1. Vì sao nhà Mạc không còn nhận được sự tin tưởng và ủng hộ của nhân dân?
Có nhiều nguyên nhân góp phần vào sự sụp đổ của nhà Mạc, nhưng một trong những yếu tố chính là sự mất lòng tin và ủng hộ của nhân dân. Nhà Mạc đã phải đối mặt với nhiều cuộc khởi nghĩa nội bộ, do các tầng lớp dân chúng, quý tộc và quan lại bất mãn với chính sách và hành vi của triều đình. Nhà Mạc cũng đã không thể đối phó hiệu quả với sự xâm lược của nhà Minh và nhà Thanh từ phía Bắc, khiến cho lãnh thổ và chủ quyền của Việt Nam bị thu hẹp và lung lay.
Nhà Minh và nhà Thanh là hai triều đại Trung Quốc sau khi nhà Nguyên bị lật đổ vào năm 1368. Nhà Minh là triều đại do Chu Nguyên Chương thành lập, có chủ trương đánh đuổi quân xâm lược Nguyên Mông và khôi phục trật tự Trung Hoa cổ truyền. Nhà Minh đã tiến hành nhiều cuộc xâm lăng vào Việt Nam để ép buộc các triều đại Việt Nam phải công nhận chính quyền của họ và trở thành quốc gia thuộc địa. Nhà Thanh là triều đại do người Mãn Châu thành lập, có chủ trương mở rộng lãnh thổ và thống trị toàn bộ Trung Quốc. Nhà Thanh đã tiếp tục cuộc xâm lăng của nhà Minh sau khi hạ gục nhà Minh vào năm 1644.
Nhà Thanh đã gây ra nhiều tàn phá và áp bức cho người dân Việt Nam, khiến cho nhiều người phải di cư hoặc kháng chiến. Nhà Mạc cũng đã không có được sự giúp đỡ và liên minh từ các nước láng giềng, do thiếu khả năng ngoại giao và uy tín. Những lý do trên đã khiến cho nhà Mạc dần mất đi sự tin tưởng và ủng hộ của nhân dân, dẫn đến sự tan rã và diệt vong của triều đại này.
Lí do Vì sao nhà Mạc không còn nhận được sự tin tưởng và ủng hộ của nhân dân có thể được giải thích chi tiết và cụ thể như sau:
– Nhà Mạc là một triều đại lập nghiệp bằng cách đảo chính, không có sự chấp thuận của các quan lại và dân chúng. Họ cũng không có quan hệ tốt với các nước láng giềng, đặc biệt là nhà Minh, mà còn thường xuyên xảy ra chiến tranh biên giới, không quan tâm đến việc phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục, mà chỉ chú trọng vào việc duy trì quyền lực và bảo vệ an ninh.
– Nhà Mạc gặp nhiều khó khăn trong việc ứng phó với các thảm họa thiên nhiên, dịch bệnh, đói kém, mà còn thêm vào đó là sự bất công, tham nhũng, lạm thu của các quan lại. Những điều này đã làm cho cuộc sống của dân chúng ngày càng khốn khổ và bất ổn.
– Nhà Mạc không có sự kế thừa rõ ràng và ổn định, mà còn phải đối mặt với nhiều cuộc tranh giành quyền lực nội bộ. Điều này đã làm yếu kém sức mạnh của triều đại và tạo điều kiện cho các thế lực khác nổi dậy và phục hồi quyền lực.
2. Niên đại nhà Mạc:
Nhà Mạc là một triều đại quân chủ trong lịch sử Việt Nam. Triều đại Nhà Mạc bắt đầu khi Mạc Đăng Dung, sau khi dẹp được các bè phái trong cung đình, lên làm vua và lấy niên hiệu là Minh Đức. Triều đại Nhà Mạc kéo dài từ năm 1527 đến năm 1677. Trong thời gian này, có nhiều vị vua Nhà Mạc như Mạc Thái Tổ, Mạc Kính Cung và Mạc Hiến Tông.
Nhà Mạc được thành lập bởi Mạc Đăng Dung, một quan lại nhà Lê sơ, sau khi ông ép vua Lê Cung Hoàng nhường ngôi vào tháng 6 năm 1527. Nhà Mạc đã có nhiều đóng góp trên nhiều lĩnh vực như quân sự, chính trị, kinh tế, văn hóa và tôn giáo. Nhà Mạc cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức, đặc biệt là cuộc chiến tranh Lê-Mạc với nhà Lê trung hưng, một triều đại khác được lập ra bởi các cựu thần nhà Lê để phục hưng dòng giống nhà Lê. Cuộc chiến tranh này đã chia cắt đất nước thành hai miền Nam-Bắc triều, gây ra nhiều thiệt hại về mặt dân sinh và quốc phòng. Nhà Mạc chấm dứt tồn tại chính thức vào năm 1592, khi vua Mạc Mậu Hợp bị quân nhà Lê-Trịnh đánh bại và giết chết. Tuy nhiên, các hậu duệ của nhà Mạc vẫn còn tiếp tục chống lại nhà Lê-Trịnh tại khu vực Cao Bằng cho đến năm 1677, khi vua cuối cùng của nhà Mạc là Mạc Kính Vũ bị bắt và xử tử.
3. Các chính sách của nhà Mạc:
3.1. Chính sách kinh tế của nhà Mạc:
Chính sách kinh tế của nhà Mạc là một trong những đóng góp quan trọng của triều đại này trong lịch sử Việt Nam. Theo các nguồn tài liệu, nhà Mạc đã có nhiều cải cách nhằm khuyến khích sản xuất nông nghiệp, phát triển thủ công nghiệp và thương mại, mở rộng giao lưu với các nước láng giềng. Một số chính sách kinh tế tiêu biểu của nhà Mạc có thể kể đến như sau:
– Ưu tiên cấp ruộng đất cho nông dân và binh lính, khai khẩn ruộng đất mới, lập làng mới, đắp đê phòng lụt, làm đường giao thông, cầu cống để thuận tiện cho việc di chuyển và vận chuyển hàng hóa.
– Cởi mở phát triển các ngành nghề thủ công, nghề gốm, khuyến khích lập chợ, xây dựng hải cảng, mở xưởng đóng tàu thuyền, mở mang giao thương trong nước và với nước ngoài.
– Ban hành các quy định về thuế má, thuế muối, thuế rượu, thuế bạc để tăng
– Thúc đẩy việc sử dụng tiền xu bạc và tiền giấy để thay thế tiền vải và tiền lúa.
Những chính sách kinh tế của nhà Mạc đã góp phần tạo ra sự phát triển kinh tế – xã hội ổn định trong bối cảnh chiến tranh kéo dài. Nhà Mạc cũng đã để lại nhiều di sản văn hóa và kỹ thuật cho các thế hệ sau.
Nhà Mạc là một triều đại có nhiều đóng góp cho lịch sử Việt Nam, không chỉ về chính trị, quân sự mà còn về kinh tế, xã hội, văn hóa và kỹ thuật. Những chính sách kinh tế của nhà Mạc đã tạo ra những ảnh hưởng tích cực cho Việt Nam có thể kể đến như sau:
– Tăng cường năng suất nông nghiệp, cải thiện đời sống của nông dân và binh lính, giảm bớt sự phụ thuộc vào tiền vải và tiền lúa.
– Phát triển các ngành nghề thủ công, nghề gốm, tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị kinh tế và văn hóa cao, như gốm Mạc, gốm Bát Tràng, gốm Chu Đậu.
– Mở rộng thương mại trong nước và với nước ngoài, tăng thu nhập cho nhà nước và người dân, giao lưu văn hóa với các nước láng giềng như Trung Quốc, Nhật Bản, Chân Lạp, Xiêm La.
– Khuyến khích sử dụng tiền xu bạc và tiền giấy, đơn giản hóa hệ thống tiền tệ, thúc đẩy sự lưu thông của hàng hóa và dịch vụ.
– Xây dựng nhiều công trình kỹ thuật như đê điều, cầu cống, hải cảng, xưởng đóng tàu thuyền, góp phần bảo vệ đất nước, phòng chống lụt bão, phục vụ cho việc di chuyển và vận chuyển hàng hóa.
Những ảnh hưởng của nhà Mạc đã để lại nhiều di sản quý giá cho các thế hệ sau và góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam.
3.2. Chính sách văn hóa, nghệ thuật, tôn giáo của nhà Mạc:
Nhà Mạc là triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam, trị vì từ năm 1527 đến năm 1592. Trong thời gian này, nhà Mạc đã có những đóng góp và ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của văn hóa, nghệ thuật, tôn giáo của đất nước.
Về văn hóa:
– Nhà Mạc đã khuyến khích việc học tập và nghiên cứu các kinh sách cổ, đặc biệt là các kinh sách của Nho giáo.
– Nhà Mạc tổ chức các kỳ thi quốc gia để tuyển dụng các quan lại có tài năng và đạo đức.
– Có những sáng tác văn học nổi tiếng, như bộ sách Đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sĩ Liên, hay bộ thơ Tuyển tập thơ văn nhà Mạc của Lê Quý Đôn.
– Nhà Mạc cũng đã duy trì và phát huy các truyền thống văn hóa dân gian, như ca trù, chèo, tuồng, hát bội…
Về nghệ thuật:
– Nhà Mạc đã có những thành tựu đáng kể trong lĩnh vực kiến trúc, điêu khắc, hội họa, gốm sứ…
– Xây dựng nhiều công trình kiến trúc đẹp mắt và kiên cố, như Thành Đô ở Hà Nội, hay Thành Lũng ở Lạng Sơn.
– Có những tác phẩm điêu khắc bằng đá và gỗ cao quý, như bức Phật Di Lặc ở chùa Bút Tháp, hay bức Quan Âm ở chùa Tây Phương; những bức tranh sơn mài và sơn thủy độc đáo và sinh động, như bức tranh Thần Nông dạy nông nghiệp ở chùa Dâu, hay bức tranh Tam Đa Phúc Lộc Thọ ở chùa Phổ Minh; những sản phẩm gốm sứ tinh xảo và đa dạng, như gốm Bát Tràng, gốm Chu Đậu, gốm Phổ Khánh…
Về tôn giáo:
– Nhà Mạc coi trọng việc bảo vệ và phát triển các tôn giáo chính thống của Việt Nam, như Phật giáo, Nho giáo, Đạo giáo…
– Nhà Mạc đã ban hành nhiều sắc lệnh và chiếu chỉ để ủng hộ các tổ chức tôn giáo và các giáo sĩ.
– Cho phép các tôn giáo ngoại lai, như Thiên Chúa giáo hay Hồi giáo nhập cảnh và hoạt động ở Việt Nam.
– Nhà Mạc cũng có những người vua và quan lại theo các tôn giáo khác nhau, như vua Mạc Đăng Dung theo Thiên Chúa giáo, hay quan Trịnh Kiểm theo Hồi giáo.
Như vậy, có thể thấy rằng chính sách văn hóa, nghệ thuật, tôn giáo của nhà Mạc là một chính sách đa dạng, cởi mở và tiến bộ. Nhà Mạc đã góp phần làm giàu và đa dạng hóa di sản văn hóa, nghệ thuật, tôn giáo của Việt Nam.
3.3. Chính sách quân đội của nhà Mạc:
Chính sách quân đội của nhà Mạc là một trong những nét đặc sắc của triều đại này trong lịch sử Việt Nam. Nhà Mạc luôn phải đối mặt với tình trạng chiến tranh nội bộ và ngoại xâm, do đó rất chú trọng xây dựng lực lượng quân đội đủ mạnh để bảo vệ chính quyền và đất nước. Nhà Mạc tổ chức lại các vệ và ty quân sự, trưng tập binh lính từ các vùng Bắc Bộ, phân bổ lộc điền cho quân sĩ để khuyến khích tinh thần chiến đấu. Ngoài ra, nhà Mạc còn tổ chức thi cử để tuyển chọn quan lại có tài năng và trung thành. Các vua Mạc thường xuyên thân chinh ra trận, chỉ huy quân đội giao tranh với các lực lượng chống đối, chủ yếu là quân nhà Lê trung hưng. Quân đội nhà Mạc có thời điểm cao nhất lên tới 12 vạn quân, là một trong những quân đội mạnh nhất khu vực Đông Nam Á thế kỷ XVI.
