Vai trò, ý nghĩa thành lập đội tuyên truyền giải phóng quân

1. Sự thành lập đội tuyên truyền giải phóng quân:

1.1. Sự hình thành: 

Vào giữa năm 1944, trong bối cảnh mà chính quyền của Mặt trận Việt Minh đang mở rộng và tăng cường tại vùng Cao Bắc Lạng, xuất phát từ sự tập trung của Pháp và Nhật trong cuộc chiến ở Đông Dương, đặc biệt là ưu tiên tại các khu vực đô thị chiến lược, việc đàn áp tại khu vực núi và biên giới vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Mặc dù đã có sự hình thành của những đội du kích được trang bị vũ khí, nhưng khả năng kết hợp giữa hoạt động tuyên truyền chính trị của các cán bộ Việt Minh và hoạt động vũ trang vẫn còn hạn chế. Khi đó, sự tương tác vẫn đặc trưng bởi tính địa phương và thiếu sự thống nhất, dẫn đến việc không thể hiệu quả trong việc xây dựng cơ sở lan rộng, đặc biệt là tại những khu vực mà người Pháp vẫn còn duy trì một mức độ kiểm soát, dù là không chặt chẽ.

Trong tình hình này, lãnh đạo của Việt Minh, đặc biệt là Hồ Chí Minh, đã nhận ra rằng chỉ sự tập trung vào tuyên truyền chính trị không đủ để đạt được thành công. Vì vậy, ông đã ra lệnh thành lập một lực lượng vũ trang chính trị mạnh mẽ hơn, có tên gọi “Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân”, với mục tiêu kết hợp hoạt động chính trị và vũ trang một cách hiệu quả hơn.

Hồ Chí Minh đã ủy quyền cho Võ Nguyên Giáp, một trong những tư duy chiến lược lớn của Việt Minh, nhiệm vụ chính trị của việc hình thành lực lượng này. Cùng với sự hỗ trợ từ Lê Quảng Ba, ông đã xây dựng kế hoạch hình thành “Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân”. Tên gọi này không chỉ thể hiện mục tiêu chính trị và quân sự của tổ chức, mà còn phản ánh tầm quan trọng của việc tuyên truyền trong việc giành lấy sự ủng hộ của nhân dân.

Vào tháng 9 năm 1944, một số cán bộ chính trị và đội viên du kích của Việt Minh đã được tập trung thành ba đội vũ trang tại các khu vực Tam Kim, Hoa Thám và Chí Kiên. Họ tham gia vào một khóa huấn luyện kéo dài 20 ngày tại rừng Khuổi Cọ, nằm khoảng 6 km từ đèo Cao Bắc. Khóa huấn luyện này được dẫn dắt bởi Võ Nguyên Giáp và Hoàng Sâm, những người có kiến thức chiến lược và kỹ thuật quân sự.

Vào cuối tháng 12 năm 1944, một chỉ thị viết tay từ lãnh đạo Hồ Chí Minh đã được gửi tới Võ Nguyên Giáp thông qua một vỏ bao thuốc lá. Trong chỉ thị này, ông khẳng định quan trọng của việc hình thành lực lượng vũ trang tuyên truyền để đấu tranh cho sự giải phóng của Việt Nam.

1.2. Sự thành lập:

Ngày 22 tháng 12 năm 1944, “Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân” chính thức ra đời tại một khu rừng nằm ở giữa hai tổng Trần Hưng Đạo và Hoàng Hoa Thám, nằm trong khu vực của tỉnh Cao Bằng ngày nay. Lực lượng ban đầu được chia thành ba tiểu đội, với Võ Nguyên Giáp đảm nhận vai trò chỉ huy chung. Hoàng Sâm được bổ nhiệm làm đội trưởng, Xích Thắng (hay Dương Mạc Thạch) đảm nhiệm vai trò chính trị viên, Hoàng Văn Thái đảm trách công tác tình báo và kế hoạch chiến đấu, Lâm Cẩm Như (hay Lâm Kính) chịu trách nhiệm về công tác chính trị, và Lộc Văn Lùng (hay Văn Tiên) đảm nhận vai trò quản lý. Khi khởi đầu, lực lượng này chỉ có sẵn 2 khẩu súng thập (súng ngắn 10 viên đạn), 17 khẩu súng trường và 14 khẩu súng kíp.

2. Hoạt động đội tuyên truyền giải phóng quân:

Sau khi hoàn thành quá trình hình thành, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân tiếp tục chứng minh khả năng và quyết tâm của mình thông qua những chiến thắng đầu tiên. Hai trận đánh ấn tượng tại Phai Khắt và Nà Ngần, cả hai đều nằm trong vùng Cao Bằng, đã đánh dấu bước đầu tiên của họ trên đường đấu tranh. Thắng lợi trong hai trận này đã tạo đà cho sự tăng trưởng về quân số, từ việc hình thành ban đầu thành một đại đội với Hoàng Sâm đảm nhận vị trí đại đội trưởng và Xích Thắng giữ vai trò chính trị viên.

Trong thời gian đó, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân đã phát triển và thiết lập các khu vực cơ sở cách mạng quan trọng tại Hòa An, Nguyên Bình (Cao Bằng), Ngân Sơn, Chợ Rã (Bắc Kạn)… Việc xây dựng những cơ sở này không chỉ cung cấp nơi ẩn náu và tổ chức cho đội, mà còn tạo nền tảng cho sự lớn mạnh và lan rộng của phong trào giải phóng.

Sự đảo chính của Nhật Bản lật đổ chính quyền Pháp ngày 9 tháng 3 năm 1945 đã thay đổi cả bối cảnh chính trị và quân sự tại khu vực Đông Dương. Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, nhằm tận dụng cơ hội này, đã tiến hành nhiều chiến dịch và mũi tiến công đa dạng. Các mũi tiến hành xuống phía nam đã giúp đội chiếm được các địa điểm chiến lược như Ngân Sơn, Chợ Rã, Phủ Thông, Chợ Đồn, Na Rì (Bắc Kạn), Chiêm Hóa (Tuyên Quang). Mũi tiến công Thất Khê, Bình Gia (Lạng Sơn) đặt họ ở vị thế chiếm ưu thế tại các vùng này. Đồng thời, mũi tiến công đối mặt biên giới Việt-Trung đã đánh đổ một loạt đồn trại từ Trùng Khánh đến Bảo Lạc và mở rộng hoạt động sang phía Hà Giang.

Hết tháng 3, lực lượng Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân đã gặp gỡ với Cứu quốc quân tại Chợ Chu (Thái Nguyên), đánh dấu sự hợp nhất giữa hai lực lượng. Tại đây, một sự kết hợp đầy tầm quan trọng đã được hình thành, giúp củng cố sức mạnh và mở ra triển vọng mới cho cuộc chiến đấu.

Ngày 15 tháng 5 năm 1945, tại Chợ Chu, sự hợp nhất giữa Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân và Cứu quốc quân đã diễn ra. Cùng với một số đơn vị du kích khác, họ tạo thành một lực lượng quân sự thống nhất mang tên Việt Nam Giải phóng quân. Sự hợp nhất này không chỉ tạo ra một lực lượng mạnh mẽ hơn để đối mặt với thách thức, mà còn phản ánh sự hiệp nhất của các phong trào cách mạng đang diễn ra trong tình hình biến đổi của thế giới.

Như vậy, quá trình hoạt động của Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân từ việc thành lập, chiến thắng đầu tiên, xây dựng cơ sở cách mạng, cho đến sự hợp nhất cuối cùng tại Chợ Chu đã tạo ra một hành trình đầy khó khăn và thách thức, đồng thời thể hiện sự quyết tâm và sự đoàn kết của những người lính và cán bộ trong cuộc đấu tranh đem lại sự tự do và giải phóng cho Việt Nam.

3. Vai trò, ý nghĩa thành lập đội tuyên truyền giải phóng quân:

Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân là một phần quan trọng trong chiến dịch giải phóng đất nước Việt Nam khỏi sự chiếm đóng của thực thể đế quốc và thể hiện một tầm quan trọng lớn trong quá trình phát triển của phong trào cách mạng tại Việt Nam. Dưới đây là chi tiết về vai trò và ý nghĩa của việc thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân:

– Kết hợp hoạt động chính trị và vũ trang: Mục tiêu chính của việc thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân là tạo ra một lực lượng có khả năng kết hợp hoạt động tuyên truyền chính trị và hoạt động vũ trang. Điều này giúp tạo ra sự tương tác mạnh mẽ giữa việc thuyết phục nhân dân và chiến đấu trên mặt trận quân sự. Bằng cách làm việc cùng nhau, họ có thể truyền đạt thông điệp cách mạng đến cộng đồng và củng cố sự ủng hộ dân chúng cho phong trào giải phóng.

– Xây dựng cơ sở cách mạng: Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân đã tạo ra các khu vực cơ sở cách mạng ở nhiều vùng khác nhau của miền Bắc, như Hòa An, Nguyên Bình, Ngân Sơn, Chợ Rã… Những cơ sở này không chỉ cung cấp nơi trú ẩn và tổ chức cho các đội viên, mà còn giúp thiết lập quyền lực của phong trào tại các khu vực này. Điều này tạo điều kiện thuận lợi để phong trào giải phóng lan rộng và làm mạnh mẽ hơn.

– Tạo ảnh hưởng chính trị và tâm lý: Việc kết hợp hoạt động tuyên truyền và vũ trang tạo ra ảnh hưởng chính trị sâu rộng hơn đối với cả nhân dân và phe địch. Sự xuất hiện của một lực lượng có khả năng chống trả và cùng lúc có khả năng tuyên truyền thúc đẩy tinh thần của nhân dân, thúc đẩy tinh thần yêu nước và đấu tranh giành lại tự do.

– Tạo đà cho sự hợp nhất và phát triển: Thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân đã đánh dấu một bước quan trọng trong việc hợp nhất và củng cố sự đoàn kết của các lực lượng cách mạng trong tình hình biến đổi của thế giới và khu vực. Việc hợp nhất với Cứu quốc quân tại Chợ Chu đã tạo ra một lực lượng mạnh hơn, thể hiện ý chí đoàn kết của các tầng lớp và phong trào cách mạng.

– Tạo đà cho sự phát triển tiếp theo: Việc thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân là một bước đầu tiên trong việc xây dựng một lực lượng vũ trang chính trị mạnh mẽ hơn. Sự phát triển và thăng tiến của Đội đã mở ra một giai đoạn mới trong cuộc chiến tranh giải phóng, góp phần quan trọng vào việc đẩy lùi sự chiếm đóng và đánh bại thế lực đối địch.

Tóm lại, vai trò và ý nghĩa của Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân không chỉ nằm trong việc thể hiện sự kết hợp giữa hoạt động tuyên truyền chính trị và hoạt động vũ trang, mà còn trong việc xây dựng cơ sở cách mạng, tạo ảnh hưởng chính trị và tinh thần, đẩy mạnh sự hợp nhất và phát triển của phong trào cách mạng, và tạo nền tảng cho sự phát triển tiếp theo của cuộc chiến đấu giải phóng đất nước.