Uống thuốc khi không biết mình mang thai có sao không? Một số điều mẹ cần lưu ý

Uống thuốc khi không biết mình mang thaicó sao không? là câu hỏi mà nhiều mẹ bầu đang thắc mắc. Vậy câu trả lời là gì và mẹ bầu nên uống thuốc như thế nào cho hợp lý. Hãy cùng chuyên mục Góc chuyên gia của truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn tìm hiểu trong bài viết này nhé!

1Tại sao không nên uống thuốc khi mang thai?

Khi mang thai, sức đề kháng của mẹ bầu giảm đi rất nhiều. Đó là lý do khiến mẹ bầu dễ mắc các bệnh như: cảm lạnh, cảm cúm, viêm nhiễm,…

Nếu là người bình thường thì có thể sử dụng thuốc để nhanh khỏi bệnh, nhưng đối với mẹ bầu thì các chuyên gia đều khuyến cáo không nên tự ý sử dụng thuốc khi chưa tham khảo ý kiến bác sĩ, mà đặc biệt nhất là khi không biết mang thai uống thuốc kháng sinh.

Lý do là thuốc có thể đi qua nhau thai khi mẹ bầu uống thuốc. Một số loại có thể không gây hại nhưng nhiều loại khác lại ảnh hưởng không tốt cho thai nhi nếu mẹ bầu uống thuốc khi không biết mình mang thai, cụ thể:

• Làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc mắc các dị tật bẩm sinh ở thai nhi.
• Làm co bóp tử cung – nguyên nhân gián tiếp cản trở sự phát triển của thai nhihay nguy hiểm hơn là sảy thai.
• Thuốc có thể gây thay đổi chức năng của bánh rau thai, từ đó khiến quá trình hấp thụ oxy và các dưỡng chất ở thai nhi bị kém. Và điều này làm phát triển chậm cả về trí não lẫn thể chất đối với em bé sau này.
• Lỡ uống thuốc khi mang thai cũng khiến mẹ bầu gặp các triệu chứng như: buồn nôn, dị ứng khi mang thai, mẹ bầu bị tiêu chảy,… từ đó cũng gián tiếp ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Mức độ ảnh hưởng của việc mẹ bầu uống thuốc khi không biết mình mang thai còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:

• Giai đoạn phát triển của thai nhi.
• Thuốc gì, liều lượng bao nhiêu và thời gian mẹ bầu uống như thế nào.
• Sức khỏe cơ thể mẹ bầu đối với mỗi loại thuốc (yếu tố di truyền)
• Phản ứng của mẹ bầu sau khi uống thuốc. Ví dụ: triệu chứng ốm nghén của mẹ bầu thường là buồn nôn và sau khi uống thuốc xong bị nôn hết ra thì độ ảnh hưởng của thuốc sẽ được giảm bớt.

Uống thuốc khi không biết mang thai có thể gây ra nhiều ảnh hưởng xấu

2Lỡ uống thuốc khi không biết mình mang thai có sao không?

Tùy vào từng trường hợp lỡ uống thuốc khi mang thai có thể “có hoặc không” gây ảnh hưởng xấu đến thai nhi khi mẹ bầu uống vào, cụ thể:

Trường hợp 1, trong 6 ngày kể từ khi trứng bắt đầu thụ tinh: nếu mẹ bầu uống thuốc thì cũng không gây ảnh hưởng gì đến thai nhi.

Trường hợp 2, trong khoảng thời gian 28 ngày kể từ ngày quan hệ (không sử dụng biện pháp bảo vệ và quan hệ trong thời gian trứng rụng), nếu mẹ bầu uống thuốc khi không biết mình mang thai sẽ có 2 kết quả xảy ra như sau:

• Thai nhi vẫn khỏe mạnh và không bị ảnh hưởng gì (tức là khi đi siêu âm thì thai nhi vẫn có tim thai và phát triển bình thường).
• Thuốc làm ảnh hưởng đến thai nhi: thai nhi không phát triển, sẽ tự teo và mất đi.

Trường hợp 3, sau 28 ngày kể từ ngày quan hệ không bảo vệ, việc uống thuốc sẽ để lại nguy cơ dị tật bẩm sinh cho em bé rất cao.

Vì thế, tùy vào thời điểm lỡ uống thuốc khi không biết mình mang thai và so sánh với những mốc thời gian trên, mẹ bầu có thể biết được thai nhi có bị ảnh hưởng hay không.

Uống thuốc trước khi trứng làm tổ ở tử cung không ảnh hưởng đến thai nhi

Vì sao nếu bà bầu uống thuốc khi không biết mình mang thai ở trường hợp 1 lại không gây ảnh hưởng đến thai nhi?

Phụ nữ có 1 kỳ kinh nguyệt (thông thường là 28 ngày), sau khi hết sạch kinh nguyệt 10 – 14 ngày sẽ đến ngày rụng trứng.

Ví dụ: Hết kinh vào ngày mùng 1 thì từ ngày 12 – 15 trứng sẽ rụng, khi quan hệ không bảo vệ vào khoảng thời gian này thì trứng sẽ bắt đầu thụ tinh sau khoảng 12 – 24 tiếng tức là gần 1 ngày.

Trong quá trình trứng được thụ tinh, chúng sẽ di chuyển đến niêm mạc tử cung để làm tổ. Sau 6 ngày kể từ khi trứng bắt đầu được thụ tinh, trứng sẽ làm tổ tại niêm mạc tử cung.

Bắt đầu từ ngày 7 – 8 sau khi trứng được thụ tinh, trứng bắt đầu bám vào niêm mạc tử cung (tương tác với cơ thể người mẹ) khi đó mới tính là cá thể bắt đầu sống, bắt đầu sinh sôi, nảy nở, tác động và làm thay đổi hooc-môn trong cơ thể người mẹ.

Đồng thời, trong 6 ngày kể từ khi trứng bắt đầu thụ tinh, trứng chưa tương tác với người mẹ (chưa làm tổ tại niêm mạc tử cung) và phát triển nhờ dinh dưỡng có sẵn trong trứng.

Đến ngày thứ 6 thì dinh dưỡng trong trứng hết, trứng bắt buộc phải tương tác với người mẹ để lấy dinh dưỡng phát triển bào thai.

Còn nếu sau 6 ngày này mà còn uống thuốc thì sẽ gây ảnh hưởng đến thai nhi vì chúng đã lấy dinh dưỡng từ người mẹ rồi.

Lưu ý: bất kể loại thuốc nào từ hạ sốt, dạ dày, cảm cúm, kháng sinh hay thuốc tránh thai khẩn cấp đều có nguy cơ gây ảnh hưởng tới thai nhi nếu uống sau thời gian trứng làm tổ tại niêm mạc tử cung (ngày 6 – 7).

3Mẹ bầu cần làm gì khi lỡ uống thuốc khi không biết mình mang thai?

Điều đầu tiên cần làm khi lỡ uống thuốc khi mang thai chính là tới ngay phòng khám hoặc bệnh viện chuyên khoa Sản để được kiểm tra và phát hiện các ảnh hưởng tới thai nhi kịp thời.

Khi tới phòng khám, mẹ bầu cần cho bác sĩ biết loại thuốc đã sử dụng, thời gian uống và liều lượng sử dụng ra sao. Đây là những thông tin vô cùng quan trọng để bác sĩ nắm được tình hình và thực hiện các kiểm tra sức khỏe thai nhi phù hợp nhất.

Bên cạnh đó, mẹ bầu sẽ được siêu âm hoặc thực hiện các kỹ thuật khác để biết được thai nhi đang phát triển ở tuần thứ bao nhiêu, mức độ phát triển như thế nào. Và việc uống thuốc khi không biết mình mang thai có gây nên điểm bất thường nào cho thai nhi không.

Lỡ uống thuốc khi mang thai cần gặp bác sĩ ngay

4Nguyên tắc sử dụng thuốc cho bà bầu

• Tuyệt đối không sử dụng bất kỳ loại thuốc nào trong 3 tháng đầu thai kỳ.
• Giai đoạn từ khi trứng rụng tới khi có kinh trở lại (nửa cuối chu kỳ kinh nguyệt), mẹ bầu nên hạn chế sử dụng thuốc vì đây là thời điểm khả năng thụ thai cao.

Đồng thời, một số loại thuốc có tính dự trữ và đào thải chậm nên khi uống vào lúc chưa thụ thai thường không có ảnh hưởng gì. Nhưng đến khi thụ thai thành công thì thuốc vẫn tồn tại trong cơ thể mẹ bầu và làm ảnh hưởng đến thai nhi.

Nếu lỡ uống thuốc khi không biết mình mang thai vào thời điểm này thì cần đi kiểm tra ngay để phát hiện các vấn đề và xử lý phù hợp.

• Và ở giai đoạn sau đó, mẹ bầu cũng nên hạn chế sử dụng thuốc nhiều nhất có thể. Thay vào đó là sử dụng dụng các biện pháp điều trị bệnh mà không cần dùng thuốc

Ví dụ như: Bị đau đầu thì mát xa vùng thái dương, mát xa đỉnh đầu giúp thư giãn; bị táo bón thì uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống nước ép giúp quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi hơn và tự khỏi bệnh mà không cần dùng thuốc.

Tuy nhiên, có nhiều trường hợp phải dùng thuốc thì mẹ bầu cần tham khảo ý kiến và sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ .

Vì chỉ có bác sĩ mới có khả năng biết được mức độ ảnh hưởng của thuốc tới thai nhi, từ đó kê đơn thuốc về thời gian và liều lượng phù hợp, hạn chế tối đa các ảnh hưởng xấu.

5Các loại thuốc mẹ bầu cần tránh

Nếu lỡ uống thuốc khi không biết mình mang thai thì không nói đến nhưng nếu biết mang thai rồi thì mẹ bầu cần tránh những nhóm thuốc có thể gây hại cho thai nhi sau đây:

• Tetracyclin: Thuốc kháng sinh nhóm tetracyclin dùng để điều trị các bệnh đi ngoài khó tiêu do tả, kiết lỵ hay nhiễm trùng đường tiêu hóa.
• Quinolon: Là nhóm thuốc kháng sinh giúp điều trị các loại vi khuẩn hệ tiết niệu, sinh dục đạt hiệu quả cao. Tuy nhiên, nhóm thuốc này lại có khả năng gây rối loạn hệ xương khớp ở trẻ em.

Nếu mẹ bầu sử dụng quinolon khi mang thai hoặc cho con bú thì em bé sẽ hấp một cách thụ động loại kháng sinh này. Khi đó, xương và sụn của bé phát triển không được và nguy hiểm hơn là làm đứt gân gót, trẻ sẽ không thể kiễng chân được.

• Aminoglycosid: Đây là nhóm kháng sinh thường được dùng trong điều trị nhiễm trùng tai mũi họng, nhiễm trùng ổ bụng, viêm phổi hay nhiễm trùng màng não. Ngoài ra cũng được dùng để bào chế thuốc nhỏ mắt.

Mẹ bầu uống thuốc khi không biết mình mang thai thuộc nhóm này có thể gây tổn thương thận và ảnh hưởng đến tai trẻ (nặng nhất là gây điếc vĩnh viễn). Ngay cả khi mang thai hoặc có ý định mang thai mà uống thì cũng gây ra hậu quả giống như vậy.

• Biseptol: Nhóm thuốc được sử dụng nhiều trong điều trị bệnh nhiễm trùng tiêu hóa, ngộ độc thực phẩm, tiêu chảy nặng hay nhiễm E.coli,…Đây là nhóm thuốc có thể khiến mẹ bầu bị thiếu máu, làm thai nhi thiếu dinh dưỡng để hấp thu. Vì thế mẹ bầu không nên sử dụng.
• Ketoconazol: FDA đã cảnh báo về nguy cơ gây khuyết tật trẻ sơ sinh khi mẹ bầu sử dụng nhóm thuốc này với liều lượng cao (400 – 800 mg/ngày).

Với người sử dụng ketoconazol để điều trị viêm âm đạo với liều lượng 150 mg/ngày có thể không gặp phải nguy cơ này. Nhưng với mẹ bầu đặc biệt là trong thời điểm 3 tháng đầu thai kỳ thì không nên dùng nhóm thuốc này (trừ khi có chỉ định của bác sĩ).

• Các nhóm thuốc khác: thuốc chống đông máu, thuốc điều trị tăng huyết áp, thuốc ngừa ngừa ung thư, dẫn xuất vitamin A với liều cao (gây vẩy nến và các bệnh về da khác),…

Tuy nhiên, không phải uống thuốc khi không biết mình mang thai hay uống thuốc có chủ đích nào cũng gây hại, vì có một số loại thuốc có lợi mà mẹ bầu nên dùng đó là vitamin tổng hợp cho bà bầu (như: sắt, obimin, acid folic).

Nhưng cũng không nên sử dụng quá nhiều làm dư thừa vitamin A gây ảnh hưởng xấu trở lại khi sử dụng các thuốc này. Và cũng nên hỏi thăm ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.

6Đôi lời từ truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn

Như vậy uống thuốc khi không biết mình mang thai có thể ảnh hưởng xấu đến thai nhi dù nặng hay nhẹ. Nếu lỡ uống thuốc khi mang thai thì hãy đến phòng khám chuyên khoa để kiểm tra ngay. Mẹ bầu cũng nên bổ sung dinh dưỡng đầy đủ qua việc ăn uống để thật khỏe mạnh nhé.

Các bài viết của truongptdtntthptdienbiendong.edu.vn/Vũ Trụ Bỉm Sữa chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Mai Thu tổng hợp

Kiểm duyệt bởi Trúc Lâm