đã đặt nhan đề tác phẩm là “Con đường không chọn” để thể hiện sự nuối tiếc về lựa chọn của mình, sự hối tiếc khi mơ hồ và phỏng đoán về con đường đã không được lựa chọn. Cũng có thể, tác giả đã bỏ lỡ một cơ hội lớn trong đời khiến người ta phải hối tiếc khôn nguôi, thể hiện sự băn khoăn của con người về tính đúng sai của mỗi quyết định, mỗi sự lựa chọn.
Hoàn cảnh của nhân vật trữ tình là “thân phận lữ hành”, “đứng mãi”, “chỉ có thể chọn một”, “nhìn theo một lối rẽ bên này”. Nhân vật trữ tình đang đứng trước con đường có hai lối rẽ và đang phải chọn một lối đi, đang băn khoăn không biết nên chọn lối đi nào. Hình ảnh “con đường” và “lối rẽ” là ẩn dụ về đường đời, về những khúc ngoặt mà bất cứ ai cũng có lúc phải lựa chọn. “Lối rẽ” là ẩn dụ chỉ những quyết định dẫn đến những hướng đi khác nhau trên đường đời. Cả hai lối rẽ đều có vẻ giống nhau và đều “giữ bí mật” về những gì phía trước. Hai con đường đều có: Rừng lá vàng, cỏ rậm trên mặt đường, thấy dấu mòn, lá rơi đầy chưa đen dấu chân ai,… và người ta đều không thấy phía trước có gì. Đó là tình thế khó khăn của đời sống nhất là khi ta không thể phóng tầm mắt lên trước để xem con đường này dẫn tới đâu và liệu nó có như ta kỳ vọng không?
Tình huống mà nhân vật trữ tình đối mặt thực sự rất khó khăn vì anh ta không thể cùng lúc đi trên cả hai con đường. Cuối cùng nhân vật trữ tình vẫn lựa chọn một lối đi. Nhân vật đã chọn lối đi “Lối mòn ít có ai đi” với tâm trạng “thở dài” – có một chút não nề, nuối tiếc. Dù đã lựa chọn một lối đi nhưng anh ta vẫn do dự, không tin chắc con đường mình chọn là con đường tốt hơn con đường mình đã không chọn. Đó là trạng thái phân vân, băn khoăn khá phổ biến của bộ phận con người không đủ can đảm để dấn thân đến cùng trên hành trình của mình. Không có lựa chon nào đúng hoặc sai hoàn toàn, những giả thiết suy tưởng điều chúng ta bỏ qua sẽ khiến chúng ta có suy ngẫm để trưởng thành và cũng làm nên nhiều điều thú vị trong cuộc sống.
“Con đường không chọn” đã xây dựng hình tượng nhân vật trữ tình đặc sắc, hình ảnh thơ mang tính biểu tượng cao. Đông thời, tác phẩm có sự kết hợp các phương thức biểu đạt hiệu quả cao: Tự sự, miêu tả, biểu cảm,… tạo ấn tượng sâu sắc cho độc giả. Thông qua tác phẩm, tác giả muốn gửi gắm thông điệp rằng: “Trên hành trình cuộc đời, mỗi chúng ta cần đưa ra những lựa chọn mà quyết định ấy ảnh hưởng đến cuộc đời chúng ta thì cần chọn lựa lối đi phù hợp với bản thân, không đi theo lối mòn, sống là chính mình”.
THAM KHẢO THÊM:
